Báetán mac Ninnedo
| Beathaisnéis | |
|---|---|
| Breith | 6 haois |
| Bás | 586 (Féilire Ghréagóra) |
| Ardrí na hÉireann | |
| 572 – 586 ← Eochaidh mac Domhnaill, Baotán mac Muircheartaigh – Aodh mac Ainmhireach →  | |
| Gníomhaíocht | |
| Gairm | monarc |
| Teaghlach | |
| Athair | Ninnid (?) |
Rí Cenél Conaill de chlann Uí Néill an Tuaiscirt, agus i roinnt foinsí Rí na Teamhrach, ba ea Baodán mac Ninneadha (Sean-Ghaeilge Báetán mac Ninnedo) (bás 586). Ninnidh mac Duach (beo 561–563) ba ea a athair, agus Conall Gulban (bás 464) a shin-sean-athair.[1][2] Ba bhall é de Cenél Duach.
Dáileadh ríogacht na Teamhrach idir Cineál Eoghain agus Cineál Chonaill i ndeireadh na 6ú haoise.[3] Is deacair é réimeas Bhaodáin a fhuascailt ó réimeas a chol seisir níos óige, Áed mac Ainmuireach (bás 598). Tugtar achair éagsúla le réimeas Aodha sna ríliostaí, a chuireann in úil uile go raibh tús a réimis roimh bhás Bhaodáin.[4] Fágtar an bheirt ríthe ar lár as Buile Choinn, an ríliosta is luaite as deireadh na 7ú haoise, ach is dóigh gur dréacht claonpháirteach é seo.[5] D'fhéadfadh é nach raibh Baodán i ndáiríre ina ard-rí, ach gur thug bréagstaraí níos deireanaí an teideal dó chun leithscéal a thabhairt faoin bhfíor-réimeas Báetán mac Cairill (bás 581) de Dhál Fhiatach mar ardrí.[6] Pé scéal é, níor tugadh dó ach réimeas aon bhliain sna ríliostaí. Cé acu an raibh ardrí é Baodán nó nach raibh, bhí an chumhacht i ndáiríre ag Aodh mac Ainmhireach ón mbliain 572 ar aghaidh.[7]
Maraíodh Baodán sa bhliain 586 ag Léim an Eich, spreagtha ag Colmán Beag (bás 587), rí Uisnigh Uí Néill an Deiscirt, a raibh súil aige ar an ard-ríogacht.[8][9][10]
Foinsí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Corpus of Electronic Texts
- Annála Uladh, Part 1, G100001A
- Annála Tiarnaigh, G100002
- Byrne, Francis John (2001), Irish Kings and High-Kings, Baile Átha Cliath: Four Courts Press, ISBN 978-1-85182-196-9
- Charles-Edwards, T. M. (2000), Early Christian Ireland, Cambridge: Cambridge University Press, ISBN 0-521-36395-0
- Mac Niocaill, Gearoid (1972), Ireland before the Vikings, Baile Átha Cliath: Gill and Macmillan
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]| Réamhtheachtaí Ainmuire mac Sétnai |
Ard-Rí na hÉireann 567 |
Comharba Áed mac Ainmuirech |