An Anaíle
Tiarnas Éireannach is ea An Anaíle, ainmnithe as a bhunaitheoir, Angaile nó An Uillin, sinsear Uí Fhearghail.
Is ionann an Anaíle agus Contae an Longfoirt an mar inniu. Sa 10ú haois, tháinig i gceannas ann An Uillin de shliocht Fhearghais mhic Ailealla na gConnacht. Rí Fhortuatha ba ea An Uillin. Taoisigh Conmhaicne Anghaile a bhí ann, le codanna Mhic Gofraidh, Mhic Mhurchadha agus Uí Súilleabháin.
Fearghail fionnó An Uilline ba ea sinsear eapainmneach Uí Fhearghail, Flatha na hAnaíle. De shliocht Fhearghail furasta bhí taoisigh Dhál Messin Corb agus Uí Gharrchon, le codanna Uí Corra, Uí Ghuaire agus Uí Lionnain.[1][2][3][4][5]
Flatha na hAnaíle
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tá stair na hAnaíle le léamh i nAnnála na gCeithre Máistrí.
Ó thús na 11ú haoise go dtí coigistithe Shéamas I go luath sa 17ú haois, bhí clann Uí Fhearghail i gceannas i dtuath an Anaíle. Cuireadh go mion minic ionraí Sasanacha isteach orthu sna 12ú agus 13ú haoiseanna. Faoin 15ú haois, bhí an chlann chun cinn arís, agus an tuath roinnt acu ina dá leath, Uí Fearghail Bháin sa tuaisceart agusUí Fhearghail Bhuí sa deisceart. Tar éis bhriseadh Ord na nGael Order, d'éirigh cuid mhaith den chlann ina dtionóntaí ar n-iar-chríocha faoi thiarnaí talún Sasanacha agus Albanacha.
Taoiseachtacht na hAnaíle
[cuir in eagar | athraigh foinse]Ar an 22ú Samhain 1565, bhronn Elizabeth I litreacha paitinne Taoiseachtachta do Sleught William of the Annaly ar Christopher Nugent, Tiarna Delvin. Go stairiúil, bhíodh ann sa tiarnas Ardach agus Meathas Troim.[6] Bronnadh ar Devlin fosta Inis Mór sa Longfort, áit a bhí Colm Cille ina chónaí sula ndeachaigh sé chun na hAlban.[7][8]
Féach freisin
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ Annála na gCeithre Máistrí, ACM 1342-1351
- ↑ ACM 1433-1442
- ↑ "Clan Egan, annála". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2007-06-25. Dáta rochtana: 2007-08-28.
- ↑ Annals of the Four Masters, The O'Rourke Excerpts, Mallory Brody
- ↑ From the Annals of the Four Masters, Reference to the Devlin Name, Devlin Family.
- ↑ Lodge, John (1754). "The Peerage of Ireland; Or, a Genealogical History of the Present Nobility of that Kingdom; with Their Paternal Coats of Arms" (as en). William Johnston.
- ↑ Farrell, James P. (1891). "History of the County Longford" (as en). Dollard.
- ↑ Farrell, James P. (1894-01-01). "History of the county Longford" (as en). Dalcassian Publishing Company.