Alltar
I miotaseolaíocht na gCeilteach, ríocht na ndéithe is ea an tAlltar, agus b'fhéidir fosta na marbh.
Deirtear de ghnáth gur ríocht osnádúrtha é an t-alltar, áit le óige suthain, áilleacht, dea-tsláinte, fairsingeacht agus áthas.[1] Creidtear scaití to exist taobh leis an domhain daonna, suite thar an imeall. De ghnáth dobhainte, bhrúfadh sé ó an go ham san domhan daonna isteach, curtha in iúl le tarluithe amhail is Féth fíada (ceo draíochta), athruithe tobanna ar an aimsir, nó teacht neach diaga nó ainmhí neamhghnácha.[2][3] Tugann laochra éagsúla miotasacha cuairt air, de thaisme, sin nó tar éis cuireadh a bheith tugtha dóibh ag áitritheoir, ag tairiscint úll nó Craobh Airgid nó ceirtlín snátha le leanúint á scaoileadhscaoileadh1.[3][4] Sroicheann siad é trí thuamaí nó uaimheanna, nó faoi thoinn nó trasna na mara thiar.[1]
De ghnáth, glaoitear Annwn ar an alltar i Miotaseolaíocht na mBreathnach agus Avalon in Arthurian legend. I Miotaseolaíocht na nGael, tá roinnt ainmneacha air, san áireamh, Tír na nÓg, Magh Meall agus Eamhain Abhlach. Faightear fosta sa miotais Ghaelacha Tech Duinn, áit a théann anamacha na marbh ar a slí go dtí an t-alltar.
Miotaseolaíocht na nGael
[cuir in eagar | athraigh foinse]Is amhlaidh go bhfuil an t-Alltar i Miotaseolaíocht na nGael mar a chéile leis an Elysium i Miotaseolaíocht na Gréige, agus d'fhéadfadh é go bhfuil chomhbhunús ársa acu i reiligiún Prótai-Ind-Eorpach.
Tugtar ainmneacha éagsúla ar an Alltar agus áiteanna laistigh de, san áireamh Tír nAill (Tír Eile),[5] Tír na Tairngreachta,[1] Tír na nÓg, Tír fo Thoinn,[1] Tír na mBeo,[5] Magh Meall, Magh Fhinnairgid, Magh Airgidnéal, Magh Ioldathach, Magh Chiúin,[6] agus Eamhain Abhlach.
Tá cónaí san Alltar ar déithe na nGael, na Tuatha Dé Danann, i dteannta le roinnt laochra agus sinsear. Téitear isteach ann trí tuama ársa darbh ainm sidhe, amhail is Brú na Bóinne agus Cnoc Meadha.[1] De réir na miotas, chúlaigh na Tuatha Dé isteach sna sídhe tar éis do chloígh na Gaeil iad, agus dá bharr glaodh an tAos Sí nó Daoine Sí orthu.[1]
Sa miotas agus béaloideas fosta Gealach, is amanna tairseachúla iad féilte na Samhna agus na Bealtaine, nuair is é is dóichí é gur féidir teagmháil a dhéanamh leis an Alltar.[1] I measc laochra miotasacha a thug cuairt ar air, tá Cú Chulainn, Fionn agus Bran. Go deimhin, 'sis tábhachtaí iad b'fhéidir na scéalta Iomramha ó thaobh de thurais thurais dtí an tAlltar.
Foinse údaráis an ea an tAlltar. Sa scéal Baile in Scáil, tugann Conn Céadchathach cuairt ar theach an Alltair, áit a thugann Lugh dlisteanacht dá ríogacht agus dó siúd dá chomharbaí.[1]
Sna miotais Ghaelacha, tá ríocht osnádúrtha eile darb ainm Teach Doinn.[7] Creideadh go ndeachaigh anamacha na marbh ann, chun cónaí ann go síoraí, sin nó fanacht ann ar feadh tréimhse sula rachaidís go dtí an t-Alltar,[8] nó sula bheith athionchollaithe.[7] Chreidtí in Éirinn go ndeachaigh anamacha na marbh siar thar lear i dtreo luí na gréine.[9] Taobh siar dusta an ea an t-oileán phantom, Uí Bhreasail.
Féach freisin
[cuir in eagar | athraigh foinse]Naisc sheachtracha
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Celtic Otherworld ar sacred-texts.com
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 Koch, John T. Celtic Culture: A Historical Encyclopedia. ABC-CLIO, 2006, lch. 1671
- ↑ columbia theological seminary may 11 2017. https://www.ctsnet.edu/celts-people-end-world/ Curtha i gcartlann 2019-11-05 ar an Wayback Machine
- ↑ 3.0 3.1 MacKillop, James. Dictionary of Celtic Mythology. Oxford University Press, 1998, ll .21, 205, 270, 322–3, 346, 359–60. ISBN 0-19-280120-1.
- ↑ Cf. Eleanor Hull, The Silver Bough in Irish Legend, in Folk-Lore, xii.
- ↑ 5.0 5.1 MacCulloch, J. A. (1911). The Religion of the Ancient Celts, lch. 362.
- ↑ Byrne, Aisling. Otherworlds: Fantasy and History in Medieval Literature. Oxford University Press, 2015, lch. 34
- ↑ 7.0 7.1 Freitag, Barbara. Hy Brasil: The Metamorphosis of an Island. Rodopi, 2013, ll. 98-99, 101
- ↑ MacKillop 1998, ll. 147–9
- ↑ Ó hÓgáin, Dáithí. The Sacred Isle: Belief and Religion in Pre-Christian Ireland. Boydell & Brewer, 1999, ll. 27, 58