Al-Qaeda

Al-Qaeda
	(ar) القاعدة
Ainmnithe in ómós	Jiohád
Sonraí
Cineál	eagraíocht sceimhlitheoireachta ; eagraíocht armtha
Idé-eolaíocht pholaitíochta	Wahhabachas ; frithchumannachas ; frith-Shíónachas ; Frith-Sheimíteachas ; Pan-Ioslamachas ; Salafi jihadism (en) ; Qutbism (en) ; Ioslamachas
Foirm dlí
Dáta a bunaíodh	1988
Bunaitheoir(í)	Osama bin Laden
	Ócáid shuntasach
7 Lúnasa 1998	1998 United States embassy bombings (en)
Nollaig 1999	2000 millennium attack plots (en)
11 Meán Fómhair 2001	9/11
Rialachas corparáideach
Uachtaránacht	Osama bin Laden (1988–2011); Ayman al-Zawahiri (2011–2022)
General Emir of Al-Qaeda (en)	Ayman al-Zawahiri
Le cuid	Al-Qaeda in the Arabian Peninsula (en) ; Abdullah Azzam Brigades (en) ; Guardians of Religion Organization (en) ; Al-Shabaab (en) ; Jama'at Nasr al-Islam wal Muslimin (en) ; Al-Qaeda in the Sinai Peninsula (en) ; Al-Qaeda Kurdish Battalions (en) ; Al-Qaeda in Bosnia and Herzegovina (en) ; Al-Qaeda in Turkey (en) ; al-Qaeda in the Indian Subcontinent (en) ; al-Qaeda in the Islamic Maghreb (en) ; an Stát Ioslámach (2004–2014); Al-Nusra Front (en) (2013–2016)

Sa bhliain 1988, bhunaigh Osama bin Laden an grúpa paraimíleatach Al-Qaeda, a raibh páirt acu i roinnt ionsaithe ar fud an domhain ar feadh na mblianta. An t-éacht ba mhó a rinneadar ná na h-ionsaithe sceimhlitheoireachta 9/11 i Stáit Aontaithe Mheiriceá sa bhliain 2001.

Maraíodh bin Laden sa bhliain 2012. Bhí Ayman al-Zawahiri i mbun Al-Qaeda idir 2012-2022.

Raison d'être[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tá al-Qaeda i gcoimhlint leis an Iarthar, agus na Stáit Aontaithe go háirithe, mar gheall ar an tacaíocht a dtugtar don stát Iosrael, cúpla réimse deachtóireachta sa Mheánoirthear, agus na bunáiteanna a bhí ag na Meiriceánaigh san Araib Shádach, an tír ina bhfuil na cathracha Meice agus Medina suite.

Tá al-Qaeda i gcoimhlint le Moslamacha eile chomh maith, agus an dearcadh 'liobrálach' atá acu.

Al-Qaeda na hIaráice[cuir in eagar | athraigh foinse]

Sa bhliain 2004, bhunaigh Abu Musab al-Zarqawi, radacach Iordánach, Jama'at al-Tawhid wal-Jihad (nó جماعة التوحيد والجهاد).

D'athraigh sé ainm an ghrúpa níos déanaí go Tanẓīm Qāʻidat al-Jihād fī Bilād al-Rāfidayn, ("Eagraíocht Bhunáit an Jioháid sa Mheaspatáim", cé go raibh sé ní ba choitianta tagairt don ghrúpa mar al-Qaeda san Iaráic (AQI).

Maraíodh al-Zarqawi sa bhliain 2006.^[1]