An Vicipéid

An Vicipéid
	;
Mana	the free encyclopedia that anyone can edit
Sonóg	Chilopoda wikiphiliae
Ainmnithe in ómós	vicí agus ciclipéid
Sonraí
Ainm gearr	Wikipédia, Wikipedia, ウィキペディア, Viquipèdia, Wikipèdia, Vicipaedia, Wikipedia, Βικιπαίδεια, ဝီကီပီးဒီးယား, ويكبيديا agus Wikipedia
Cineál	ciclipéid Idirlín ; self-depicting entity (en) ; speisialtacht ; user-generated content platform (en) ; ardán ar líne an-mhór ; tionscadal sluafhoinsithe ; tionscadal de chuid Fhondúireacht Wikimedia ; ábhar oscailte ; suíomh MediaWiki ; sociotope (en)
Stair
Dáta a bunaíodh	15 Eanáir 2001
Bunaitheoir(í)	Jimmy Wales agus Larry Sanger
Gníomhaíocht
Táirge	ciclipéid Idirlín
Rialachas corparáideach
Oibreoir	Equinix ; Wikimedia Foundation (2003–)
Úinéir	Wikimedia Foundation (2003–)
Eile
	Gradam a fuarthas (25 Samhain 2015) Duais Erasmus; (2015) Princess of Asturias Award for International Cooperation (en) ; (2005) Grimme Online Award (en) ; (2005) FSF Free Software Award for Projects of Social Benefit (en) ;
Suíomh gréasáin	wikipedia.org

Is ciclipéid ar líne é an Vicipéid atá scríofa agus á chothabháil ag pobal oibrithe deonacha, ar a dtugtar Vicipéideoirí, trí chomhoibriú oscailte agus trí úsáid a bhaint as córas eagarthóireachta vicí-bhunaithe ar a dtugtar MediaWiki. Is í an Vicipéid an saothar tagartha is mó agus is mó léite sa stair, agus i rith an ama bhí sí ar cheann de na 10 suíomhanna gréasáin is mó tóir.^[1] Cruthaithe ag Jimmy Wales agus Larry Sanger ar 15 Eanáir, 2001, tá sé á óstáil ag an bhFondúireacht Wikimedia, eagraíocht neamhbhrabúis Mheiriceá.

Tá sí scríofa ag an bpobal don phobal agus tá duine ar bith in ann í a athrú ach teacht a bheith aige ar an Idirlíon. Is iomaí Vicipéid atá ann agus Vicipéid an Bhéarla, Vicipéid na Fraincise agus Vicipéid na Gaeilge ina measc.

Scríobhadh an chéad alt sa leagan Gaeilge i mí Eanáir 2004 agus faoi láthair tá 61,235 alt ann.

Stair

Comhfhocal a tháinig ón bhfocal Havaíoch wiki ("scioptha") agus ón bhfocal Béarla encyclopedia is ea Wikipedia, agus tháinig sé ar an bhfód sa bhliain 2000^[2] mar chomhthogra den chiclipéid phroifisiúnta Nupedia. Tá an togra ar fad faoi stiúir an Wikimedia Foundation, eagraíocht a oibríonn gan bhrabach agus atá i dtaobh le síntiúis.

Leathnaigh clú agus cáil na Vicipéide mar thionscnamh domhanda go sciobtha. Tá roinnt tograí eile (Wikibooks, Vicífhoclóir, srl.) ag siúl leis an Vicipéid agus iad ag dul chun cinn in éineacht leis an Vicipéid féin.

Eagraíocht

Moltar go láidir d'eagarthóirí cloí le dearcadh neodrach sa tslí is go ndéantar achoimriú neamhchlaonta de thuairimí éagsúla ar an ábhar.

Conspóid

Is minic a luaitear an Vicipéid sna meáin agus sa saol acadúil. Mar sin féin, bíonn conspóidí ar siúl faoin Vicipéid mar shaothar tagartha. Tá moladh agus cáineadh faighte aici maidir leis an tslí a ndáiltear agus a n-eagraítear í, leis an méid topaicí atá aici agus lena cuid ilteangachais. Tá sí an-oscailte agus is féidir loitiméireacht a dhéanamh uirthi, gan trácht ar í a dhul i mbaol an mhíchruinnis agus na neamh-chomhsheasmhachta, cé go mbíonn na riarthóirí san airdeall ar a leithéidí.

Locht mór eile a chuirtear ina leith is ea an easpa ban atá uirthi mar riarthóirí agus mar scríbhneoirí. Fágann sé seo a rian ar an gcaoi a gcaitear le mná mar ábhar eolais. Is beag aird a thugtar orthu, mar shampla, i gcúrsaí eolaíochta agus teicneolaíochta. Tá sé áitithe mura bhfuil beathaisnéis fhónta mná ar an Vicipéid go síltear nach cuid suntais í, rud is cúis le himeallú féinchothaithe.

Tá an Wikipedia Foundation buartha faoi seo agus tá tréaniarracht á déanamh ar mhná a mhealladh isteach, cé gur beag rath atá ar an obair go dtí seo.^[3]

D'ainneoin na lochtanna úd, tugann solúbthacht agus oscailteacht féin na Vicipéide deis do scríbhneoirí an tionscnamh a fheabhsú mar fhoinse thagartha.

Tagairtí

↑ Kaplan Andreas, Haenlein Michael (2014) Collaborative projects (social media application): About Wikipedia, the free encyclopedia. Business Horizons, Volume 57, Issue 5, lgh 617-626
↑ http://www.beo.ie/alt-wikipedia-tionscadal-an-fhiuntach-ar-fad.aspx
↑ Jenny Kleeman, 'Wikipedia has lots of weaknesses, the worst of which is lack of women editors,' AFRWeekend, 26 Bealtaine 2015: http://www.afr.com/technology/social-media/wikipedia-has-lots-of-weaknesses-the-worst-of-which-is-lack-of-women-editors-20150609-ghjudy

Naisc sheachtracha

(en) Wikipedia 1.0 (plan and discussion)
(en) The Free Universal Encyclopedia and Learning Resource by Richard Stallman (RMS)
(en) FSF endorsement of Wikipedia
(en) RMS describes Wikipedia as 'exciting news'
meta
(en) MediaWiki Fersiwn 1.9.3 - SourceForge
(en) Wikipedia press coverage
(en) Yahoo News articles that mention Wikipedia Curtha i gcartlann 2003-12-15 ar an Wayback Machine (updated regularly)
(en) Sarah Lane's vandalism of the monkeypox article
(en) Wikipedia Article on CNN
(en) IBM History Flow Curtha i gcartlann 2004-06-03 ar an Wayback Machine: Technical experiment on "visualizing dynamic, evolving documents and the interactions of multiple collaborating authors." Uses various Wikipedia articles as example data.

[1] Kaplan Andreas, Haenlein Michael (2014) Collaborative projects (social media application): About Wikipedia, the free encyclopedia. Business Horizons, Volume 57, Issue 5, lgh 617-626

[2] ttp://www.beo.ie/alt-wikipedia-tionscadal-an-fhiuntach-ar-fad.aspx

[3] Jenny Kleeman, 'Wikipedia has lots of weaknesses, the worst of which is lack of women editors,' AFRWeekend, 26 Bealtaine 2015: http://www.afr.com/technology/social-media/wikipedia-has-lots-of-weaknesses-the-worst-of-which-is-lack-of-women-editors-20150609-ghjudy

[1]

[2]

[3]