Tolamaes
Beathaisnéis | |
---|---|
Breith | (grc) Κλαύδιος Πτολεμαῖος c. 100 Ptolemais Hermiou (Impireacht na Róimhe) |
Bás | c. 170 69/70 bliana d'aois Cathair Alastair (Impireacht na Róimhe) |
Áit chónaithe | Cathair Alastair |
Gníomhaíocht | |
Réimse oibre | Réalteolaíocht, astralaíocht, matamaitic, meicnic, optaic, tíreolaíocht, teoiricí ceoil agus teoiric an cheoil |
Gairm | matamaiticeoir, fealsamh, ceoleolaí, nathaí, teoiricí ceoil, réalteolaí, astralaí, tíreolaí, scríbhneoir |
Tréimhse ama | Impireacht na Róimhe |
Fostóir | Leabharlann Chathair Alastair |
Faoi thionchar | |
Teangacha | An tSean-Ghréigis |
Saothar | |
Saothar suntasach
|
Matamaiticeoir, réalteolaí, astralaí, geografaí agus teoiricí ceoil [1] ab ea Tolamaes (Gréigis:Πτολεμαῖος, Ptolemaios; Laidin:Claudius Ptolemaeus) a scríobh tuairim is dosaen tráchtais eolaíochta, trí cinn acu a bhí tábhachtach don eolaíocht Bhiosántach, Ioslamach, agus d'Iarthar na hEorpa. Is é an chéad cheann an tráchtas réalteolaíoch ar a dtugtar an Almagest anois, cé gur tugadh an Mathēmatikē Syntaxis air ar dtús (nó i nGaeilge: an Tráchtas Matamaiticiúil), agus tugadh An Tráchtas Mór air níos déanaí. Is é an dara ceann ná an Tíreolaíocht (Gréigis: Γεωγραφικὴ Ὑφήγησις, Geōgraphikḕ Hyphḗgēsis, nó sa bhrí litriúil; "Treoir Tíreolaíochta"), a bhfuil plé críochnúil ar léarscáileanna agus eolas geografach ar an domhan Gréag-Rómhánach. Is é an tríú ceann ná an tráchtas astralaíoch ina rinne sé iarracht an t-astralaíoch tuismeách a oiriúnú d'fhealsúnacht nádúrtha Arastataileach a linne. Tugtar an Apotelesmatika air seo uaireanta (sa bhrí litriúil: "Ar na hÉifeachtaí"). ach tugtar na Tetrábiblos air go coitianta, ón nGréigis Choiteann, a chiallaíonn "na Ceithre Leabhar", nó Quadripartiteh san Laidin.
Rinne sé obair freisin ar Optaic, solasairíonna, ina measc, frithchaithimh, athraonadh agus dathanna. Rinne sé hipitéis pláinéadach, Planisphaerium agus Analemma chomh maith.
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ Richter, Lukas (2001). "Ptolemy". Grove Music Online. Oxford: Oxford University Press. doi:10.1093/gmo/9781561592630.article.22510. ISBN 978-1-56159-263-0. Aisghafa 25 September 2021. (sintiús nó ballraíocht leabharlann poiblí na RA de dhíth)