Astralaíocht
Réimse cleachtas fáistineachta is ea an astralaíocht, a aithnítear mar bhréageolaíocht ón 18ú haois, in ainm a bheith ábalta eolas faoi chúrsaí daonna a fháil trí staidéar a dhéanamh ar shuíomhanna reann neimhe.[1][2][3] Tá cineálacha éagsúla astralaíochta in úsáid i gcultúir éagsúla ar fud an domhain ón 2ú míle bliain RC ar a laghad. D’eascair na cleachtais seo as córais fhéilire a úsáideadh chun athruithe séasúracha a thuar agus chun timthriallta neamhaí a mhíniú mar chomharthaí cumarsáide diaga.[4] I bhformhór na gcultúr daonna, cuirtear suim sa méid a fheictear sa spéir, agus d'fhorbair cuid de na cultúir — mar shampla na Hiondúigh, na Sínigh, agus na Máigigh — córais chasta chun imeachtaí ar domhan a thuar ó bhreathnuithe neamhaí. Is féidir fréamhacha astralaíocht an Iarthair, ceann de na córais astralaíochta is sine atá fós in úsáid, a rianú go dtí an Mheaspatáim ón 19ú-17ú haois RC, áit ar leathnaigh sé go dtí an tSean-Ghréig, an tSean-Róimh, an domhan Ioslamach, agus ar deireadh go Lár agus Iarthar na hEorpa. Is minic a cheanglaítear astralaíocht chomhaimseartha an Iarthair le “tuismeánna” atá in ainm a bheith in ann gnéithe de phearsantacht daoine a mhíniú agus imeachtaí suntasacha ina saol a thuar bunaithe ar shuíomhanna reann neimhe; bíonn formhór na n-astralaithe gairmiúla ag brath ar chórais dá leithéid sa lá atá inniu ann.[5]
Anuas trína stair, measadh gur traidisiún scolártha é an astralaíocht, agus bhí sé coitianta sa staidéar acadúil, go minic i ndlúthchaidreamh leis an réalteolaíocht, ailceimic, meitéareolaíocht, agus leigheas.[6] Phléadh i gciorcail pholaitíochta í, agus luaitear i saothair éagsúla litríochta í, mar shampla le Dante Alighieri, Geoffrey Chaucer, William Shakespeare, Lope de Vega, agus Calderón de la Barca. Le linn Ré na hEagnaíochta, áfach, d'imigh an astralaíocht as faisean mar réimse fiúntach eolaíochta.[7][8] Tar éis dheireadh na 19ú haoise, nuair a thosaigh úsáid an mhodha eolaíochta ar scála mór, d'éirigh le taighdeoirí an astralaíocht a bhréagnú ar bhonn teoiriciúil [9] [10] agus ar bhonn turgnamhach[11][12], agus tá sé cruthaithe acu gan aon amhras nach bhfuil aon bhailíocht eolaíochta ná cumhacht míniúcháin aici.[5] Mar sin, chaill an astralaíocht a seasamh acadúil agus teoiriciúil, agus tháinig laghdú ar an líon daoine a raibh muinín acu aisti, go dtí go raibh borradh fúithi sna 1960idí.
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ Bunnin, Nicholas (2008). "The Blackwell Dictionary of Western Philosophy". John Wiley & Sons. doi:.
- ↑ Thagard, Paul R. (1978). "Why Astrology is a Pseudoscience". Proceedings of the Biennial Meeting of the Philosophy of Science Association 1: 223–234. doi:.
- ↑ Jarry, Jonathan (9 October 2020). “How Astrology Escaped the Pull of Science”. Office for Science and Society. McGill University. Dáta rochtana: 2 June 2022.
- ↑ Koch-Westenholz, Ulla (1995). "Mesopotamian astrology: an introduction to Babylonian and Assyrian celestial divination": Foreword, 11. Copenhagen: Museum Tusculanum Press.
- ↑ 5.0 5.1 Jeffrey Bennett (2007). "The cosmic perspective": 82–84. San Francisco, CA: Pearson/Addison-Wesley.
- ↑ Kassell, Lauren (5 May 2010). "Stars, spirits, signs: towards a history of astrology 1100–1800". Studies in History and Philosophy of Science Part C: Studies in History and Philosophy of Biological and Biomedical Sciences 41 (2): 67–69. doi:. PMID 20513617.
- ↑ Porter, Roy (2001). "Enlightenment: Britain and the Creation of the Modern World": 151–152. Penguin. “he did not even trouble readers with formal disproofs!”
- ↑ Rutkin, H. Darell (2006). "Early Modern Science" 3: 541–561. Cambridge University Press. “As is well known, astrology finally disappeared from the domain of legitimate natural knowledge during the seventeenth and eighteenth centuries, although the precise contours of this story remain obscure.”
- ↑ "Cosmic Perspectives: Essays Dedicated to the Memory of M.K.V. Bappu" (1989). Cambridge, England: Cambridge University Press.
- ↑ "Proceedings of the Biennial Meeting of the Philosophy of Science Association, vol. 1" (1978). Dordrecht: Reidel.; “Chapter 7: Science and Technology: Public Attitudes and Understanding”. science and engineering indicators 2006. National Science Foundation. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 1 February 2013. Dáta rochtana: 2 August 2016. “About three-fourths of Americans hold at least one pseudoscientific belief; i.e., they believed in at least 1 of the 10 survey items[29]"... " Those 10 items were extrasensory perception (ESP), that houses can be haunted, ghosts/that spirits of dead people can come back in certain places/situations, telepathy/communication between minds without using traditional senses, clairvoyance/the power of the mind to know the past and predict the future, astrology/that the position of the stars and planets can affect people's lives, that people can communicate mentally with someone who has died, witches, reincarnation/the rebirth of the soul in a new body after death, and channeling/allowing a "spirit-being" to temporarily assume control of a body.”
- ↑ Carlson, Shawn (1985). "A double-blind test of astrology". Nature 318 (6045): 419–425. doi:. Bibcode: 1985Natur.318..419C.
- ↑ Zarka, Philippe (2011). "Astronomy and astrology". Proceedings of the International Astronomical Union 5 (S260): 420–425. doi:. Bibcode: 2011IAUS..260..420Z.