Almagest
(grc) Μαθηματικἠ Σύνταξις  | |
|---|---|
 | |
| Cineál | saothar liteartha |
| Cárta innéacs | |
| Údar | Tolamaes |
| Teanga | an tSean-Ghréigis |
| Dáta a bunaíodh | 148 |
| Tréith | |
| Príomhábhar | réalteolaíocht |
| Seánra | tráchtas |
Tráchtas matamaiticiúil agus réalteolaíoch is ea an Almagest ón 2ú haois ar ghluaiseachtaí dealraitheacha na réaltaí agus na gconairí pláinéadacha, scríofa i dteanga na Gréige ag Claudius Tolamaes (circa. 170). Ceann de na téacsanna eolaíochta is mó tionchair riamh, chanónaigh sé macasamhail gheolárnach den Cruinne ar glacadh leis ar feadh níos mó ná 1200 bliain óna bhunús i gCathair Heilléanach Alastair, sna saolta meánaoiseacha Biosántacha agus Ioslamacha, agus in Iarthar na hEorpa ar feadh na Meánaoise agus an Renaissance Luaith go dtí Copernicus. Is príomhfhoinse faisnéise é freisin faoi réalteolaíocht ársa na Gréige .
Chuir Tolamaes inscríbhinn phoiblí ar bun ag Canopus, an Éigipt, i 147 nó 148. Fuair N.T. Hamilton amach go raibh an leagan de mhúnlaí Tholamaes a leagtar amach san Inscríbhinn Chanópach níos luaithe ná an leagan san Almagest. Mar sin ní fhéadfaí an Almagest a bheith críochnaithe roimh thart ar 150, ceathrú haois tar éis do Tholamaes tosú ag breathnú.[1]
Clár ábhair
[cuir in eagar | athraigh foinse]Múnla pláinéadach Tholamaes
[cuir in eagar | athraigh foinse]
Shann Tolamaes an t-ord seo a leanas do na sféir phláinéadacha, ag tosú leis an gceann istigh:
- An ghealach
- Mearcair
- Véineas
- An ghrian
- Mars
- Iúpatar
- Satarn
- Sféar na réaltaí seasta
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ N. T. Hamilton, N. M. Swerdlow, G. J. Toomer. "The Canobic Inscription: Ptolemy's Earliest Work". In Berggren and Goldstein, eds., From Ancient Omens to Statistical Mechanics. Copenhagen: University Library, 1987.