Almagest

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
WD Bosca Sonraí LeabharAlmagest
(grc) Μαθηματικἠ Σύνταξις Cuir in eagar ar Wikidata

Cuir in eagar ar Wikidata
Cineálsaothar liteartha Cuir in eagar ar Wikidata
Cárta innéacs
ÚdarTolamaes Cuir in eagar ar Wikidata
Teangaan tSean-Ghréigis Cuir in eagar ar Wikidata
Dáta a bunaíodh148
Tréith
Príomhábharréalteolaíocht Cuir in eagar ar Wikidata
Seánratráchtas Cuir in eagar ar Wikidata

Tráchtas matamaiticiúil agus réalteolaíoch is ea an Almagest ón 2ú haois ar ghluaiseachtaí dealraitheacha na réaltaí agus na gconairí pláinéadacha, scríofa i dteanga na Gréige ag Claudius Tolamaes (circa. 170). Ceann de na téacsanna eolaíochta is mó tionchair riamh, chanónaigh sé macasamhail gheolárnach den Cruinne ar glacadh leis ar feadh níos mó ná 1200 bliain óna bhunús i gCathair Heilléanach Alastair, sna saolta meánaoiseacha Biosántacha agus Ioslamacha, agus in Iarthar na hEorpa ar feadh na Meánaoise agus an Renaissance Luaith go dtí Copernicus. Is príomhfhoinse faisnéise é freisin faoi réalteolaíocht ársa na Gréige .

Eagrán i Laidin den Almagestum i 1515

Chuir Tolamaes inscríbhinn phoiblí ar bun ag Canopus, an Éigipt, i 147 nó 148. Fuair N.T. Hamilton amach go raibh an leagan de mhúnlaí Tholamaes a leagtar amach san Inscríbhinn Chanópach níos luaithe ná an leagan san Almagest. Mar sin ní fhéadfaí an Almagest a bheith críochnaithe roimh thart ar 150, ceathrú haois tar éis do Tholamaes tosú ag breathnú.[1]  

Clár ábhair[cuir in eagar | athraigh foinse]

Múnla pláinéadach Tholamaes[cuir in eagar | athraigh foinse]

Ionadaíocht ón 16ú haois de shamhail gheolárnach Tholamaes i Cosmographia de chuid Peter Apian, 1524

Shann Tolamaes an t-ord seo a leanas do na sféir phláinéadacha, ag tosú leis an gceann istigh:

  1. An ghealach
  2. Mearcair
  3. Véineas
  4. An ghrian
  5. Mars
  6. Iúpatar
  7. Satarn
  8. Sféar na réaltaí seasta

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. N. T. Hamilton, N. M. Swerdlow, G. J. Toomer. "The Canobic Inscription: Ptolemy's Earliest Work". In Berggren and Goldstein, eds., From Ancient Omens to Statistical Mechanics. Copenhagen: University Library, 1987.