Pàrtaidh Nàiseanta na h-Alba
|
|||||
| Sonraí bunúsacha | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ainm gearr | SNP  | ||||
| Cineál | páirtí polaitíochta | ||||
| Idé-eolaíocht pholaitíochta | Neamhspleáchas na hAlban náisiúnachas na hAlban daonlathas sóisialach Eorpachas | ||||
| Ailíniú polaitíochta | ar chlé ón lár | ||||
| Foirm dlí | |||||
| Téann in áit | National Party of Scotland (en)  Scottish Party (en) | ||||
| Dáta a bunaíodh | 7 Aibreán 1934, Dùn Èideann | ||||
| Gníomhaíocht | |||||
| Ball de | An tSaor-Chomhghuaillíocht Eorpach | ||||
| Ballraíocht | 118,000 (2017) | ||||
| Eagraíocht agus rialtas | |||||
| Uachtaránacht | Nicola Sturgeon (2014–) | ||||
| Sonraí eile | |||||
| Dath oifigiúil | | ||||
| Suíomh gréasáin | snp.org | ||||
 | |||||
Is páirtí polaitíochta Albanach é Pàrtaidh Nàiseanta na h-Alba (Gaeilge: Páirtí Náisiúnta na hAlban, Béarla: The Scottish National Party nó SNP; Albainis: Scottis Naitional Pairtie) atá lonnaithe sa lár-chlé ar speictream na polaitíochta, chomh maith le bheith sóisialta-daonlathach ón taobh eacnamaíochta, agus stocaireacht a dhéanamh ar son neamhspleáchas na hAlban ón Ríocht Aontaithe.
Mar a bhí ar 31ú Mhí na Nollag 2022, b'é Páirtí Náisiúnta na hAlban an páirtí ba mhó i rialtas na hAlban, agus iad ag rialú i gcomhrialtas leis an bPáirtí Glas. Is í ceannaire an SNP, Nicola Sturgeon, atá ina Céad-Aire ar Albain.
Stair[cuir in eagar | athraigh foinse]
Ina 16 bliana i rialtas ó 2007, tá taifead ag an bpáirtí de mhaoiniú poiblí a chosaint agus a ardú[1], fad is go bhfuil roinnt gearrúcháin chánacha a thug rialtas na Ríochta Aontaithe isteach sa chuid eile den Ríocht a roghnaigh an páirtí gan a thabhairt isteach in Albain.
I ndiaidh dóibh tromlach a bhaint amach i bParlaimint na hAlban sa bhliain 2011, d'iarr siad ar rialtas na Ríochta Aontaithe cead reifreann ar neamhspleáchas na hAlban a rith.[3] Ghiollaigh an páirtí an feachtas ar son an neamhspleáchais; faoi dheireadh, chaill siad an reifreann ar 18 Meán Fómhair 2014 agus 45% den vóta buaite acu.
Rinne an páirtí feachtas ar son 'fanacht' i reifreann Breatimeachta na bliana 2016, agus is é polasaí oifigiúil an páirtí gur cheart go mbeadh Albain neamhspleách ina ball den Aontas Eorpach.[4]
Ar 28ú Márta 2017, vótáil Parlaimint na hAlban (Páirtí Neamhspleáchas na hAlban agus Páirtí Glas na hAlban i bhfabhar ar an mbille) cead a iarraidh ó rialtas na Ríochta Aontaithe reifreann eile a reáchtáil ar an gceist chéanna.[5][6]
In Olltoghchán na Ríochta Aontaithe 2019, bhuaigh an páirtí 45 suíochán i dTeach na dTeachtaí (teach íochtarach Pharlaimint na Ríochta Aontaithe), as na 59 suíochán ar fad a bhí ar fáil in Albain. Chuir an toradh sin ar an dtríú páirtí ba mó i dTeach na dTeachtaí iad.
Toghchán Albanach 2021[cuir in eagar | athraigh foinse]
129 suíochán a bhí le líonadh i bParlaimint na hAlban: bhuaigh an SNP 64 suíochán, fuair na Caomhaigh 31 suíochán agus 22 suíochán a bhí ag Páirtí an Lucht Oibre. Ocht suíochán a bhí ag na Glasaigh agus ceithre cinn a bhí ag na Daonlathaithe Liobrálacha.[3]
Bhunaigh an SNP comhrialtas in éineacht leis an bPáirtí Glas.
Bhí an páirtí suíochán amháin gann ar thromlach iomlán i ndiaidh na vótála, ach idir fheisirí Pháirtí Náisiúnta na hAlban agus iad de chuid an Pháirtí Ghlais, bhí tromlach na bhfeisirí i dTeach an Róid i bhfabhar ar reifreann eile ar an neamhspleáchas. Dúirt Sturgeon gur léir gurbh é “toil na ndaoine” go mbeadh an dara reifreann faoin neamhspleáchas ann.
Reifreann II[cuir in eagar | athraigh foinse]
Cé gur glacadh leis gur deis aon uaire a bhí i reifreann neamhspleáchais na bliana 2014, maíonn an SNP inniu go bhfuil an Ríocht Aontaithe athraithe ó bhonn anois de bharr an Bhreatimeachta.[7] Vótáil 62% de phobal na hAlban in éadan an Bhreatimeachta. Táthar ag maíomh anois go mb’éigean dóibh an tAontas Eorpach a fhágáil in éadan a dtola.
Tá sé ráite arís is arís eile ag Boris Johnson nach gceadóidh sé reifreann eile ar ór ná airgead. Ach tá reifreann gan beannacht ó Westminster, nó gan údarás idirnáisiúnta, faoi mar a tharla sa Chatalóin, curtha as an áireamh ag Nicola Sturgeon. Rithfidh an SNP bille um reifreann, b'fhéidir, i Holyrood (Taigh an Ròid) sna blianta beaga amach romhainn agus ina dhiaidh sin beidh orthu é a chosaint i ndúshláin chúirte.[7] Chiallódh sé sin go mbeadh ar Bhoris Johnson dúshlán na reachtaíochta a ghlacadh i gCúirt Uachtarach na Ríochta Aontaithe.
Bhí cead á lorg ag an SNP chun reifreann a chlárú gan beannacht ó Westminster ó Chúirt Uachtarach na Ríochta Aontaithe, ach shocraigh an Chúirt Uachtarach go mbeadh an straitéis seo mídhleathach.[8] Dá bharr sin, dúirt Nicola Sturgeon go mbeidh an céad toghchán eile sa Ríocht Aontaithe ina reifreann ‘de facto’ ar son neamhspleáchas na hAlban. [9]
Féach Freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]
- Náisiúnachas
- Eite chlé
- Plaid Cymru
- Mebyon Kernow
- Páirtí Shír Eabhraic
- An Páirtí Coimeádach (Ríocht Aontaithe)
- Páirtí an Lucht Oibre (Ríocht Aontaithe)
- An Páirtí Liobrálach Daonlathach
- Páirtí Neamhspleáchais na Ríochta Aontaithe
Naisc Sheachtracha[cuir in eagar | athraigh foinse]
Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- ↑ "Fact check: All 19 claims in the SNP's latest party political broadcast" (en-GB). The Ferret (2018-01-31). Dáta rochtana: 2018-10-25.
- ↑ "Scotland Election 2016 News - BBC News" (en-GB). BBC News. Dáta rochtana: 2021-09-20.
- ↑ 3.0 3.1 "Aisling an neamhspleáchais fós beo in Albain tar éis an toghcháin" (ga-IE). Tuairisc.ie (2021). Dáta rochtana: 2021-09-20.
- ↑ "What is the SNP’s position on the EU? — Scottish National Party" (en-US). Scottish National Party (2015-11-25). Dáta rochtana: 2018-10-26.
- ↑ "Scottish independence referendum: final results in full" (en-GB). The Guardian. Dáta rochtana: 2018-10-26.
- ↑ "Scottish Parliament backs referendum call" (en-GB). BBC News (2017-03-28). Dáta rochtana: 2018-10-26.
- ↑ 7.0 7.1 "Muintir na hAlban ag dul chun na botháin vótála ar lá cinniúnach don ‘neamhspleáchas’" (ga-IE). Tuairisc.ie (6 Bealtaine 2021). Dáta rochtana: 2021-09-20.
- ↑ "Court rejects Scottish government indyref2 case" (en-GB). BBC News. Dáta rochtana: 2022-11-24.
- ↑ "Next election will be independence vote - Nicola Sturgeon" (en-GB). BBC News (2022-11-23). Dáta rochtana: 2022-11-24.