Nicola Sturgeon

Nicola Sturgeon
	; (2021)
Beathaisnéis
Breith	(en) Nicola Ferguson Sturgeon; 19 Iúil 1970 ; 53 bliana d'aois; Irbhinn, Scotland
Ball de 6ú Parlaimint na hAlban
	6 Bealtaine 2021 – ; Toghcheantar: Deisceart Ghlaschú ; Toghadh i: 2021 Scottish Parliament general election (en)
Ball de 5ú Parlaimint na hAlban
	5 Bealtaine 2016 – 5 Bealtaine 2021 (díscaoileadh na parlaiminte) ; Téarma parlaiminte: 5ú Parlaimint na hAlban ; Toghcheantar: Deisceart Ghlaschú ; Toghadh i: 2016 Scottish Parliament general election (en)
5 Prìomh-mhinistearan na h-Alba
	20 Samhain 2014 – 28 Márta 2023 (éirí as) ; ← Alex Salmond – Humza Yousaf →
Rúnaí Comh-Aireachta um Bonneagar, Infheistíocht agus Cathracha
	5 Meán Fómhair 2012 – 19 Samhain 2014 ; ← Alex Neil (en) – Keith Brown (en) → ; Ball de chomh-aireacht: Second Salmond ministry (en)
Cabinet Secretary for Health, Wellbeing and Cities Strategy (en)
	19 Bealtaine 2011 – 5 Meán Fómhair 2012 ; Ball de chomh-aireacht: Second Salmond ministry (en)
Ball de 4ú Parlaimint na hAlban
	5 Bealtaine 2011 – 24 Márta 2016 (díscaoileadh na parlaiminte) ; Téarma parlaiminte: 4ú Parlaimint na hAlban ; Toghcheantar: Deisceart Ghlaschú ; Toghadh i: 2011 Scottish Parliament general election (en)
Rúnaí Comh-Aireachta Sláinte agus Folláine
	17 Bealtaine 2007 – 19 Bealtaine 2011 ; ← Andy Kerr (en) ; Ball de chomh-aireacht: Government of the 3rd Scottish Parliament (en)
3 Leas-Chéad Aire na hAlban
	17 Bealtaine 2007 – 19 Samhain 2014 ; ← Nicol Stephen – John Swinney (en) →
Ball de 3ú Parlaimint na hAlban
	3 Bealtaine 2007 – 22 Márta 2011 (díscaoileadh na parlaiminte) ; Téarma parlaiminte: 3ú Parlaimint na hAlban ; Toghcheantar: Glasgow Govan (en) ; Toghadh i: 2007 Scottish Parliament general election (en)
Ceannaire an Fhreasúra (Albain)
	3 Meán Fómhair 2004 – 17 Bealtaine 2007 ; ← John Swinney (en) – Jack McConnell →
Ball de 2ú Parlaimint na hAlban
	1 Bealtaine 2003 – 2 Aibreán 2007 (díscaoileadh na parlaiminte) ; Téarma parlaiminte: 2ú Parlaimint na hAlban ; Toghcheantar: Glaschú ; Toghadh i: 2003 Scottish Parliament general election (en)
Ball den 1ú Pharlaimint na hAlban
	6 Bealtaine 1999 – 31 Márta 2003 (díscaoileadh na parlaiminte) ; Téarma parlaiminte: Céad Pharlaimint na hAlban ; Toghcheantar: Glaschú ; Toghadh i: 1999 Scottish Parliament general election (en)
Ball de Chomhairle Dhlíthiúil na Ríochta Aontaithe
Faisnéis phearsanta
Reiligiún	Eaglais na hAlban
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Ollscoil Ghlaschú ; Greenwood Academy (en) ; Scoil Dlí Ollscoil Ghlaschú
Áit chónaithe	Taigh Bhóid
Gníomhaíocht
Gairm	polaiteoir, dlíodóir
Ball de pháirtí polaitíochta	Pàrtaidh Nàiseanta na h-Alba
Teangacha	Béarla
Teaghlach
Céile	Peter Murrell
Máthair	Joan Sturgeon
	Gradam a fuarthas (17 Meán Fómhair 2019) Gradam na Meán M100; (2014) BBC 100 Bean ;
Suíomh gréasáin	firstminister.gov.scot

IarCheannaire ar Pháirtí Náisiúnta na hAlban (an SNP nó Phàrtaidh Nàiseanta na h-Alba) agus IarChéad-Aire na hAlban is ea Nicola Sturgeon (a rugadh ar an 19 Iúil 1970).

Gairm[cuir in eagar | athraigh foinse]

Bhí Sturgeon ina ball de Pharlaimint na hAlban ó 1999. Ceapadh ina leascheannaire ar an SNP in 2004.^[1] Tháinig sí i gcomharbacht ar Alex Salmond mar cheannaire agus mar chéad-aire in 2014 nuair a diúltaíodh don reifreann faoi neamhspleáchas na hAlban. Chuaigh Sturgeon i gceannas an pháirtí agus rún daingean aici neamhspleáchas a bhaint amach d’Albain, agus cé gur éirigh léi cur go mór le líon suíochán an SNP i ndiaidh an reifrinn, níor éirigh léi ina hiarrachtaí reachtaíocht a rith a cheadódh don pharlaimint an bunreacht a athrú.^[2]

An 25 Bealtaine 2022, bhí Sturgeon ar an gCéad-Aire ab fhaide seirbhíse in Albain, ó bunaíodh parlaimint díláraithe na hAlban i 1999, agus í ag sárú an taifid roimhe sin a bhí i seilbh a réamhtheachtaí Alex Salmond.

Éirí as[cuir in eagar | athraigh foinse]

D'éirigh Sturgeon as a post mar Chéad-Aire ar 15 Feabhra 2023, i ndiaidh ocht mbliana sa phost.^[3]

Tháinig cinneadh Nicola Sturgeon éirí as céad-aireacht na hAlban aniar aduaidh ar a lán ag an am.. Ach bhí Sturgeon faoi léigear sa bhliain 2022/2023 maidir le leasuithe conspóideacha ar an reachtaíocht a bhaineann le aitheantas inscne.^[4] Buaileadh go dona an SNP leis, nuair a theip ar an bPáirtí bille trasinscneach a thabhairt isteach, bille a thabharfadh cead do dhaoine trasinscneacha a n-inscne a athrú gan gá le diagnóis shíciatrach.^[5]

Mar sin, ní raibh Sturgeon ag cruthú go maith sna pobalbhreitheanna agus bhí an leibhéal tacaíochta do neamhspleáchas na hAlban ag meath chomh maith i dtús 2023.^[1]

Conspóid[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tá Sturgeon pósta le Peter Murrell, phríomhfheidhmeannach ar an SNP idir 1999-2023. D'éirigh sé as a phost nuair a d'éirigh Sturgeon as ceannaireacht an Pháirtí. Ag an am céanna, bhí Murrell gafa i bhfiosrúchán faoi mhaoiniú an pháirtí. Bhí na póilíní ag fiosrú an méid a tharla de £600,000 a bhailigh lucht feachtais i 2017 ar son neamhspleáchas na hAlban, airgead a bhí ceaptha a bheith curtha go leataobh go sonrach ar mhaithe leis an bhfeachtas sin, ach nach raibh aon trácht air i gcuntais an pháirtí.^[6]

Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]

Naisc sheachtracha[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

↑ ^1.0 ^1.1 Tuairisc (15 Feabhra 2023). "Nicola Sturgeon ag éirí as mar Chéad-Aire Pharlaimint na hAlban" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2023-02-17.
↑ Nuacht RTÉ (2023-02-15). "Nicola Sturgeon ag éirí as a post mar Chéad Aire na hAlban" (as ga-IE).
↑ Tuairisc (15 Feabhra 2023). "‘Is é an rud ceart don neamhspleáchas, fís dár thug mé mo shaol’ – Nicola Sturgeon ag éirí as" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2023-02-17.
↑ B’údar mór conspóide i dtús 2023 gur seoladh duine a ciontaíodh i mbeirt bhan a éigniú faoi ghéibheann i bpríosún do mhná agus an duine sin tar éis a fhógairt gur bean thrasinscneach í.
↑ Conradh na Gaeilge, Londain (18 Feabhra 2023). "Nuacht Mhall, (Ciarraí) (podcast)" (ga-IE). Listen Notes. Dáta rochtana: 2023-02-24.
↑ Nuacht RTÉ (2023-04-05). "Fear céile Nicola Sturgeon gafa i bhfiosrúchán airgid an SNP" (as ga).

[:1-1] 1.0 ^1.1 Tuairisc (15 Feabhra 2023). "Nicola Sturgeon ag éirí as mar Chéad-Aire Pharlaimint na hAlban" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2023-02-17.

[:0-2] Nuacht RTÉ (2023-02-15). "Nicola Sturgeon ag éirí as a post mar Chéad Aire na hAlban" (as ga-IE).

[3] Tuairisc (15 Feabhra 2023). "‘Is é an rud ceart don neamhspleáchas, fís dár thug mé mo shaol’ – Nicola Sturgeon ag éirí as" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2023-02-17.

[4] B’údar mór conspóide i dtús 2023 gur seoladh duine a ciontaíodh i mbeirt bhan a éigniú faoi ghéibheann i bpríosún do mhná agus an duine sin tar éis a fhógairt gur bean thrasinscneach í.

[5] Conradh na Gaeilge, Londain (18 Feabhra 2023). "Nuacht Mhall, (Ciarraí) (podcast)" (ga-IE). Listen Notes. Dáta rochtana: 2023-02-24.

[:02-6] Nuacht RTÉ (2023-04-05). "Fear céile Nicola Sturgeon gafa i bhfiosrúchán airgid an SNP" (as ga).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]