Marcel Proust

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Infotaula de personaMarcel Proust

Cuir in eagar ar Wikidata
Beathaisnéis
Breith(fr) Valentin Louis Georges Eugène Marcel Proust
10 Iúil 1871
16ú arrondissement Pháras, An Fhrainc Cuir in eagar ar Wikidata
Bás18 Samhain 1922
51 bliana d'aois
16ú arrondissement Pháras, An Fhrainc Cuir in eagar ar Wikidata
Siocair bháisNiúmóine
Áit adhlacthaReilig Père-Lachaise, 85 48°51′47″N 2°23′42″E / 48.863071°N 2.394975°E / 48.863071; 2.394975
Marcel Proust's tomb (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Faisnéis phearsanta
Scoil a d'fhreastail sé/síÉcole Libre des Sciences Politiques
Ollscoil Pháras Cuir in eagar ar Wikidata
Teanga dhúchaisan Fhraincis
Gníomhaíocht
Réimse oibreÚrscéal
Suíomh oibre Páras (1886–1922)
Dordrecht Cuir in eagar ar Wikidata
Gairmúrscéalaí, léirmheastóir liteartha, file, scríbhneoir, scríbhneoir aistí, scríbhneoir próis Cuir in eagar ar Wikidata
SeánraNovel sequence (en) Aistrigh, aiste agus pastiche (en) Aistrigh
TeangachaAn Fhraincis
Saothar
Saothar suntasach
Suíomh a chartlainne
Teaghlach
Céileluach ar iarraidh Cuir in eagar ar Wikidata
AthairAdrien Proust  agus Jeanne-Clémence Proust
SiblínRobert Proust
Croineolaíocht
21 Samhain 1922sochraid (Église Saint-Pierre-de-Chaillot (en) Aistrigh) Cuir in eagar ar Wikidata
Gradam a fuarthas
Síniú

IMDB: nm0698969 IBDB: 79602
Facebook: MarcelProustAuthor Musicbrainz: 90c1a0cf-6822-46c7-8bc6-5a158e8a0d13 Discogs: 1371481 Find a Grave: 841 Cuir in eagar ar Wikidata

Scríbhneoir Francach a bhí i Valentin Louis Georges Eugène Marcel Proust (10 Iúil 1871 in Auteuil na Fraince – 18 Samhain 1922). Duine de scríbhneoirí móra a linne a bhí ann.

Úrscéalaí[cuir in eagar | athraigh foinse]

Ba é an t-úrscéal millteanach À la recherche du temps perdu, Ar thóir an ama chaillte ("in search of lost time") nó I ndilchuimhne ar an am atá thart, ar na seanlaethanta ("Remembrance of things past") ba mhó a thuill clú dó. Tá na mílte leathanach sa mhórshaothar nua-aoiseach seo, idir 3,200 - 4,300[1], an chéad úrscéal a scríobhadh a bhfuil os cionn milliún focal ann (idir 1.3-1.9 milliún ann).[2]

Thosaigh Proust ag scríobh an t-úrscéál sa bhliain 1906 agus lean sé ar aghaidh leis an obair go lá a bháis. Scríobh Proust an leabhar agus é cuachta istigh ina sheomra ar feadh na mblianta sa Grand Hotel i Cabourg (seomra 414, ar an gceathrú hurlár).

À la recherche du temps perdu (i Rúisis)
An Grand Hotel, Cabourg ː idir 1907-1914, le linn an tsamhraidh, scríobh Proust a chef d'oeuvre anseo sa seomra 414

Saothar[cuir in eagar | athraigh foinse]

Dúirt Marcel Proust gur sórt teanga iasachta is ea teanga na hardlitríochta. Ach ag n am céanna, láimhsigh Proust canúna agus réimeanna teanga eile ina mhórshaothar, À La Recherche du Temps Perdu, agus go háirithe an chaoi ar fheidhmigh canúint áitiúil — canúint tuaithe (patois) an tsearbhónta Françoise — mar nasc diamhair le ré eile theanga agus chultúir.[3]

dealbh, Château de Breteuil

Tá beocht agus barántúlacht ag baint le caint chanúnach Françoise san úrscéal.Is léiriú í ar shruthanna teanga agus ar mhodhanna seachadta cultúir a mhaireann neamhspleách ar fhórsaí caighdeánaithe na sochaí meánaicmí ar bhain Proust léi agus ar bhunaigh sé a úrscéal uirthi. Is san oíche is mó a thiontaítear ar an teanga seo a labhairt in áit na Fraincise caighdeánaí, agus is ansin is mó a aithnítear a gaol le teanga liteartha na meánaoise:[3]

Bás agus tionchar[cuir in eagar | athraigh foinse]

Ní raibh an tsláinte go maith ag Proust ar feadh a shaoil.[4] Bhí an plúchadh ag gabháil dó i gcónaí, ach d'fhan sé taobh istigh. Hipeacoindreach b'fhéidir, shlog sé siar barbatúráití agus aidréanailín.

Tháinig broincíteas air faoi dheireadh agus fuair sé anbhás, ar 18 Samhain 1922, in aois 51 bliain dó.

Bhí an-tionchar ag Proust ar úrscéalaithe eile, mar shampla Samuel Beckett (scríobh sé leabhar faoi Proust[5]).[6] Agus bhí tionchar cliathánach ag meath na mionteangacha ar Proust, chomh maith le James Joyce, a raibh mórtheanga an náisiúin mar uirlis liteartha acu.[7][8]

Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. 4,300 leathanach san aistriúchán seo (2002). "The Modern Libraryː In Search of Lost Time, Complete and Unabridged 6-Book Bundle by Marcel Proust: 9780679645689 | PenguinRandomHouse.com: Books" (en-US). PenguinRandomhouse.com. Dáta rochtana: 2022-11-13.
  2. Nicolas Ragonneau, Nicolas Ragonneau (2019-06-12). "Distance et durée de la Recherche du temps perdu" (fr-FR). Proustonomics. Dáta rochtana: 2022-11-13.
  3. 3.0 3.1 Máirín Nic Eoin (2015-11-24). "Languages of the Night: Minor Languages and the Literary Imagination in Twentieth-Century Ireland and Europe" (as ga). COMHARTaighde (1). doi:10.18669/ct.2015.06. ISSN 2009-8626. 
  4. Senioractu.com. "Asthme et littérature : quand la maladie s'invite au sein d'une oeuvre... Par le Pr. Jean-Pierre Orlando" (fr). Senioractu.com : le magazine des seniors. Dáta rochtana: 2022-11-17.
  5. "Proust (essay)" (as en) (2022-10-11). Wikipedia. 
  6. Joseph S. (1972) Buttigieg (1972). "Philosophical influences on the work of Samuel Beckett" (as en). 
  7. Síobhra Aiken (6 Aibreán 2016). "‘Is dócha gurbh é rún mór mo homaighnéasachais a spreag mo shuim sa Ghaeilge’ – Barry McCrea" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2022-11-17.
  8. "When James Joyce & Marcel Proust Met in 1922, and Totally Bored Each Other | Open Culture" (en-US). Dáta rochtana: 2022-11-17.
  9. "Belle Époque" (as en) (2022-11-07). Wikipedia. 
  10. "Cabourg" (as en) (2022-07-27). Wikipedia.