Máirt na hInide

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Teimpléad:WD Bosca Sonraí ImeachtMáirt na hInide
Íomhá
Cineállá saoire Cuir in eagar ar Wikidata
Easter − 47 days (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata

Tugtar Máirt na hInide (nó "Lá na bPancóg" in Éirinn uaireanta) ar an Máirt roimh an gcéad lá den Charghas i bhféilire Críostaí.[1] Tosaíonn an Carghas ar Chéadaoin an Luaithrigh.

Bunús[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tugtar Mardi Gras nó "Máirt Ramhar" uirthi i dtíortha éagsúla. Is ón bhFraincis a thagann na focail ‘Mardi Gras’. Ón Laidin a thagann an focal Gaeilge ‘inid’. ‘Tús an Charghais’ atá i gceist le ‘inid’,[2]

Féile[cuir in eagar | athraigh foinse]

Déantar Máirt na hInide a cheiliúradh ar bhealaí éagsúla mórthimpeall an domhain.

Mardi gras, New Orleans, 1998
  • An Bhrasaíl. Bíonn carnabhal mór in Rio de Janeiro sa Bhrasaíl gach bliain chun ‘Mardi Gras’ a cheiliúradh. Gluaiseann paráidí móra ildaite trí shráideanna na cathrach mar chuid den fhéile.
  • An Bheilg. Tá clú ar na mórshiúlta a bhíonn ar siúl sa Bheilg i mbaile beag darb ainm Binche. Caitheann fir cultacha speisialta an lá sin agus caitheann siad oráistí leis an lucht féachana!
  • Críoch Lochlann. Itear borróga uachtair sna tíortha Lochlannacha.
Binche - Les Gilles sa Bheilg

Nósanna in Éirinn[cuir in eagar | athraigh foinse]

Lá mór bainiseacha a bhíodh i Máirt na hInide in Éirinn fadó. Ní raibh cead ag daoine pósadh le linn an Charghais an t-am sin. Mar sin, phósadh a lán daoine roimh thús an Charghais ar Mháirt na hInide.

Críoch Lochlann. Itear borróga : "fastlagsbullar" nó "fettisdagsbullar"

Nós eile a bhíodh ann fadó go gcaitheadh mná óga, nach raibh pósta, pancóg san aer agus go ndéanaidís iarracht breith uirthi arís sa fhriochtán gan ligean di titim ar an urlár. Dá n‑éireodh le bean é sin a dhéanamh deirtí gur cinnte go mbeadh sí pósta roimh dheireadh na bliana.

Uaireanta in Éirinn inniu tugtar Máirt na bPancóg nó Lá ba bPancóg ar an lá. Go traidisiúnta, itheann daoine a lán pancóg ar an lá sin. Is aoibhinn le daoine pancóga le him, siúcra, liomóid, sméara, uachtar agus fiú seacláid.[3]

Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. "Féilte na Bliana" (en). dúchas.ie. Dáta rochtana: 2020-04-25.
  2. forasnagaeilge.ie. "Máirt na hInide". Dáta rochtana: 2024.
  3. maynoothuniversity.ie (2020). "Eleathanach 343". Dáta rochtana: 2020.