Jump to content

Liosta de na monarcaí Francacha

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Crann teaghlaigh mhonarcaí na Fraince 509-1870

Rialaigh monarcaí de Ríocht na Fraince agus a réamhtheachtaithe (agus na monarcaí comharbacha) ó bhunaíodh Ríocht na bhFranc sa bhliain 486 le roinnt cur isteach, go dtí gur thit Dara Impireacht na Fraince sa bhliain 1870,

Uaireanta, curtha san áireamh mar 'Ríthe na Fraince'[1] tá ríthe na bhFranc den ríshliocht Meirvínseach, a rialaigh ó 486 go dtí 751, agus ríshliocht na gCairilínseach, a rialaigh go dtí 987 (le roinnt cur isteach).

I mí Lúnasa 843 roinn Conradh Verdun flaitheas na bhFranc i dtrí ríocht, ceann mhair ar feadh tamall gearr; d'eascair, as an an dá cheann eile, an Fhraince agus, sa deireadh thiar, an Ghearmáin. Faoin am seo, bhí teangacha agus cultúr difriúil ag cuid thoir agus thiar na talún. Dá réir sin tosaíonn an liosta monarcaí seo sa bhliain 843, toisc gurb é seo an dáta is luaithe ar féidir a rá go raibh ann den Fhrainc. Maidir le ríthe na bhFranc roimhe seo, féach Liosta de ríthe na bhFranc.

Áiríodh Ríshliocht Chapet, sé sin le rá, sliocht Hugues Capet ar thaobh a athar de, mar na céad rialtóirí a ghlac an teideal 'Rí na Fraince', den chéad uair le Philippe II Auguste (r. 1180–1223).

Rialaigh na Capetigh go leanúnach ó 987 go 1792 agus arís ó 1814 go 1848. Tugtar, de ghnáth, na hainmneacha sainiúla de Valois (go dtí 1589) agus Búrbón (go dtí 1848) ar chraobhacha an ríshleachta.

Le linn na tréimhse gearr, nuair a bhí Bunreacht na Fraince de 1791 i bhfeidhm (1791–92) agus tar éis Réabhlóid na Fraince (1830), baineadh úsáid as teideal nó stíl "Rí na Fraince" in ionad "Rí na Fraince (agus Navarre)". Nuálaíocht bhunreachtúil a bhí ann ar a dtugtar monarcacht mhóréilimh, a cheangail teideal an monarc le muintir na Fraince seachas le seilbh chríoch na Fraince.[2]

Rialaigh an ríshliocht Bhúrbóin, mar "Impirí na Fraince" sa Fhrainc sa 19ú haois idir 1804 agus 1814, arís i 1815, agus idir 1852 agus 1870.


Teidil

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Impireacht na bhFranc

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Ríshliocht na Meirvínseach (509-751)

[cuir in eagar | athraigh foinse]

[3]

Portráid Ainm Rí ó Rí go dtí Dáta báis Gaol leis an réamhtheachtaí / na réamhtheachtaithe Teideal
Chlodovechus I
 509 511 Fuair sé bás nadúrtha ag 45 bliain d'aois. Curtha in Abbaye-Sainte-Geneviève go dtí an 18ú haois. Athraíodh na taisí go dtí an Basilique royale de Saint-Denisd.  *Mac Childericuis I Rí na bhFranc
(Roi des Francs)
Tar éis do Chlodovechus bás a fháil, roinneadh a ríocht i measc a cheithre mhac, a chuaigh chun chónaithe i gcathracha éagsúla. D'athraigh líon agus méid na gcodanna den ríocht le himeacht ama. D'éirigh, faoi dheireadh, le Chlotarius I, an mac ab óige, an ríocht a athaontú.
Rinneadh rí na bhFranc de Theudoricus, an mac ba shine de Chlodovechus ag Reims. Chríochnaigh a phórlíne i 555, agus ina dhiaidh chuaigh a chuid tailte le huacht chuig a dheartháir ab óige Clotaire.
Theudoricus I
(Thierry) 		511 533 nó 534 Cailleadh é i gceann a 48 bliain.  An mac ba shine de Chlóvas I Rí na bhFranc
(Roi des Francs)
at Reims
Theudebertus I
(Thibert) 		533 nó 534 547 nó 548 Maraíodh é i dtaisme sheilge, i gceann a 47 bliain.  Mac Theuderich I Rí na bhFranc
(Roi des Francs)
at Reims
Theudoaldus;
(Thibaut) 		547 nó 48 555 Cailleadh é i gceann a 20 bliain.  Mac Theudebert I Rí na bhFranc
(Roi des Francs)
at Reims
Chlodomerius, dara mhac Chlodovechus, rinneadh rí d'Orléans de. Dúnmharaíodh a gchlann mhac, agus níorbh fhada ina dhiaidh sin gur bhfuair sé féin bás; roinneadh a ríocht idir a bheirt deartháir is óige, Childebertus I agus Chlothar.
Chlodomerius I
(Chlodomir) 		511 25 June 524 Maraíodh é i gcath Vézeronce, i gceann a 29 bliain.  Dara mhac (marthanach) Chlovis I Rí na bhFranc
(Roi des Francs)
at Orléans
Childebertus, tríú mhac Chlodovechus, rinneadh rí de i bPáras. Fuair sé bás sa bhliain 558, agus tugadh a chríocha dá dheartháir is óige Chlothar.
Childebertus I
511 13 December 558 Fuair sé bás in aois a 62 bliain. Cuireadh é ag Abbaye de Saint-Germain-des-Présat Abbey of Saint-Germain-des-Prés.  Teimpléad:*Third (surviving) son of Clovis I Rí na bhFranc
(Roi des Francs)
at Paris
Chlotarius, ab ea an ceathrú mac is óige de Chlodovechus, ina rí ag Soissons. Faoi 558 a fágadh tailte a chuid deartháireacha le hoidhreacht aige agus dá bhrí sin d'athaontaíodh gach ceann de chríocha na bhFranc a bhí ag a athair.
Chlotarius I
(Clotaire) 		511 29 November 561 Fuair sé bás in aois a 64 bliain. Cuireadh é i Soissons.  Teimpléad:*Youngest son of Clovis I Rí na bhFranc
(Roi des Francs)
ag Soissons
Tar éis do Chlotharius bás a fháil, roinneadh an ríocht i measc a cheithre mhac. D'athraigh codanna na ríochta le himeacht ama, agus d'éirigh trí réigiún ar leith amach as; Neustrasia (a chiallaíonn 'An talamh Thiar') (Gaeilge: An Neústair nó An Neostairia). Bhí Neustrasia dírithe ar Soisson agus ar Pháras, Austrasia (a chiallaíonn 'An talamh Thoir') (Gaeilge:An Ostair) dírithe ar Metz, agus an Bhurgúin dírithe ar Orléans. D'athaontaigh Chlotharius II, garmhac Chlotharius I, an ríocht le chéile arís.
Charibertus I
(Caribert) 		29 November 561 567 Fuair sé bás in aois a 50 bliain. Cuireadh é ag Abbaye de Saint-Germain-des-Prés.  Teimpléad:*Eldest son of Chlothar I Rí na bhFranc
(Roi des Francs)
at Paris
Guntramnus
(Gontran) 		29 November 561 592 Fuair sé bás in aois a 60 bliain. Cuireadh é Saint Marcellus, Chalon-sur-Saône.  Teimpléad:*Second son of Chlothar I Rí na bhFranc
(Roi des Francs)
at Orléans
Sigibertus I
29 November 561 575 Dúnmharaíodh e ag Vitry-en-Artois, in aois a 40.  Teimpléad:*Third son of Chlothar I Rí na bhFranc
(Roi des Francs)
at Metz
Childebertus I
575 595 Fuair sé bás in aois a 24.  Teimpléad:*Son of Sigebert I

 Teimpléad:*Adopted son of Guntram

Rí na bhFranc
(Roi des Francs)
King of Austrasia and (after 592) Burgundy
Theudebertus II
(Thibert) 		595 612 Dúnmharaíodh é, in aois a 26.  Teimpléad:*Older son of Childebert II Rí na bhFranc
(Roi des Francs)
King of Austrasia
Theuderic II
(Thierry) 		595 613 Fuair sé bás in aois 26 bliain.  Teimpléad:*Younger son of Childebert II Rí na bhFranc
(Roi des Francs)
King of Burgundy (595-613) and Austrasia (612-613)
Sigebertus II
 613 613 Cuireadh chun báis é, in aois a 12.  Teimpléad:*Son of Theuderic II Rí na bhFranc
(Roi des Francs)
King of Austrasia and Burgundy
[[Chilpericus 


I]] 
(Chilpericus)
29 November 561 584 Fuair sé bás in aois a 45. Curtha ag Abbaye de Saint-Germain-des-Prés.  Teimpléad:*Youngest son of Chlothar I Rí na bhFranc
(Roi des Francs)
at Soissons
Chlotarius II the Great, the Young
(Clotaire) 		584 18 October 629 Fuair sé bás in aois a 45. Curtha ag Abbaye de Saint-Germain-des-Prés.  Teimpléad:*Son of Chilperic I Rí na bhFranc
(Roi des Francs)
at Soissons
King of Neustria (595-639)
King of Burgundy (613-629)
King of Austrasia (613-623)
Dagobertus I 18 October 629 19 January 639 Fuair sé bás in aois a 36. Curtha ag Basilique Saint-Denis.  Teimpléad:*Son of Chlothar II King of the Franks
(Roi des Francs)
Chlodovechus II c. 634 31 October 657 Fuair sé bás in aois a 23. Curtha Basilique Saint-Denis.  Teimpléad:*Son of Dagobert I Rí na Neustaire agus na Burgúine
(Roi de Neustrie et de Bourgogne)
Chlothar III
(Clotaire) 		31 October 657 673 Fuair sé bás in aois a 24. Curtha ag Basilique Saint-Denis.  Teimpléad:*Son of Clovis II Rí na Neustaire agus na Burgúine
(Roi de Neustrie et de Bourgogne)
King of Austrasia
(661–662)
Childericus II
(Childéric) 		673 675 Fuair sé bás in aois a 22. Curtha ag Abbaye de Saint-Germain-des-Prés.  Teimpléad:*Son of Clovis II
 Teimpléad:*Younger brother of Chlothar III 		Rí na bhFranc
(Roi des Francs)
Theuderic III
(Thierry) 		675 691 Died aged 37.  Teimpléad:*Son of Clovis II
 Teimpléad:*Younger brother of Childeric II 		Rí na Neustaire
(Roi de Neustrie)

King of the Franks
(Roi des Francs)
(687–691)
Chlodovechus IV| align="center" |691 695 Died aged 13.  Teimpléad:*Son of Theuderic III Rí na bhFranc
(Roi des Francs)
Childebert III the Just 695 23 April 711 Died aged 28. Buried at Church of St Stephen at Choisy-au-Bac, near Compiègne.  Teimpléad:*Son of Theuderic III
 Teimpléad:*Younger brother of Clovis IV 		Rí na bhFranc
(Roi des Francs)
Dagobertus III 23 April 711 715 Died aged 14.  Teimpléad:*Son of Childebert III Rí na bhFranc
(Roi des Francs)
Chilperic II
(Chilpéric II) 		715 13 February 721 Died aged 49. Buried at Noyon.  Teimpléad:*Probably son of Childeric II Rí na Neustaire agus na Burgúine
(Roi de Neustrie et de Bourgogne)

Rí na bhFranc
(Roi des Francs)
(719–721)
Theudericus IV 721 737 Died aged 25.  Teimpléad:*Son of Dagobert III Rí na bhFranc
(Roi des Francs)
Childericus III
(Childéric) 		743 November 751 Died aged 37.  Mac Chilpericus II nó Theudericus IV. Rí na bhFranc
(Roi des Francs)

Ríshliocht na gCairilínseach (751-888)

[cuir in eagar | athraigh foinse]

[4]

Portráid Ainm Rí ó Rí go dtí Bás Gaol leis a réamhtheachtaí / réamhtheachtaithe Teideal
Pépin Gearr 751 24 Deireadh Fómhair 768  Teimpléad:*Mac Shéarlais Martel agus Rotrude de Hesbaye, gariníon mháthar de Theuderic III align="center" Rí na bhFranc
Carloman I 24 Meán Fómhair 768 4 Nollaig 771  Teimpléad:*Mac Phéipin Rí na bhFranc
Séarlas Mór
Charlemagne 		24 Meán Fómhair 768 28 Eanáir 814  Teimpléad:*Son of Pepin Rí na bhFranc
Impire na Rómhánach
Louis Cráifeach 28 Eanáir 814 20 Meitheamh 840  Teimpléad:*Mac Séarlais Mhóir Rí na bhFranc
Impire na Rómhánach
Séarlas Maol 20 Meitheamh 840 6 Deireadh Fómhair 877  Teimpléad:*Son of Louis I Rí na bhFranc
Impire na Rómhánach (875–77)
Louis II the Stammerer 6 October 877 10 April 879  Teimpléad:*Son of Charles II Rí na bhFranc |- Louis III 10 Aibreán 879 5 Lúnasa 882  Teimpléad:*Son of Louis II Rí na bhFranc
Carloman II 5 Línasa 882 6 Nollaig 884  Teimpléad:*Son of Louis II Rí na bhFranc
Séarlas Ramhar 20 Bealtaine 885 13 Eanáir 888  Teimpléad:*Son of Louis the German
 Teimpléad:*Cousin of Louis II and Carloman II
 Teimpléad:*Grandson of Louis I 		Rí na bhFranc
Impire na Rómhánach (881–87)

Ríshliocht na Roibeárdaigh (888-898)

[cuir in eagar | athraigh foinse]

.[5]

Portráid Ainm Rí ó Rí go dtí go Caidreamh le a réamhtheachtaí(s) Title
Odo de Páras
(Eudes) 		29 feabhra 888 1 eanáir 898  Teimpléad:*Mac Robert Láidir (Robertians)
 Teimpléad:*Tofa rí i gcoinne Charles óg III. 		Rí na Bhfranc
(Roi des Franc)

Ríshliocht na gCairilínseach (898-922)

[cuir in eagar | athraigh foinse]

[6]

Portráid Ainm Rí ó Rí go dtí go Caidreamh le a réamhtheachtaí(s) Teideal|- Charles III an Simplí 28 eanáir 898 30 meitheamh 922  Teimpléad:*Iarbháis mac Louis II
 Teimpléad:*Níos óige leath-deartháir Louis III agus Carloman II 		Rí na Bhfranc
(Roi des Franc)

Ríshliocht na Roibeárdach  (922-923)

[cuir in eagar | athraigh foinse]
Portráid Ainm Rí ó Rí go dtí go Caidreamh le a réamhtheachtaí(s) Teideal
Robert Mé 30 meitheamh 922 15 meitheamh 923  Teimpléad:*Mac Robert Láidir (Robertians)
 Teimpléad:*Deartháir níos óige de Odo 		Rí na Bhfranc
(Roi des Franc)

Ríshliocht na mBosonach (923-936)

[cuir in eagar | athraigh foinse]

An Bosonids bhí a teaghlach uasal a shliocht ó Boso an Elder, a gcuid ball, Rudolph (Raoul), toghadh é mar "Rí na Bhfranc" i 923.

Portráid Ainm Rí ó Rí go dtí go Caidreamh le a réamhtheachtaí(s) Teideal
Rudolph
(Raoul) 		13 iúil 923 14 eanáir 936  Teimpléad:*Mac Risteard, Diúc na Burgúine (Bosonids)
 Teimpléad:*Mac-i-dlí de Robert mé 		Rí na Bhfranc
(Roi des Franc)

Ríshliocht na gCairilínseach (936-987)

[cuir in eagar | athraigh foinse]
Portráid Ainm Rí ó Rí go dtí go Caidreamh le a réamhtheachtaí(s) Teideal
Louis IV de Outremer 19 meitheamh 936 10 meán fómhair 954  Teimpléad:*Mac Charles III Rí na Bhfranc
(Roi des Franc)
Lothair 12 samhain 954 2 Márta 986  Teimpléad:*Mac Louis IV Rí na Bhfranc
(Roi des Franc)
Louis V 8 meitheamh 986 22 Bealtaine 987  Teimpléad:*Mac Lothair Rí na Bhfranc
(Roi des Franc)

Ríshliocht Chapet (987-1792)

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Ríshliocht Chapet  (987-1328)

[cuir in eagar | athraigh foinse]
Portrait Coat of arms Name King from King until Relationship with predecessor(s) Title
Hugh Capet 3 July 987 24 October 996  Teimpléad:*Grandson of Robert I King of the Franks
(Roi des Francs)
Robert II the Pious, the Wise 24 October 996 20 July 1031  Teimpléad:*Son of Hugh Capet King of the Franks
(Roi des Francs)
Henry I
(Henri) 		20 July 1031 4 August 1060  Teimpléad:*Son of Robert II King of the Franks
(Roi des Francs)
Philip I the Amorous
(Philippe) 		4 August 1060 29 July 1108  Teimpléad:*Son of Henry I King of the Franks
(Roi des Francs)
Louis VI the Fat 29 July 1108 1 August 1137  Teimpléad:*Son of Philip I King of the Franks
(Roi des Francs)
Louis VII the Young 1 August 1137 18 September 1180  Teimpléad:*Son of Louis VI King of the Franks
(Roi des Francs)
Philip II Augustus
(Philippe Auguste) 		18 September 1180 14 July 1223  Teimpléad:*Son of Louis VII King of the Franks
(Roi des Francs)
King of France
(Roi de France)
Louis VIII the Lion 14 July 1223 8 November 1226  Teimpléad:*Son of Philip II Augustus King of France
(Roi de France)
Louis IX the Saint
(Saint Louis) 		8 November 1226 25 August 1270  Teimpléad:*Son of Louis VIII King of France
(Roi de France)
Philip III the Bold
(Philippe) 		25 August 1270 5 October 1285  Teimpléad:*Son of Louis IX King of France
(Roi de France)
Philip IV the Fair, the Iron King
(Philippe) 		5 October 1285 29 November 1314  Teimpléad:*Son of Philip III King of France and of Navarre
(Roi de France et de Navarre)
Louis X the Quarreller 29 November 1314 5 June 1316  Teimpléad:*Son of Philip IV King of France and of Navarre
(Roi de France et de Navarre)
John I the Posthumous
(Jean) 		15 November 1316 20 November 1316  Teimpléad:*Son of Louis X King of France and of Navarre
(Roi de France et de Navarre)
Philip V the Tall
(Philippe) 		20 November 1316 3 January 1322  Teimpléad:*Son of Philip IV
 Teimpléad:*Younger brother of Louis X 		King of France and of Navarre
(Roi de France et de Navarre)
Charles IV the Fair 3 January 1322 1 February 1328  Teimpléad:*Son of Philip IV
 Teimpléad:*Younger brother of Louis X and Philip V 		King of France and of Navarre
(Roi de France et de Navarre)

Ríshliocht de Valois (1328-1589)

[cuir in eagar | athraigh foinse]
Portrait Coat of arms Name King from King until Relationship with predecessor(s) Title
Philip VI the Fortunate
(Philippe) 		1 April 1328 22 August 1350  Teimpléad:*Grandson of Philip III of France King of France
(Roi de France)
John II the Good
(Jean) 		22 August 1350 8 April 1364  Teimpléad:*Son of Philip VI King of France
(Roi de France)
Charles V the Wise 8 April 1364 16 September 1380  Teimpléad:*Son of John II King of France
(Roi de France)
Charles VI the Beloved, the Mad 16 September 1380 21 October 1422  Teimpléad:*Son of Charles V King of France
(Roi de France)

Ríshliocht Lancaster (1422-1453) (faoi dhíospóid)

[cuir in eagar | athraigh foinse]
Portráid Cóta de armas Ainm Rí ó Rí go dtí go Éileamh a dhéanamh Title
Anraí VI i Sasana
(Henri VI d'Angleterre) 		21 deireadh fómhair 1422 19 deireadh fómhair 1453 De réir ceart a athair Henry V Sasana, a bhfuil an Conradh Troyes tháinig an t-oidhre agus an regent an Fhrainc. Ua Charles VI de an Fhrainc. Rí na Fraince
(Roi de France)

Nótaí

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tagairtí

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Luanna

[cuir in eagar | athraigh foinse]
  1. ↑ Sullivan, William. Historical causes and effects, from the fall of the Roman empire, 476, to the reformation, 1517. p. 213. Grimshaw, William. The history of France from the foundation of the monarchy to the death of Louis XVI. p. 11
  2. ↑ "{{{title}}}" (2006): 182. Amsterdam, Netherlands: Amsterdam University Press. 
  3. ↑ Brown, Peter (2003). "The Rise of Western Christendom". Malden, MA, USA: Blackwell Publishing Ltd.. 
  4. ↑ Babcock, Philip (1993). "Webster's Third New International Dictionary of the English Language, Unabridged": 341. MA, USA: Merriam-Webster. 
  5. ↑ Gwatking, H. M. (1930). "Cambridge Medieval History: Germany and the Western Empire" Volume III. London: Cambridge University Press. 
  6. ↑ Parisse, Michael (2005). "The New Cambridge Medieval History: c. 900–c. 1024" III: 313–315. Cambridge, UK: Cambridge University Press. 
Aisghafa ó "https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Liosta_de_na_monarcaí_Francacha&oldid=1218241"