Latharna

Latharna
Suíomh
54° 51′ 06″ N, 5° 48′ 48″ O
Stát ceannasach	an Ríocht Aontaithe
Comhthír na Ríochta Aontaithe	Tuaisceart Éireann
Contae i dTuaisceart na hÉireann	Contae Aontroma
Príomhchathair de	Larne Borough Council (en)
Daonra
Iomlán	18,853
Aitheantóir tuairisciúil
Cód poist	BT40
Lonnaithe i gcrios ama	UTC±00:00
Glaochód	028
Eile
Logainm.ie	1411592
Suíomh gréasáin	larne.gov.uk

Baile calafoirt i gContae Aontroma is ea Latharna (Béarla: Larne). Bhí cónaí ar 18,228 daoine de réir na bhfigiúirí ó dhaonáireamh na Ríochta Aontaithe i 2001 (agus timpeall 30,000 duine ina gcónaí i gceantar Latharna).

Tá calafort ann, nasctha le Machair an Sgithich in Albain.

2025: Ionsaíodh an t-ionad fóillíochta i Latharna

Polaitíocht

Is é an Protastúnachas (80%) an príomhreiligiún. Ar an 11 Meitheamh 2025, ionsaíodh an t-ionad fóillíochta i Latharna, gortaíodh póilíní agus b’éigean mná agus páistí a thabhairt amach cúldoirse. (Tharla an t-aighneas, nuair a sheol Gordon Lyons, an tAire Pobal in Stormont, teachtaireacht ar Facebook a deir seisean a bhí ag soiléiriú go raibh daoine a fuair tearmann san ionad fóillíochta i Latharna ansin imithe as. Níor ghlaoigh sé íobartaigh ar na daoine ab éigean a aistriú mar gur ionsaíodh a dtithe).

Is é Lartharna príomhbhaile Chomhairle Buirg Latharna. Is mar chuid de Thoghcheantar Aontroma Thoir é mar aon le Carraig Fhearghais agus Baile na Mainistreach fá choinne olltoghchán do Pharlaimint Westminster agus do Chomhthionól Thuaisceart Éireann. Tá Latharna nasctha le Clover, South Carolina sna S-A.

Foirgnimh

Tá go leor foirgneamh suntasach ann, m.sh. Caisleán Olderfleet agus an Leacht Cuimhneacháin Chaine, macasamhail den Túr Cruin Gaelach Traidisiúnta.

Stair

Ba ríocht bheag áitiúil é Latharna tráth dá raibh. Thoisigh daoine ag cur an ainm seo ar an bhaile fhéin amháin cúpla céad bliain ó shin. Roimhe sin thugtí Inbhear an Latharna ar an bhaile bheag. Thugeadh lucht an Bhéarla Inver Larne nó go simplí Inver ar an áit chearna. An t-ainm ba shine do Loch Latharna ná Loch Ollarbha nó Inbhear nOllarbha, rud a tharrans bho Ollarbha a bhíodh ina ainm ársa ar an dobhar.

Le linn an 18ú haoise d’imigh cuid mhór daoine ar imirce go Meiriceá fríd an bhaile. Tá dealbh cuimhneacháin ina sheasamh i bPáirc Smiley in ómós don Friends Goodwill, .i. an chéad long imirce a seoladh ó Latharna i mí na Bealtaine 1717 agus é ar a thriail go Bostún sna Stáit Aontaithe. Is urrainn nascanna fada buana Bostúin le hÉirinn a rianú chuig Latharna.

Mar aon le hiarthar agus le deisceart na hÉireann bhí drochthionchar ag an Ghorta Mhór ar an bhaile i lár an 18ú haoise. Bhí sé mar áit a sheas amach i gcodarsnacht le contaetha Aontroma, an Dúin, Lú, Átha Cliath, agus Chill Mhantáin thoir.^[fíoras?]

I 1914, d’ulmhaigh Dílseoirí a bhí curtha i gcoinne an Bhille Rialtas Dúchais 1914 le haghaidh frithbheartaíochta armtha. Tabhairt i dTír na nGunnaí i Latharna an téarma a thugtar ar thréimhse inar iompraíodh armáin agus lón lámhaigh ón Ghearmáin isteach chuig an chalaphort ar an bhaile i lár na hoíche, dáileadh iad ar fud Uladh.

Féach freisin  

• Aontroim Thoir (Toghcheantar na Ríochta Aontaithe)