Lá Domhanda na nAigéan
| ||
| Cineál | lá idirnáisiúnta  | |
|---|---|---|
| Bailíocht | 2008 - | |
| Lá | 8 Meitheamh | |
| Suíomh gréasáin | worldoceansday.org | |
| Haischlib | #WorldOceansDay | |
   | ||
Ceiliúrtar Lá Domhanda na nAigéan[1] ar an 8 Meitheamh gach bliain ó bhí 1992 ann. Cuireann an Lá i gcuimhne dúinn cé chomh tábhachtach agus atá na haigéin agus na farraigí maidir le beatha an domhain agus gur cheart dúinn iad a chosaint don todhchaí.[2] Mar sin, cuireann an Lá teachtaireacht thábhachtach in iúl faoi luach ár n-aigéan.[3]
Gach bliain bíonn imeachtaí ar siúl ar fud an domhain chun béim a chur ar cé chomh tábhachtach agus atá na haigéin.[4] Nascann an lá domhanda seo daoine ar fud an domhain ag ceiliúradh an aigéin, a tábhacht inár saolta agus an caoi inar féidir le ceachtar againn í a chosaint, pé áit a bhfuil cónaí orainn.[5] Ní hamháin gur foinse bia agus iompair iad ár n-aigéin, tacaíonn siad le héiceachórais éagsúla agus cuireann siad deiseanna ar fáil don turasóireacht agus fóillíocht."
Comhshaol faoi bhrú[cuir in eagar | athraigh foinse]
Tá dlús á chur leis an luas ina bhfuil oighear á chailliúint timpeall an domhain. Tá fianaise ann anois, gan ardú teochta domhanda níos mó, go n-ardóidh leibhéal na mara 0.27m, mar tá an oiread "leac oighir zombaí" i Muir na Graonlainne agus ar chósta thiar na Graonlainne i láthair na huaire.[6]
Dar le Richard Alley, ollamh le geolaíocht, dá mbeadh ardú teochta ollmhór ann (níos mó ná 2°C), leáfaí oighearchaidhp na Graonlainne ar fad.[7] Toirt ollmhór uisce breise ab ea é sin i dteiscinn an domhain, agus d’ardófaí leibhéal na mara timpeall cúpla méadar dá bharr. Bheadh tíortha iomlána éagsúla caillte faoi thoinn.
Le linn 2023, is cosúil go raibh 5 thrilliún píosa plaisteach sna haigéin.[4]
An Lá in Éirinn[cuir in eagar | athraigh foinse]
In Éirinn, tá Aigéan an Atlantaigh fíorthábhachtach. Is í an acmhainn nádúrtha is mó atá ann agus bainimid a lán tairbhe aisti – ár slite beatha, bia, saibhreas, áilleacht, samhlaíocht, inspioráid, amhránaíocht, filíocht, sláinte agus folláine agus go leor leor eile. Ach mar an gcéanna le háiteanna eile, tá an acmhainn faoi bhagairt.
Imeachtaí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- ‘Go Atlantic Blue'. Bhí breis is 50 séadchomharthaí tíre agus foirgnimh ar fud oileán na hÉireann ag lasadh suas i ngorm mar chuid den tionscnamh ‘Go Atlantic Blue’ chun an nasc leis an Aigéan Atlantach a cheiliúradh agus chun comóradh a dhéanamh ar Lá Domhanda na nAigéan. Bhí an aidhm ann chun daoine a chur ar an eolas faoin ról lárnach a imríonn an tAigéan Atlantach i saolta mhuintir na hÉireann, is cuma cé chomh gar nó fada a mhaireann siad ó imeallbhord an Atlantaigh.
- Féile na Mara. Reáchtáladh Féile na Mara 2018 i gcuan na Gaillimhe.
- Cóstaí Glana. Tá Cóstaí Glana ag iarraidh ar an bpobal teacht le chéile cois farraige nó abhann ar 8 Meitheamh gach bliain agus glantachán a dhéanamh le chéile.[8]
Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- ↑ ""Lá Domhanda na nAigéan"". téarma.ie. Dáta rochtana: 2020-06-08.
- ↑ cogg.ie (9 Meitheamh 2010). "Eureka-6-28". Dáta rochtana: 2020.
- ↑ "Bí i lár an aonaigh ag Féile na Mara 2018 | Marine Institute". www.marine.ie. Dáta rochtana: 2020-06-08.
- ↑ 4.0 4.1 Eleathanach, 12 Meitheamh 2023
- ↑ Foras na Mara / marine.ie (2018). "Beidh séadchomharthaí tíre ar fud na hÉireann ag glacadh páirt sa tionscnamh ‘Go Atlantic Blue’ chun ár nAigéan Atlantach a cheiliúradh | Marine Institute". www.marine.ie. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2020-06-08. Dáta rochtana: 2020-06-08.
- ↑ "Melting 'Zombie ice' from Greenland will raise sea level by 10 inches, study says" (en-us). PBS NewsHour (2022-08-29). Dáta rochtana: 2023-06-08.
- ↑ "An tOileán Úrnua" (ga). Beo!. Dáta rochtana: 2020-06-08.
- ↑ Máire Ní Fhinneadha (10 Bealtaine 2023). "Fearas glantacháin ar fáil saor in aisce do Lá Breithe Cóstaí Glana" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2023-06-09.