Henri Matisse

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Infotaula de personaHenri Matisse

Cuir in eagar ar Wikidata
Beathaisnéis
Breith31 Nollaig 1869
Le Cateau-Cambrésis (Dara hImpireacht na Fraince)
Bás3 Samhain 1954
84 bliana d'aois
Nice (an Fhrainc)
Siocair bháisBás nádúrtha (Ionfharchtadh miócairdiach)
Áit adhlacthaCimetière de Cimiez (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Faisnéis phearsanta
ReiligiúnAn tAindiachas
Scoil a d'fhreastail sé/síBeaux-Arts de Paris
Académie Julian Cuir in eagar ar Wikidata
Áit chónaitheBohain-en-Vermandois
Páras
Issy-les-Moulineaux
Nice
villa Le Rêve (fr) Aistrigh
Teanga dhúchaisan Fhraincis
Gníomhaíocht
Suíomh oibre Páras
Issy-les-Moulineaux
Maracó
Nice
Nua-Eabhrac
Collioure
Londain
Saint-Tropez
Saint-Quentin
Vence Cuir in eagar ar Wikidata
Gairmpéintéir, liteagrafaí, maisitheoir, déantóir priontaí, dealbhóir, criadóir Cuir in eagar ar Wikidata
Ball de
SeánraDecoupage (en) Aistrigh, ealaín tírdhreacha, péintéireacht dhaonfhíorach, ábhar neamhbheo agus portráidiú
GluaiseachtImpriseanachas, divisionism (en) Aistrigh, Fóbhachas, neo-impressionism (en) Aistrigh agus Iarimpriseanachas
Mac/iníon léinn de chuidGustave Moreau
Mac/iníon léinnMarcel Gromaire, Patrick Henry Bruce, Ludvig Karsten, Axel Revold, Jane Gumpert, Arvid Fougstedt, Carl Palme, Sigfrid Ullman, Filip Wahlström, Ingegerd Beskow, Milly Slöör-Tjäder, Nina Simonovich-Efimova, Hadar Jönzén, Brita Lagerström-Hald, Sigrun Stéenhoff-Hjertén agus Maj Bring
TeangachaAn Fhraincis
Ghlac sé/sí páirt i
28 Meitheamh 1964Documenta III
11 Iúil 1959Documenta II (en) Aistrigh
16 Iúil 1955documenta (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Saothar
Saothar suntasach
Suíomh a chartlainne
Teaghlach
CéileAmélie Parayre (1898–1954) Cuir in eagar ar Wikidata
PáisteMarguerite Duthuit Faure, Jean Gérard Matisse, Pierre Matisse Cuir in eagar ar Wikidata
Gradam a fuarthas
Síniú

IMDB: nm2196327 Musicbrainz: 4fe97bba-f164-4982-bf75-5e55859278b6 Discogs: 2302961 Find a Grave: 3790 Cuir in eagar ar Wikidata

Ealaíontóir agus iar-Impriseanaí Francach ba ea Henri Matisse (Le Cateau-Cambrésis, 31 Nollaig 1869 - 3 Samhain 1954), ar dhuine de na péintéirí is tábhachtaí i stair na nua-ealaíne. Dréachtóir, déantóir priontaí, agus dealbhóir a bhí ann. Is í an phéintéireacht is mó a thuill clú dó, áfach.[1]

Saol[cuir in eagar | athraigh foinse]

Bhí Matisse 20 bliain d'aois agus ag teacht chuige féin ó bhabhta tinnis, nuair a thug a mháthair bosca péinteanna dó. Ag an nóiméad sin a thosaigh a shaol mar phéintéir.[2] Bhí Matisse an-tógtha le dathanna, a d'úsáid sé chun cruthanna agus mothúcháin a chur in iúl. Chaith sé a shaol ar fad ag spraoi le dathanna, agus feicimid ina shaothar an craic a bhain sé astu.

Sa bhliain 1905,cheannaigh Leo agus Gertrude Stein a phictiúir "fauve" is cáiliúla, “Bean le Hata”. Duine anaithnid ag an am. bhí siad ag iarraidh cabhair a thabhairt do Matisse (chaith siad 500 franc, timpeall 70 euro inniu).

Íomhá:Bathers by a River.jpg
"Les Demoiselles à la rivière" (1916)

Sna 1910idí, bhí stiúideo ag Henri Matisse ar an Quai Saint-Michel i bPáras agus d'fhan sé ann le linn an Chéad Chogaidh Dhomhanda.[3] D'éirigh na dathanna níos dorcha ar feadh na mblianta sin.

Seanaois[cuir in eagar | athraigh foinse]

Sa bhliain 1941 chuaigh Matisse faoi scian agus ní raibh sé in ann seasamh ag seastán ealaíne a thuilleadh. Ní raibh radharc na súl go maith aige ach an oiread. Bhí sé i gcathaoir rothaí ach bhí sé go fóill ag iarraidh a bheith ina ealaíontóir.[4] Thosaigh sé ag déanamh colláis le páipéar óna chathaoir rothaí. Chuir sé an t-ainm ar an ealaín seo ‘Ag tarraingt le siosúir’.

Bhí 84 bliain d'aois slánaithe ag Matisse nuair a fuair sé básː bhuail taom croí é ar an 3 Samhain 1954.


Matisse agus Éire[cuir in eagar | athraigh foinse]

Ó thaobh na hÉireann de, is díol spéise ar leith grúpa léaráidí le Henri Matisse in 1935 d'fhoilseachán Nua-Eabhrac de Ulysses le James Joyce.[5]

I rith 2011, chuir an Leabharlann Chester Beatty taispeántas ar bun de leabhair ealaíne Henri Matisse i mBaile Átha Cliath.[6]

Naisc sheachtracha[cuir in eagar | athraigh foinse]

Matisse ar Artchive.com

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. neelo46 (blag "StairNahEalain") (2013-10-22). "Henri Matisse" (ga). stairnahealain. Dáta rochtana: 2020-11-03.
  2. Anna Heussaff. "Leabhar Mór na hEalaíne | Futa Fata". www.cic.ie. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2020-12-12. Dáta rochtana: 2020-11-03.
  3. vermontdrawingstudio.com. "Studio, Quai St Michel, 1916" (en-US). the drawing studio. Dáta rochtana: 2020-11-03.[nasc briste go buan]
  4. Scoil Gharbháin. "Ealáin Rang 4 ar Henri Matisse" (Irish). Scoil Gharbháin. Dáta rochtana: 2020-11-03.
  5. "Oidhreacht Albert Bender agus a Bhailiúcháin | Ard-Mhúsaem na hÉireann" (en). National Museum of Ireland. Dáta rochtana: 2020-11-03.
  6. chg.gov.ie. "Matisse i mBáile Átha Cliath".