Henri Matisse

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Henri Matisse
Portrait of Henri Matisse 1933 May 20.jpg
Saol
Eolas breitheLe Cateau-Cambrésis, 31 Nollaig 1869
NáisiúntachtFrainc
Áit chónaitheBohain-en-Vermandois
Páras
Issy-les-Moulineaux
Nice
Vence
Teanga dhúchaisan Fhraincis
BásNice, 3 Samhain 1954
Áit adhlacthaCimiez
Cúis bháisbás nádúrtha (ionfharchtadh miócairdiach)
Muintir
Céile/CéilíAmélie Parayre (en) Aistrigh  (Eanáir 8, 1872 -  1958)
Páistí
Oideachas
Alma materBeaux-Arts de Paris
Académie Julian
Teangachaan Fhraincis
MúinteoiríGustave Moreau
Mic léinnMarcel Gromaire
Patrick Henry Bruce
Ludvig Karsten
Axel Revold
Jane Gumpert
Arvid Fougstedt
Carl Palme
Sigfrid Ullman
Filip Wahlström
Ingegerd Beskow
Milly Slöör-Tjäder
Nina Simonovich-Efimova
Hadar Jönzén
Brita Lagerström-Hald
Sigrun Stéenhoff-Hjertén
Maj Bring
Gairm
Gairmpéintéir, dealbhóir, déantóir priontaí, dearthóir, ealaíontóir grafach, maisitheoir, exlibrist (en) Aistrigh, línitheoir agus criadóir
Rannpháirtí
Áit oibrePáras, Saint-Quentin, Londain, Saint-Tropez, Collioure, Issy-les-Moulineaux, Maracó, Nice, Nua-Eabhrac agus Vence
Saothar iomráiteachNu bleu
Nu bleu II
Chapelle du Rosaire de Vence
Duaiseanna
BallraíochtNational Academy of Fine Arts (Argentina) (en) Aistrigh
GluaiseachtImpriseanachas
divisionism (en) Aistrigh
fauvism (en) Aistrigh
neo-impressionism (en) Aistrigh
Iarimpriseanachas
Gluaiseacht ealaínedecoupage (en) Aistrigh
ealaín tírdhreacha
péintéireacht dhaonfhíorach
ábhar neamhbheo
portráidiú
Cleamhnú
ReiligiúinAn tAindiachas
IMDbnm2196327
Discogs ID2302961
Matisse autograph.svg

Ealaíontóir agus iar-Impriseanaí Francach ba ea Henri Matisse (Le Cateau-Cambrésis, 31 Nollaig 1869 - 3 Samhain 1954), ar dhuine de na péintéirí is tábhachtaí i stair na nua-ealaíne. Dréachtóir, déantóir priontaí, agus dealbhóir a bhí ann. Is í an phéintéireacht is mó a thuill clú dó, áfach.[1]

Saol[cuir in eagar | athraigh foinse]

Bhí Matisse 20 bliain d'aois agus ag teacht chuige féin ó bhabhta tinnis, nuair a thug a mháthair bosca péinteanna dó. Ag an nóiméad sin a thosaigh a shaol mar phéintéir.[2] Bhí Matisse an-tógtha le dathanna, a d'úsáid sé chun cruthanna agus mothúcháin a chur in iúl. Chaith sé a shaol ar fad ag spraoi le dathanna, agus feicimid ina shaothar an craic a bhain sé astu.

Sa bhliain 1905,cheannaigh Leo agus Gertrude Stein a phictiúir "fauve" is cáiliúla, “Bean le Hata”. Duine anaithnid ag an am. bhí siad ag iarraidh cabhair a thabhairt do Matisse (chaith siad 500 franc, timpeall 70 euro inniu).

Íomhá:Bathers by a River.jpg
"Les Demoiselles à la rivière" (1916)

Sna 1910idí, bhí stiúideo ag Henri Matisse ar an Quai Saint-Michel i bPáras agus d'fhan sé ann le linn an Chéad Chogaidh Dhomhanda.[3] D'éirigh na dathanna níos dorcha ar feadh na mblianta sin.

Seanaois[cuir in eagar | athraigh foinse]

Sa bhliain 1941 chuaigh Matisse faoi scian agus ní raibh sé in ann seasamh ag seastán ealaíne a thuilleadh. Ní raibh radharc na súl go maith aige ach an oiread. Bhí sé i gcathaoir rothaí ach bhí sé go fóill ag iarraidh a bheith ina ealaíontóir.[4] Thosaigh sé ag déanamh colláis le páipéar óna chathaoir rothaí. Chuir sé an t-ainm ar an ealaín seo ‘Ag tarraingt le siosúir’.

Bhí 84 bliain d'aois slánaithe ag Matisse nuair a fuair sé básː bhuail taom croí é ar an 3 Samhain 1954.


Matisse agus Éire[cuir in eagar | athraigh foinse]

Ó thaobh na hÉireann de, is díol spéise ar leith grúpa léaráidí le Henri Matisse in 1935 d'fhoilseachán Nua-Eabhrac de Ulysses le James Joyce.[5]

I rith 2011, chuir an Leabharlann Chester Beatty taispeántas ar bun de leabhair ealaíne Henri Matisse i mBaile Átha Cliath.[6]

Naisc sheachtracha[cuir in eagar | athraigh foinse]

Matisse ar Artchive.com

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. neelo46 (blag "StairNahEalain") (2013-10-22). "Henri Matisse" (ga). stairnahealain. Dáta rochtana: 2020-11-03.
  2. Anna Heussaff. "Leabhar Mór na hEalaíne | Futa Fata". www.cic.ie. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2020-12-12. Dáta rochtana: 2020-11-03.
  3. vermontdrawingstudio.com. "Studio, Quai St Michel, 1916" (en-US). the drawing studio. Dáta rochtana: 2020-11-03.[nasc briste go buan]
  4. Scoil Gharbháin. "Ealáin Rang 4 ar Henri Matisse" (Irish). Scoil Gharbháin. Dáta rochtana: 2020-11-03.
  5. "Oidhreacht Albert Bender agus a Bhailiúcháin | Ard-Mhúsaem na hÉireann" (en). National Museum of Ireland. Dáta rochtana: 2020-11-03.
  6. chg.gov.ie. "Matisse i mBáile Átha Cliath".