Francisco de Goya

Francisco de Goya
péintéir cúirte	;
péintéir cúirte
Saol
Eolas breithe	Fuendetodos, 30 Márta 1746
Náisiúntacht	An Spáinn
Áit chónaithe	Quinta del Sordo (en)
Grúpa eitneach	Spáinnigh
Bás	Bordeaux, 16 Aibreán 1828
Áit adhlactha	Chartreuse Cemetery (en) ; San Isidro Cemetery (en) ; Royal Chapel of St. Anthony of La Florida (en)
Cúis bháis	(néaltrú)
Muintir
Athair	José Benito de Goya y Franque
Máthair	Gracia de Lucientes y Salvador
Céile/Céilí	Josefa Bayeu
Páistí	liosta iomláin Francisco Javier Goya Bayeu;
Teaghlach	liosta iomláin Francisco Bayeu y Subías (deartháir céile); Manuel Bayeu (deartháir céile); Ramón Bayeu (deartháir céile);
Oideachas
Alma mater	School of St. Thomas Aquinas of the Piarist Schools of Zaragoza (en)
Teangacha	An Spáinnis
Múinteoirí	José Luzan; Joaquín Ibáñez de Jesús y María
Mic léinn	Antonio de Brugada; Agustín Esteve; Luis Gil y Ranz
Gairm
Gairm	péintéir, déantóir priontaí, liteagrafaí, greanadóir, eitseálaí, ealaíontóir grafach agus línitheoir
Áit oibre	Maidrid, Iodáil, An Spáinn, Maidrid, Bordeaux, An Róimh, Cádiz, Sevilla agus Zaragoza
Saothar iomráiteach	La maja desnuda (en) ; San Bernardino of Siena preaching before Alfonso V of Aragon (en) ; The Dog (en) ; Portrait of Don Ramón Satué (en) ; The Third of May 1808 (en) ; The Clothed Maja (en) ; Caprichos (en) ; The last communion of St Joseph of Calasanz (en) ; El Dos de mayo de 1808 (nó La carga de los mamelucos); General José de Palafox on Horseback (en) ; Portrait of Mariano Goya, the Artist’s Grandson (en) ; Portrait of Mariano Goya, the Artist's Grandson (en) ; Portrait of Mariano Goya (en) ; Our Lady of the Pillar (en) ; Adoration of the Name of God (en) ; Regina Martyrum (en)
Ballraíocht	Real Academia de Nobles y Bellas Artes de San Luis (en)
Gluaiseacht	Rómánsachas; Rocócó
Gluaiseacht ealaíne	portráidiú; pictiúr miotaseolaíochta; battle painting (en) ; history painting (en) ; religious painting (en) ; portráid; genre painting (en) ; ábhar neamhbheo
Discogs ID	2272949

Péintéir agus déantóir priontaí Spáinneach ba ea Francisco José de Goya y Lucientes (30 Márta 1746 – 16 Aibreán 1828). Rinne sé úsáid as an ealaín le pointe láidir a dhéanamh faoi bhrúidiúleacht agus faoi éadairbhe na cogaíochta. Léirigh Francisco Goya íomhanna uafáis sna pictiúir sa tsraith Los Desastres de la Guerra a thaispéain radharcanna doshamhlaithe a tharla le linn Chogadh na Leithinse (Cogadh na Saoirse, 1808-14)^[1].

A Chéad Óige[cuir in eagar | athraigh foinse]

Rugadh i Fuendetodos i ríocht Aragón é sa bhliain 1746. D'aistrigh a mhuintir go Zaragoza agus sa chathair sin a fuair sé a chuid oideachais.

féinphortráid de chuid Goya, timpeall 1815

Péintéireacht[cuir in eagar | athraigh foinse]

Bhí sé ceithre bliana déag d'aois nuair a thosaigh sé ag obair leis an bpéintéir José Luján.

Chaith sé tamall i Maidrid agus sa Róimh sular fhill sé ar Zaragoza.

Rinne sé staidéar faoi stiúir Francisco Bayeu y Subías. Phós Josefa, deirfiúr Bayeu, sa bhliain 1774. Tháinig clú agus cáil air um an dtaca sin.

Cailleadh i mBordeaux é ar 16 Aibreáin 1828.

Tionchar[cuir in eagar | athraigh foinse]

Bhí an-tionchar ag Goya ar an bpéintéireacht nua-aimseartha, ar phéintéirí mar Manet agus Pablo Picasso. Bhí meas mór ag Picasso ar shaothar Goya^[2] agus is cinnte go raibh a thionchar siúd le brath ar an phictiúr cháiliúil Guernica, an racht feirge a lig sé mar fhreagra ar an díothú a rinne na Naitsithe ar an bhaile Bhascach sin i 1937.

Íomhánna[cuir in eagar | athraigh foinse]

3 Bealtaine, le Goya
The Fates, le Francisco de Goya
2 Bealtaine 1808, le Francisco de Goya
Féínphortáid, 1815, le Francisco de Goya
La Nevada, Francisco de Goya
Maja,le Francisco de Goya
Saturn ag alpadh a mhic, le Francisco de Goya
olldealbh, Francisco de Goya

Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]

Cogadh na Saoirse (An Spáinn)
Museo del Prado: Bíonn go leor de na hoibreacha a rinneadh Francisco de Goya ina chuid de bhuaicphointí an bhailiúcháin.
John J. Ciofalo, The Self-Portraits of Francisco Goya. Cambridge University Press, 2001
Robert Hughes Goya, 2003, ISBN 1-84343-054-1

Naisc[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

[1] Ciara Nic Gabhann, Beo, 12 Deireadh Fómhair 2010

[2] Ciara Nic Gabhann, Beo, 12 Deireadh Fómhair 2010

[1]

[2]