Cogadh na Saoirse (An Spáinn)
| ||
| Lipéad sa teanga dhúchais | (es) guerra de la Independencia Española (ca) Guerra del Francès (pt) Guerra Peninsular (fr) guerre d’indépendance espagnole (eu) Iberiar Penintsulako Gerra (gl) Guerra da Independencia española (an) Guerra d’o Francés (ast) guerra de la Independencia española (oc) Guèrra d’Espanha  | |
|---|---|---|
| Cineál | war of national liberation (en)  forghabháil mhíleata | |
| Cuid de | Cogaí Napoléon | |
| Tréimhse | 2 Bealtaine 1808 - 17 Aibreán 1814 | |
| Suíomh | Leithinis na hIbéire | |
| Croineolaíocht | ||
| Napoleonic looting of art in Spain (en) | ||
| French occupation of Zaragoza (en) | ||
| Le cuid | ||
Bhí Cogadh Saoirse na Spáinne nó Cogadh na Leithinse (Guerra de la Independencia Española[1]), cogadh sa Spáinn i rith Cogaidh Napoleon. Bhí muintir na Spáinne ag troid leis an bPoirtingéil agus Sasana in aghaidh Impireacht na Fraince. Lean an cogadh ó forghabháil na Spáinne sa bhliain 1808 go dtí ghéilleadh Napoleon sa bhliain 1814.
Bhí an cogadh seo, cheann de na chéad cogaidh i gcomhair saoirse náisiúnta agus an chéad treallchogadh. Lean an cogadh chomh fada sin toisc nach raibh airm mór Napoleon in ann muintir na Spáinne a chuir faoi chois. Chuir na "guerrilleros", nó an treallchogaíocht, brú ar saighdiúirí na Fraince.
Ghabh saighdiúirí Napoleón, cathracha éagsúla agus rinne siad iarracht ansin an Phortaingéil a thógáil. Nuair a fuair siad réidh leis an rí, spreag seo éirí amach ar fud na tíre, glaotar go minic "El Dos de mayo de 1808" sé sin 2 Bealtaine, 1808. Fad is a bhí na guerrilleros ag troid taobh thiar de línte na naimhde, bhí airm na Sasanaigh agus na Portaingéile ag ionsaí fórsaí na Fraince, ag déanamh iarracht atreorú a dhéanamh orthu.
I ndeireadh na cogadh bhí fórsaí na Fraince an-lag. Bhí naimhde na Fraince in ann ionradh a dhéanamh ar an Spáinne. Cuireadh ar na Franciah cúlú go dtí sléibhte na Piréiní.
An cogadh sna healaíona[cuir in eagar | athraigh foinse]
Léirigh Francisco Goya radharcanna uafáis sna pictiúir sa tsraith Los Desastres de la Guerra a thaispéain radharcanna doshamhlaithe a tharla le linn Chogadh na Leithinse.[2]
Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]
Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- ↑ "Guerra de la Independencia Española" (as es) (2022-04-11). Wikipedia, la enciclopedia libre.
- ↑ Ciara Nic Gabhann (DF 2010). "Ealaín Uafás na Cogaíochta" (ga). Beo!. Dáta rochtana: 2022-04-16.