Decamerone

Decameron, 1492

Is leabhar le Giovanni Boccaccio é Decamerone (ón sean-Ghréigis δἐκα, déka, "deich", agus ἡμέρα, hēméra "lá") a thagraíonn don deich lá ar a bhfuil an leabhar bunaithe. Ceaptar gur scríobhadh é idir 1349 agus 1353 agus breacadh síos é in Iodáilis bunúsach.

Go bunúsach, séard atá sa leabhar ná bailiúcháin de chéad leabhar gearr. Instear dúinn faoi seachtar ban óg agus triúr stócach a bhfuil ar teitheadh ón ngalar dubh (nó an An Phlá Mhór) i bhFlóiréans sa tríú haois déag. I dteach sna chnoic, réitíonn siad go n-inseoidh gachduine den deichniúr scéal gach lá den deich lá atá siad sainithe ann. Is féidir eolas cruinn a aimsiú faoin ngalar dubh agus an chaoi ar chuaigh sé i bhfeidhm ar muintir na hEorpa ag an t-am sin tríd iniúchadh géar a dhéanamh ar an leabhar.

Bhí dhá lá sa bhreis acu, ceann a úsáideadh le haghaidh obair tí agus an ceann eile a bhí mar bhriseadh i gcomhair ómós a thabhairt do Dhia.

Sé tús an leabhair ná:

Comincia il libro chiamato Decameron, cognominato Prencipe Galeotto, nel quale si contengono cento novelle in dieci dì dette da sette donne e da tre giovani uomini.

Bialann Paoli (Floráns), 1916

Is é sin foinse an chéad scéal ar ar bhunaíodh an leabhar.

Leagan Floráns 1573

Léirmheas

Is dócha gurb é an Decameron - an chéad saothar próis i dteanga nua-aimseartha - ba mhó a chuaigh i gcion ar scríbhneoirí tar éis na hAthbheochana. Séard a bhí ann ná céad scéal ag déileáil le nádúr an duine agus a staid éidreorach sa saol.  

D’úsáid Boccaccio stíl nua a d'aontaigh eilimintigh an romans chuirtéisigh agus eilimintí an fabliau agus freisin rinne sé scigmhagadh ar fhoirmeacha eile meánaoiseacha.

Tionchar

Leagan Genova 1913

Tá tionchar ollmhór ag an leabhar ar litríocht ó ghlúin go glúin. Deirtear mar shampla gur bhunaíodh cuid de Canterbury Tales le Geoffrey Chaucer air. Chuaigh scríbhneoireacht Boccaccio i gcion ar leithéidi Navarre sa bhFrainc, a scríobh an Heptameron; George Petie sa Bhreatain, agus Cervantes a scríobh Novelas Ejemplares - scéalta gearra bríomhara. Agus gan amhras ar Rabelais, a scríobh Gargantua agus Pantagruel, aor ar institiúidi an ama.

De bharr an gáirsiúlacht - agus in ainneoin an greann bunúsach - cuireadh cosc ar an leabhar ó am go chéile i rith na céadta ó shin.