Cúba

Cúba
República de Cuba (es)
Bratach Armas
Santa Clara
Aintiún	La Bayamesa
Mana	«¡Patria o Muerte, Venceremos!» «Homeland or Death, we shall overcome!» «Родина или смърт, ние ще победим!» «Fe Orchfygwn Angau neu Famwlad» «Autentica Cuba»
Suíomh
22° 00′ N, 79° 30′ O
Príomhchathair	La Habana
Daonra
Iomlán	10,985,974 (2023)
• Dlús	99.98 hab./km²
Déamainm	Cúbach
Teanga oifigiúil	an Spáinnis
Tíreolaíocht
Cuid de	Meiriceá Laidineach Meiriceá Easpáinneach Muir Chairib
Achar dromchla	109,884 km²
Suite i nó in aice le limistéar uisce	Muir Chairib agus Murascaill Mheicsiceo
Pointe is airde	Pico Turquino (en) (1,974 m)
Pointe is ísle	Muir Chairib (0 m)
Ar theorainn le	Stáit Aontaithe Mheiriceá an Ríocht Aontaithe
Sonraí stairiúla
Leanann sé/sí	Poblacht Chúba
Cruthú	10 Nollaig 1898
Eagraíocht pholaitiúil
Córas rialtais	stát aonadach
Comhlacht reachtach	National Assembly of People's Power (en)
• Uachtarán CHúba	Fidel Castro (1976–2008)
• Príomh-Aire Chúba	Manuel Marrero Cruz (2019–)
Eacnamaíocht
Airgeadra	peso Chúba
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama	UTC−05:00 America/Havana (en)
Fearann Idirlín barrleibhéil	.cu
Glaochód	+53
Uimhir theileafóin éigeandála	106, 104 agus 105
Cód tíre	CU
Eile
Suíomh gréasáin	cuba.cu

Eagraíocht chríche

Ardeaglais sa Habana

teifigh Chúba (1980)

Tír is ea Poblacht Chúba atá suite i Muir Chairib. Is cuid den tír iad an t-oileán Cúba féin, Isla de la Juventud agus go leor oileán beag eile thart timpeall. Is é oileán Chúba an t-oileán is mó i Muir Chairib.

Bhí Fidel Castro i gceannas na tíre ó d'éirigh lena réabhlóid chumannach i gcoinne rialtas Fulgencio Batista i 1959. Tháinig a dheartháir Raúl mar chomharba air ar an 24 Feabhra 2008.

Trinidad

Stair

Bhunaigh na Spáinnigh coilíneacht ar an oileán sa 16ú haois. Níor bhain Cúba a neamhspleáchas amach go dtí 1902, ceithre bliana i ndiaidh an cogadh idir an Spáinn agus Stáit Aontaithe Mheiriceá. Ba bhlianta casta iad tús an 20ú haois le rialtais nár mhair i bhfad agus cur isteach an airm sa pholaitíocht.

Deachtóireacht Batista 1952-1958

Tháinig Fulgencio Batista i gceannas ar an dtír mar dheachtóir i 1952. Cé go raibh aithne air go dtí sin mar liobrálaí, thosaigh sé a naimhde polaitiúla a chur faoi chois. Bhí géarchéim eacnamaíoch sa tír ag an am, le formhór na ndaoine ag maireachtáil i mbochtanas.

Theith Batista ón oileán ar an 31 Nollaig 1958.

Fulgencio Batista, 10 Samhain 1939, i Washington, D.C

Réabhlóid, 1959

Chuir Fidel Castro agus a chomhghleacaithe (Che Guevara san áireamh) feachtas míleata in aghaidh an rialtais ar bun ag deireadh 1956. Ghlac siad seilbh ar Havana ar 1 Eanáir 1959.

Bahía de Cochinos, 1961

Tháinig teannas sa chaidreamh idir Cúba agus a chomharsa SAM nuair a náisiúnaigh an rialtas nua gnóthaí SAM go léir sa tír agus d'fhógair siad a gcairdeas leis an t-Aontas Sóivéadach (APSS). Chuir SAM smachtbhannaí i bhfeidhm go gairid ina dhiaidh is thacaigh an t-uachtarán John F. Kennedy le iarracht an rialtas cumannach a ruaigeadh le hionradh Bahía de Cochinos ar 15 Aibreán 1961.

Géarchéim 1962

Ardaíodh an teannas arís idir Dheireadh Fómhair agus Samhain 1962 nuair a tháinig SAM ar fhianaise go raibh na Cúbaigh ag tógáil aonad do dhiúracáin núicléacha ar an oileán, le cabhair ón Aontas Sóivéadach. Ba bhuaicphointe an Chogaidh Fhuaire é an eachtra seo.

Sa deireadh rinne SAM agus APSS margadh agus thóg na Rúisigh na diúracáin ón oileán le gealltanas ó rialtas SAM nach ndéanfadh siad iarracht eile an t-oileán a ionradh.

2000idí

Tháinig deartháir Fidel Castro, Raúl, mar chomharba air, ar an 24 Feabhra 2008.

La Habana

Tíreolaíocht

Is oileán í Cúba atá suite i Muir Chairib ag 21°3Thuaidh, 80°00Thiar. Is í Cúba an príomhoileán.