Cobthach Cóel Breg
| Cineál | carachtar miotasach  |
|---|---|
| Dáta | |
| Inscne | fireann |
| Slí bheatha | rí |
| Náisiúntacht | Éire |
| Muintir | |
| Athair | Úgaine Mór |
| Leanaí | Meilge Molbthach |
| Eile | |
| Cúram | Ardrí na hÉireann |
I Miotaseolaíocht na nGael, Ardrí seanscéalach na hÉireann ab ea Cobhthach Caol Bhreig (Sean-Ghaeilge Cobthach Cóel Breg) mac Úgaine Mór.
Tháinig sé i gcoróin tar éis dó a dheartháir Lóegaire Lorc a mharú.[1] Insítear go raibh sé chomh hite sin le héad as a dheartháir gur mheath sé go mór, agus dá bharr a bhua-ainm Caol Bhreig. Le comhairle draoi, lig sé air a bheith tinn, go dtuga Laoghaire cuairt air visit him. Lena theacht, lig sé air a bheith bás. Ina luí ar a chróchar, shléacht Lóegaire féin le dobhrón thar a chorp, agus sháigh Cobhthach é le miodóig. D'íoc Cobhthach le duine ansin, nimh a thabhairt Ailill Áine mac Laoghaire, agus chur sé iachall ar Labraid mac Ailella croíthe a athar agus a sheanathar, agus luch, a ithe. Chuir Cobhthach ar deoraíocht é Labraid, is amhlaidh toisc gurbh eisean an fear is fáiltí in Éirinn.[2]
Ní ba dhéanaí, rinne Cobhthach síocháin le Labraid (anois aitheanta as a bhua-ainm Loingseach, deoraí) agus bhronn sé Cúige Laighean air, ach chlis ar an gcaidreamh arís agus tharla cogadh eatarthu. Dhóigh Labraid chun báis Cobhthach agus a lucht leanúna i dtigh iarainn ag Dionn Rí, rud na chúis aighnis i ríshliocht Éireamhóin. Bhí Cobhthach i réim ar feadh tríocha nó caoga bliain.
Achar ama
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Leabhar Gabhála na hÉireann: caoga bliain; bás, Oíche Nollag, 307 BC; Ptolemy II Philadelphus (281–246 RC).
- Foras Feasa ar Éirinn: 409–379 RC.[3]
- Annála na gCeithre Máistrí: 592–542 RC.[4]
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ R. A. Stewart Macalister (eag. & aistr.), Lebor Gabála Érenn: The Book of the Taking of Ireland Part V, Irish Texts Society, 1956, ll. 275-277
- ↑ Leabhar Laighneach, "The Destruction of Dind Rig"
- ↑ Foras Feasa ar Éirinn, 1.29
- ↑ Annála na gCeithre Máistrí, M4608 - 4658
| Réamhtheachtaí Lóegaire Lorc |
Ardrí na hÉireann LGÉ1 3ú haois RC LGÉ2 357–307 RC FFÉ 409–379 RC ACM 592–542 RC |
Comharba Labraid Loingsech |