Jump to content

An Sahára

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
WD Bosca Tíreolaíocht FhisiceachAn Sahára
(ar) الصحراء الكُبرى Cuir in eagar ar Wikidata
Íomhá
CineálFásach Cuir in eagar ar Wikidata
Éicearéigiún (WWF)Atlantic coastal desert (en) Aistrigh, North Saharan steppe and woodlands (en) Aistrigh, Sahara Desert (en) Aistrigh, South Saharan steppe and woodlands (en) Aistrigh, West Saharan montane xeric woodlands (en) Aistrigh, Tibesti-Jebel Uweinat montane xeric woodlands (en) Aistrigh agus Tanezrouft (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Suíomh
Mór-roinnan Afraic Cuir in eagar ar Wikidata
Limistéar riaracháinan Ailgéir, An Ailgéir, Sead, an Éigipt, An Éigipt, Maracó, an Libia, An Libia, Mailí, an tSúdáin, An tSúdáin, an Túinéis, An Túinéis agus an Mháratáin, An Mháratáin Cuir in eagar ar Wikidata
Map
 23° 05′ N, 12° 37′ E / 23.08°N,12.61°E / 23.08; 12.61
Tréithe
Toisí1,800 (leithead) × 4,800 (fad) km
Pointe is ísleLogán Qattara Cuir in eagar ar Wikidata  (−436 ft Cuir in eagar ar Wikidata)
Pointe is airdeEmi Koussi (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata  (3,455 m Cuir in eagar ar Wikidata)
Trasnaíonnan Ailgéir, Sead, an Éigipt, Maracó, an Túinéis, an Mháratáin, an Nígir, Mailí, an tSúdáin agus an Fhrainc Cuir in eagar ar Wikidata
Achar9,200,000 km² Cuir in eagar ar Wikidata

Is fásach mór te é an Sahára (Araibis: الصحراء الكبرى Aṣ-ṣaḥrāʾ al-Kubrā, "an fásach mór ") atá suite sa chuid thuaidh de mhór-roinn na hAfraice. Síneann sé os cionn 5,000 km ó iarthar go hoirthir, ón Aigéan Atlantach go dtí an Mhuir Rua, agus clúdaíonn sé níos mó ná 8.5 milliún km (nó beagnach 30% de dhromchla mhór-roinn na hAfraice), atá ar an bpíosa talún tirim is mó ar domhan.

Is féidir an Sahára a leathnú níos faide ná an Mhuir Rua fiú, le tíreolaithe ag labhairt faoin "fásach mór an tSahára-na hAraibe" (Fraincís:désert saharo-arabique). Tríd is tríd, níos leithne, is éard atá sa Sahára an chuid thiar de thrasnán ollmhór tirim a shíneann ó bhruach Abhainn na Seineagáile go dtí an Mhongóil.

An fásach te is mó ar domhan, roinneann sé an mhór-roinn ó thoir go hiarthar. Clúdaíonn sé limistéir ollmhóra agus leathnaíonn sé thar deich stát: an Ailgéir, an Éigipt, Maracó, an Libia, an Túinéis, an Mháratáin, an Nígir, Mailí, Sead, an tSúdáin, chomh maith leis an Sahára Thiar.

Ní chlúdaíonn an fásach gainimh ach 20% dá limistéar, is éard atá sa 80% eile ná dromchlaí creagacha agus carraigeacha dríodair ina ghné is suntasaí sa tírdhreachatá. Áirítear ar an limistéar geografach roinnt tírdhreacha agus aeráidí; tá gaineamhlaigh (Grand Erg Oirthearach agus Grand Erg Iartharach), sléibhte (Hoggar, Tassili n'Ajjer, Massif du Tibesti), hamadaí (ardchláir chreagacha chrua) agus fásaigh phábhálacha ar nós Tanezrouft.


Féach freisin

[cuir in eagar | athraigh foinse]