Aidhniúis

An Aidhniúis (アィヌ・イタㇰ, Aynu=itak)
Á labhairt:	Seapáin
Réigiún:	Hokkaido
Cainteoirí san Iomlán:	10 (2007)
Líne ghinealaigh:	Teanga Aonraíoch
Stádas Oifigiúil
Foras Pleanála Teanga:
Cóid teangeolaíocha
ISO 639-1
ISO 639-2	ain
ISO 639-3	ain
Amharc ar: Teanga – Liosta Teangacha

Is teanga dhúchais na Seapáine í an Aidhniúis (Aidhniúis: アィヌ・イタㇰ, nó, Aynu=itak, Seapáinis: アイヌ語, Ainu-goBéarla: /ainu/). Labhraítear í ar an oileán Hokkaido i dtuaisceart na Seapáine. Is í teanga stairiúil na nAidhniúch í. Bhí cainteóirí ann sa Rúis (Sachailín agus sna h-Oileáin Chúiríl) go dtí na 1960idí.

Stair

Ceaptar gurb í an Aidhniúis an teanga a labhraíodh sa tSeapáin sular tháinig na Seapánaigh ann idir 700 agus 1300 bliana ó shin. Comharthaíonn logainmneacha i dtuaisceart na Seapáine (Tohoku) go raibh lonnaíochtaí Aidhniúcha ann sa chuid is faide ó thuaidh den oileán Honshu. Faightear a lán logainmneacha Aidhniúise ar an oileán Hokkaido, ina labhraítear an teanga go fóill le roinnt bheag daoine.

D'aithin rialtas na Seapáine an teanga go hoifigiúil den chéad uair i mí Feabhra 2019.

Canúintí

Canúintí na h-Aidhniúise

Maidir le canúintí na h-Aidhniúise, tá Yakumo, Oshmambe, Horobetsu, Biratori, Niikappu, Samani, Nukkibetsu, Obihiro, Asahikawa, Kushiro, Bihoro, Nayoro agus Soya ann sa tSeapáin, chomh maith leis na canúintí a bhí ann sa Rúis.

Fóineólaíocht

Is teanga CV(C), (C=Consan, V=Guta), í an Aidhniúis.

Gutaí

	Tosaigh	Láir	Cúil
Dúnta	i		u
Leath-ard	e		o
Oscailte		a

Bhí gutaí fada ag Aidhniúis Shachailín.

Consain

	Dé-liopach	Ailbheólach	Carballach	Coguasach	Glotasach
Pléascach	p	t		k
Aifricéad		t͡s
Frithchaiteach		s			h
Srónach	m	n
Neasach			j	w
Tapchonsan		ɾ

Fuaimnítear /ti/ agus /tsi/ mar [t͡ʃi], agus /s/ mar [ʃ] roimh /i/ ag deireadh siolla.

Féach freisin

• Aidhniúch