Tadhg Ó Ceallaigh
| Teaghlach | |
|---|---|
| Páiste | Murchadh Ó Ceallaigh  |
Naoú rí is tríocha Rí Uí Mhaine agus séú Ceann na Fine ba ea Tadhg Ó Ceallaigh (fuadaithe 1145).
Tagairtí sna hannála
[cuir in eagar | athraigh foinse]Ní fheictear Tadhg agus Uí Mhaine ach go hannamh sna hannála, rud a chuireann le fios mion stádas na ríochta laistigh na Connachta. Seo a leanas roinnt tagairtí:
- ACM 1135.21
- Cobhlach Murchadha Ui Mhaoileachlainn, righ Temhrach, for Shionainn, & for Loch Ríbh. Tangattar Síol Muiredhaigh cona rígh, .i. Conchobhar, mac Toirrdhealbhaigh, & Uí Maine cona t-tigherna .i. Tadhg Ua Ceallaigh, co b-farccaibhsiod díbhlinibh[1] braighde[2] ag Murchadh.
- Cabhlach Murchadha Uí Mhaoileachlainn ar an Sionainn agus ar Loch Riabh. Tháinig Síol Mhuireadhaigh lena rí, .i. Conchúr mac Toirdhealbhaugh, agus Uí Mhaine lena tiarna, .i. Tadhg Ó Ceallaigh, agus d'fhágadar beirt gialla ag Murchadh.
- ACM 1137.20:
- Cóicceadh Chonnacht uile do fhásughadh ó Dhróbhaois go Sionainn, & co h-Echtge, & a c-cur féin i n-Iarthar Chonnacht.
- Cúige Chonnacht uile do fásaíodh ó Dhrobhaois go Sionainn agus go hEachtaí), agus cuireadh féin i nIar Chonnacht.
- M1142.15
- Crech lá Conchobhar, mac Toirrdhealbhaigh, & lá h-Uibh Maine ar Cenel Forggo, co t-tucsat buar dhírím
- Creach ag Conchúr mac Toirdhealbhaigh, agus an Uí Mhaine, ar Chineál Forgo, agus gabhadar buar gan áireamh
- ACM 1144.13:
- Domhnall Ua Ceallaigh do mharbhadh la tribh macaibh mic mic Concobhair Uí Cheallaigh .i. Donnchadh, Amhlaoibh, & Lochlaind...
Fuadach
[cuir in eagar | athraigh foinse]Sa bhliain 1145, rinne arm na Mhumhan ruathar ar chúige Chonnacht. Insítear i nAnnála na gCeithre Máistrí:[3]
- Fir Mumhan do thocht slóighedh i c-Connachtaibh, & rugsat Ua Ceallaigh .i. Tadhg mac Conchobhair, tigherna Ua Maine, leó
Ní raibh tásc ná tuairisc ar Thadhg as sin amach. Go gairid i ndiaidh sin, tháinig Conchobar Maenmaige Ua Cellaigh i gcomharbacht is amhlaidh a mhac nó a gharmhac.
Foinsí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Corpus of Electronic Texts
- Francis John Byrne, Irish Kings and High-Kings, Baile Átha Cliath (1971;2003) Four Courts Press, ISBN 978-1-85182-196-9
- Gerard Madden, History of the O'Maddens of Hy-Many, 2004. ISBN 0-9529511-7-7.
- Joseph Mannion, The Life, Legends and Legacy of Saint Kerrill: A Fifth-Century East Galway Evangelist, 2004. ISBN 0-9547698-1-3
- Denis Walsh, Uí Mhaine
- Dan P. McCarthy, Synchronisms Curtha i gcartlann 2012-06-08 ar an Wayback Machine, eagrán athbhreithnithe, Coláiste na Tríonóide.
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]
| Réamhtheachtaí Diarmaid Ua Madadháin |
Rí Uí Mhaine 1135–c.1145 |
Comharba Conchobar Maenmaige Ua Cellaigh |