Galar crúibe is béil
| Cineál | Picornaviridae infectious disease (en)   |
|---|---|
| Speisialtacht leighis | galair thógálacha agus tréidliacht |
| Cliniciúil | |
| Comharthaí | fiabhras, nimhiú, artrailge, miailge, cancar agus saliva secretion (en) |
| Pataigineas | |
| Tarchur pataigineach | contact transmission (en) |
| Cúis | Foot-and-mouth disease virus |
| Aicmiú | |
| ICD-10 | B08.8 |
| ICD-9 | 078.4 |
| Acmhainní seachtracha | |
| Enciclopèdia Catalana | 0112304 |
| DiseasesDB | 31707 |
| MeSH | D005536 |
| UMLS CUI | C0016514 |
Is é is cúis leis an ngalar crúibe is béil ná víreas a ionsaíonn ainmhithe crúbscoilte, (mar shampla caoirigh, eallaí agus muca) chomh maith le hainmhithe eile mar ghráinneoga agus eilifintí.[1] Tagann spuaiceanna nimhneacha ar na beola, na pollairí, an teanga, na drandal, agus na |fíocháin thart ar na crúba. I ndiaidh cúpla lá, briseann na spuaiceanna agus tagann cneácha ina n-áit. Tagann fiabhras agus seile lena bhéal agus is deacair leis an ainmhí tinn siúl. Cailleann sé meáchan agus laghdaíonn an tairgeadh bainne in ainmhí baineann. Ní minic a mharaíonn an galar ainmhí ach bíonn sé lag agus míshláintiúil go dtí lá a bháis.
Ní bíonn mórán tionchair ag an ngalar ar an duine daonna. Ní minic a thagann sé ar dhuine agus ní bhíonn i gceist ach tinneas mar ulpóg éadrom.[2]
Spréann an galar crúibe is béil go han-fhurasta. Tógann ainmhí é má bhíonn sé gar d’ainmhithe a bhfuil an galar orthu nó má bhaineann sé do réadanna atá fabhtaithe ag fuíollábhar nó seile nó sreabhán a thagann ó na ainmhithe sin. Is féidir leis an víreas maireachtáil taobh amuigh den chorp ar feadh tamaill: ag brath ar an aimsir, agus mar sin de, bíonn sé in ann taisteal ar an ngaoth nó ar chosa nó ar chraiceann nó éadaí. Maróidh solas na gréine, teas nó tuire an víreas crúibe is béil.
Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- ↑ "Canadian Food Inspection Agency - Animal Products - Foot-and-Mouth Disease Hazard Specific Plan". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2009-10-23. Dáta rochtana: 2009-10-24.
- ↑ Martinez-Salas E, Saiz M, Sobrino F (2008). "Animal Viruses: Molecular Biology": 1–38. Caister Academic Press. ISBN 978-1-904455-22-6.