Jump to content

Trichomonas vaginalis

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
WD Bosca Sonraí Ainmhí BheoTrichomonas vaginalis Cuir in eagar ar Wikidata

Cuir in eagar ar Wikidata
Tacsanomaíocht
For-ríochtEukaryota
RíochtProtozoa
FíleamMetamonada
AicmeTrichomonadea
OrdTrichomonadida
FineTrichomonadidae
GéineasTrichomonas
SpeiceasTrichomonas vaginalis Cuir in eagar ar Wikidata
Donné, 1836
An prótasón T. vaginalis. SEM

Prótasón seadánach, anaeróbach, lascnaideach é Trichomonas vaginalis agus an gníomhaire cúiseach le triceamónóis. Is é an t-ionfhabhtú prótasónach pataigineach is coitianta atá ag daoine i dtíortha tionsclaithe.[1] Tá rátaí ionfhabhtaithe i measc na bhfear agus na mban cosúil lena chéile, ach bíonn mná siomptómach de ghnáth, agus bíonn ionfhabhtuithe na bhfear neamhshiomptómach de ghnáth. Tarlaíonn tras-seoladh an tseadáin de ghnáth trí theagmháil dhíreach, craiceann go craiceann le duine atá ionfhabhtaithe, go minic trí chaidrimh chollaí. Meastar ag an Eagraíocht Dhomhanda Sláinte (EDS) go bhfaightear 160 milliún cás d’ionfhabhtú gach bliain ar fud an domhain.[2] Tá na meastacháin do Mheiriceá Thuaidh amháin idir 5 agus 8 milliún ionfhabhtú nua gach bliain, agus tá ráta measta cásanna aisiomptómach chomh hard le 50%.[3]De ghnáth baintear leas as metronidazole agus tinidazole mar chóir leighis.[4]

Cliniciúil

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Stair

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Ba é Alfred Francois Donné (1801-1878) an chéad duine a rinne cur síos ar nós imeachta chun triceamónóis a dhiagnóisiú trí “bhreathnóireacht mhicreascópach ar phrótasóin gluaisteacha i dtáíl fhaighne nó cheirbheacsacha” in 1836. D’fhoilsigh sé é seo san alt dar teideal, “Animalcules obserés dans les matières purulentes et le produit des sécrétions des organes génitaux de l'homme et de la femme "san iris, Comptes rendus de l'Académie des sciences. [5] Mar thoradh air sin, tugadh an t-ainm oifigiúil déthéarmach Trichomonas vaginalis DONNÉ ar an seadán.

Meicníocht an ionfhabhtaithe

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Is é an prótasón seadánach Trichomonas vaginalis an gníomhaire gur cúis leis an galar seo, agus is ionfhabhtú gnéas-tarchurtha é.[6]Go bliantúil, ionfhabhtaítear níos mó ná 160 milliún duine ar fud an domhain leis an phrótasón.[7]

Airí

[cuir in eagar | athraigh foinse]
Smearadh ceirbheacs, ag taispeáint inmhíolú ag Trichomonas vaginalis. RuaimPhapanicolaou, 400 ×

Ionfhabhtú gnéas-tarchurtha is ea an triceamónóis denchóras úraiginitiúil, agus ina chúis choitianta is cúis é leis an galar faighnítis i measc na mban, agus is féidir le fir a bhfuil an t-ionfhabhtú seo orthu comharthaí úiréadraítis a thaispeáint. Is sainairíonna é scaoileadh faighne ghlais chúraigh le fuarbholadh bréan. [8]

Comharthaí

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Ní bheidh ceirbheacs “sútha talún” (colpitis macularis, ceirbheacs eiritéimeach le háiteanna an-bheag d'úscthaí) ach 2% de na mná a bhfuil an t-ionfhabhtú orthu.[9][10][11] Tá sé seo mar gheall ar leathadh ribeadáin mar thoradh ar an bhfreagairt athlastach.

Aimhréidheanna

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Sna mná, i measc na n-aimhréidheanna a bhaineann le T. vaginalis tá: leanbh réamhaibí, meáchan breithe íseal, agus ráta básmhaireachta méadaithe chomh maith le claonadh chun ionfhabhtú VEID, SEIF, agus ailse cheirbheacs.[12] Tuairiscíodh T. vaginalis freisin sa chonair fhuail, sna feadáin fhallópacha, agus sa pheilbheas agus d'fhéadfadh sé bheith ina chúis le niúmóine, broincíteas, agus loit bhéil. Tá coiscíní éifeachtach chun tarchur a laghdú, ach gan é a chosc go hiomlán.[13]

Sna fir, fuarthas amach go bhfuil ionfhabhtú T. vaginalis ina chúis le húiréadraíteas agus próstatíteas aisiomptómach.[14] Tá sé beartaithe go bhféadfadh sé an baol d’ailse phróstataigh a mhéadú; áfach, níl a dhóthain fianaise ann chun tacú leis an ngaolmhaireacht seo.[14]

Diagnóis

[cuir in eagar | athraigh foinse]
Trichomonas vaginalis mar a fheictear le micreascóp paschodarsnachta

Go hiondúil, le tástáil ar smearadh as an gceirbheacs, d’fhéadfadh go mbeadh “luan” trédhearcach ag mná atá ionfhabhtaithe timpeall a núicléas cille dromchlach, ach de ghnáth, feictear an t-orgánach féin le himir den chianifileach, meath-núicléis éalárnacha, agus gráinníní aigéadfileacha mhín. Déantar é a bhrath go neamhiontaofa trí staidéar a dhéanamh ar sileadh giniúna nó le smearadh ceirbheacs mar gheall ar a n-íogaireacht íseal. Go traidisiúnta rinneadh T. vaginalis a dhiagnóisiú trí ghléasta thais, inar breathnaíodh inghluaisteacht "corcscriú". Faoi láthair, is é an modh diagnóise is coitianta ná trí shaothraithe thar oíche, [15] [16] le raon íogaireachta 75-95%. Tá íogaireacht níos mó fós ag modhanna níos nuaí, mar shampla tástáil thapa antaigin agus aimpliúchán trí mheán tras-scríbhinne, ach níl siad in úsáid go forleathan. Is féidir láithreacht T. vaginalis a dhiagnóisiú freisin leis an Tástáil um Imoibriú Slabhrúil Polaiméaráise (ISP), ag baint úsáide as príméir atá sonrach do GENBANK / L23861.

Cóireáil

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Déantar ionfhabhtú a chóireáil agus a leigheas le metronidazole nó tinidazole. Molann an Lárionad um Ghalair a Chosc (CDU) agus a RialúCDC dáileog ama amháin de 2 ghram de metronidazole nó tinidazole mar an chóireáil chéadlíne; is é an chóireáil mhalartach a mholtar ná 500 milleagram de mhetronidazole, dhá uair in aghaidh an lae, ar feadh seacht lá má theipeann ar an regimen aon-dáileoige. Ba cheart cógais a fhorordú d’aon pháirtí / chomhpháirtithe gnéis freisin toisc go bhféadfadh siad a bheith ina n-iompróirí neamhshiomptómacha.

Moirfeolaíocht

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Murab ionann agus prótasóin sheadánacha eile (Giardia duodenalis, Entamoeba histolytica srl.), níl Trichomonas vaginalis ann ach in aon chéim mhoirfeolaíoch amháin, trófasóit, agus ní féidir leis cistiú. Tá an trófasóit T. vaginalis ubhchruthach chomh maith le lascnaideach, nó ar "chruth an phiorra" mar a fheictear é trí ghléasta thais. Tá sé beagán níos mó ná fuilchill bhán, ag tomhas 9 × 7 μm. Tagann cúig lascghéagán chun cinn in aice leis an gcíteastóm; ar an toirt, síneann ceithre cinn acu seo lasmuigh den chill le chéile, agus fillteann an cúigiú lascghéagán ar gcúl feadh dhromchla an orgánaigh. Ní fios feidhmiúlacht an chúigiú lascghéagán. Ina theannta sin, gobann tionscadail axostyle suaithinseach feiceálach cosúil le friofac díreach os comhair an bhirt de cheithre lascghéagán. Féadfar an axostyle a úsáid chun dromchlaí a cheangal agus féadfaidh sé bheith freagrach as an damáiste a déantar sna fíocháin le feiceáil in ionfhabhtuithe triceamónóise.[15] Cé nach bhfuil foirm chiste ag T. vaginalis, is féidir le horgánaigh maireachtáil ar feadh suas le 24 uair an chloig i samplaí fuail, seamhan, nó fiú uisce. féidir leis an gcorp maireachtáil ar feadh suas le 24 uair an chloig i samplaí fuail, seamhan, nó fiú uisce. Tugadh faoi deara foirm éagluaisteach, chruinn, shúdchisteach le lascghéagáin inmheánaithe, faoi choinníollacha neamhfhabhracha.[10] De ghnáth, meastar go bhfuil an chéim seo mar chéim dhíghrádaithe seachas fhrithsheasmhach, cé gur tuairiscíodh inmharthanacht na gceall súdchisteach ó am go chéile.[16] Tá cur síos déanta ar an gcumas dul ar ais go foirm trófasóite, ionfhabhtú a atáirgeadh agus a chothú,[17], mar aon le teicníc ruaimniúcháin na gceall micreascópach chun an fhoirm seo ar deacair teacht air a fheiscint.[18]

Feidhmiú na bpróitéine

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tá miteacoindrí in easnamh ag Trichomonas vaginalis agus dá bhrí sin na heinsímí agus na cíteacróim atá riachtanacha chun fosfairiliú ocsaídiúcháin a dhéanamh. Faigheann T. vaginalis cothaithigh trí iompar tríd an chillscannán agus trí phróiseas na fagaicíotóise. Tá an t-orgánach in ann riachtanais fuinnimh a choinneáil trí mhéid beag einsímí a úsáid chun fuinneamh a sholáthar fuinneamh a sholáthar trí ghlicalú glúcóis go gliocról agus aigéad sucsanach sa chíteaplasma, agus ina dhiaidh sin tiontú breise an aigéid phiorúvaigh agus mhalaigh go hidrigin agus aicéatáit in orgánaid ar a dtugtar an hidriginosóm.[19]

Tosca nimhneachta

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Ceann de shainchomharthaí Trichomonas vaginalis is ea na tosca greamaithe a cheadaíonn coilíniú an eipitéiliam ceirbheacs-faighne sna mná. Tá an greamú a léiríonn an t-orgánach seo sainiúil do chealla eipitéiliacha na faighne, a bheith pH, am agus teocht spleách. Déanann tosca nimhneachta éagsúla idirghabháil ar an bpróiseas seo, cuid acu na micrifhidíní, micrifiliméid, greamáin bhaictéaracha, agus próitéanáisí cistéine. Is ceithre einsím triceamónach na greamáin seo ar a dtugtar AP65, AP51, AP33, agus AP23 a dhéanann idirghabháil idirghníomhaíocht na seadán leis na móilíní gabhdóra ar chealla eipitéiliacha na faighne. D’fhéadfadh go mbeadh próitéiní cistine mar thosc nimhneachta eile mar ní amháin go gceanglaíonn na próitéiní 30 kDa seo le dromchlaí na gceall óstach ach d’fhéadfadh siad próitéiní na maitríse eachtarcheallaí cosúil le haemaglóibin, fibrineictin nó collaigin IV a dhíghrádú.

Tagairtí

[cuir in eagar | athraigh foinse]
  1. ↑ Trichomoniasis: under control or undercontrolled? American Journal of Obstetrics and Gynecology, iml. 190, eag. 1, lth. 281–290, bl. 2004
  2. ↑ Trichomoniasis: Evaluation to execution, 2011. Harp, Djana F. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology, Iml. 157, Eag. 1
  3. ↑ Hook, Edward W.Trichomonas vaginalis— No Longer a Minor STD. Sexually Transmitted Diseases. Iml. 26, Eag. 7, Lth.388–9, 1999
  4. ↑ Tá ort na shonrú' 'teideal = agus' 'url = nuair a úsáideann {{ lua idirlín}}."".
  5. ↑ Donné, A. Animalcules observés dans les matières purulentes et le produit des sécrétions des organes génitaux de l'homme et de la femme, IRIS:Comptes Rendus Hebdomadaires des Séances de l'Académie des Sciences. 19 M.Fomh. 1836, Iml.3, Lth. 385–386
  6. ↑ "{{{title}}}" (February 2008). Current Opinion in Infectious Diseases 21 (1): 56–64. doi:10.1097/QCO.0b013e3282f3d999. PMID 18192787. 
  7. ↑ Harp (2011). "Trichomoniasis: Evaluation to execution". European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology 157 (1): 3–9. doi:10.1016/j.ejogrb.2011.02.024. PMID 21440359. 
  8. ↑ "Trichomoniasis and its treatment" (2006). Expert Review of Anti-infective Therapy 4 (1): 125–35. doi:10.1586/14787210.4.1.125. PMID 16441214. 
  9. ↑ "Trichomoniasis: clinical manifestations, diagnosis and management" (April 2004). Sex Transm Infect 80 (2): 91–5. doi:10.1136/sti.2003.005124. PMID 15054166. 
  10. ↑ 10.0 10.1 "Clinical and microbiological aspects of Trichomonas vaginalis" (April 1998). Clin. Microbiol. Rev. 11 (2): 300–17. doi:10.1128/CMR.11.2.300. PMID 9564565. PMC:106834. 
  11. ↑ Garber GE (January 2005). "The laboratory diagnosis of Trichomonas vaginalis". Can J Infect Dis Med Microbiol 16 (1): 35–8. doi:10.1155/2005/373920. PMID 18159526. 
  12. ↑ "Trichomoniasis" (2004). Clinical Microbiology Reviews 17 (4): 794–803, table of contents. doi:10.1128/CMR.17.4.794-803.2004. PMID 15489349. PMC:523559. 
  13. ↑ "Trichomoniasis". CDC Fact Sheet.
  14. ↑ 14.0 14.1 "{{{title}}}" (2014). Cancer Epidemiology 38 (4): 329–338. doi:10.1016/j.canep.2014.06.002. ISSN 1877-7821. PMID 24986642. 
  15. ↑ "Sherris Medical Microbiology" (2004). McGraw Hill. 
  16. ↑ "Trichomonas vaginalis: pathogenicity and potential role in human reproductive failure" (November 2015). Infection 44 (4): 447-458. doi:10.1007/s15010-015-0860-0. PMID 26546373. 
  17. ↑ "Infectivity of Trichomonas vaginalis pseudocysts inoculated intra-vaginally in mice" (December 2008). Journal of the Egyptian Society of Parasitology 38 (3): 749-762. PMID 19209760. 
  18. ↑ "Les prostatites à trichomonas formes rondes (T.F.R.)" (as French) (June 1979). Journal D'urologie et de Nephrologie 85 (6): 357-361. ISSN 0021-8200. PMID 490766. 
  19. ↑ "Drug Targets and Mechanisms of Resistance in the Anaerobic Protozoa" (2001). Clinical Microbiology Reviews 14 (1): 150–64. doi:10.1128/CMR.14.1.150-164.2001. PMID 11148007. PMC:88967. 
Aisghafa ó "https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Trichomonas_vaginalis&oldid=1192353"