Stonehenge (láithreán seandálaíochta)

Stonehenge
Lipéad sa teanga dhúchais	(en) Stonehenge
Sonraí
Cineál	Díol spéise do thurasóirí, cromleac, leacht cuimhneacháin, suíomh seandálaíochta, músaem staire agus heinse
Tréimhse ama	Neoiliteach
Foirgníocht	c. 30 haois "RCh"; 19 haois "RCh"
Dáta díscaoilte, díothaithe nó scartáilte	1400 "RCh"
Croineolaíocht
	Curiarrachtaí Domhanda Guinness
Tréith
Stíl ailtireachta	prehistoric Britain (en)
Déanta as	sarsen (en) agus bluestone (en)
Tomhas	liagchiorcal: 30 () m ; fossa: 104 () m ;
Suíomh geografach
Limistéar riaracháin	Amesbury, England
	51° 10′ 44″ N, 1° 49′ 34″ O / 51.178889°N,1.826111°W
Codanna	Stonehenge stone 150 (en)
Séadchomhartha sceidealaithe
Suíomh Oidhreachta Domhanda
Cineál	Oidhreacht chultúrtha → An Eoraip-Meiriceá Thuaidh
Am	?, Critéar roghnúcháin don Oidhreacht Dhomhanda: (i), (ii) agus (iii)
Aitheantóir	373
Bonnchló
Gníomhaíocht
Úinéir	National Trust
Oibreoir	English Heritage
ID GeoNames	2636812
Suíomh gréasáin oifigiúil	english-heritage.org.uk…

Is liagchiorcal in Wiltshire, Sasana é Stonehenge, ar cheann de na séadchomharthaí is ársa ar domhan é, agus ceann de na suímh réamhstairiúla is cáiliúla i Sasana.^[1]

Tógadh clós timpeall 3000 RC ach tharla an tréimhse thógála is mó ann idir 2620-2480 RC (tógadh Sí an Bhrú idir 3300 RC agus 2900 RC de réir dátú charbón 14).

Níl a fhios cé a thóg Stonehenge ná cén fáth, ach ba dhaoine a thuig an chéimseata a thóg é.

Timpeall na bliana 2000, tháinig seandálaithe ar íomhánna a bhí greanta i gclocha Stonehenge trí úsáid a bhaint as léasair.^[2] Bhí a fhios ag seandálaithe go raibh na híomhánna ar chlocha Stonehenge, ach mar gheall ar an gcreimeadh a tháinig ar na clocha ní raibh siad le feiceáil go soiléir.^[3]

Tháinig mórchuid na gcloch gorm ó Preseli Hill in iarthar na Breataine Bige. Creideadh go dtí 2024 gurbh amhlaidh a bhí i gceist leis an chloch altóra i lár an tsuímh. Ach anois tá na heolaithe, i ndiaidh dóibh imscrúdú ar chomhdhéanamh ceimiceach na cloiche, 95% cinnte gur tháinig an ghaineamhchloch as oirthuaisceart na hAlban. Mar sin, bogadh an chloch ó cheantar níos faide ar shiúl ón leacht ná mar a chéadcheapadh; meastar gur bogadh an chloch 700 km ar a laghad. Mar sin molann na seandálaithe gur fianaise é go raibh “domhan Neoiliteach ann ar fud na Breataine”.^[4]

Féach freisin

Sí an Bhrú

Naisc sheachtracha

Fáinní cluaise i bhfoirm ciseáin Curtha i gcartlann 2024-07-13 ar an Wayback Machine; fuarthas iad faoi thalamh in Amesbury, gar do Stonehenge, baineann sé leis an tréimhse thart ar 2400-2200 RCh.

Tagairtí

↑ RnaG / Cormac ag a Cúig agus Dr. Edel Bhreathnach (10 Meán Fómhair 2014). "Scéal seandálaíochta Stonehenge" (ga-IE). RTE Radio. Dáta rochtana: 2024-08-18.
↑ "Stonehenge Carvings | Our Work | Wessex Archaeology" (en). www.wessexarch.co.uk. Dáta rochtana: 2024-08-18.
↑ Diarmaid Mac Mathúna (Samhain 2003). "An sean agus an nua - an teicneolaíocht ag cabhrú leis na seandálaithe" (ga). Beo!. Dáta rochtana: 2024-08-18.
↑ Conor Torbóid (2024-08-15). "An gá stair Stonehenge a athscríobh?" (ga-IE). NÓS. Dáta rochtana: 2024-08-18.

[1] RnaG / Cormac ag a Cúig agus Dr. Edel Bhreathnach (10 Meán Fómhair 2014). "Scéal seandálaíochta Stonehenge" (ga-IE). RTE Radio. Dáta rochtana: 2024-08-18.

[2] "Stonehenge Carvings | Our Work | Wessex Archaeology" (en). www.wessexarch.co.uk. Dáta rochtana: 2024-08-18.

[3] Diarmaid Mac Mathúna (Samhain 2003). "An sean agus an nua - an teicneolaíocht ag cabhrú leis na seandálaithe" (ga). Beo!. Dáta rochtana: 2024-08-18.

[4] Conor Torbóid (2024-08-15). "An gá stair Stonehenge a athscríobh?" (ga-IE). NÓS. Dáta rochtana: 2024-08-18.

[1]

[2]

[3]

[4]