An difríocht idir athruithe ar: "Veirgil"
No edit summary |
No edit summary |
||
Líne 1: | Líne 1: | ||
{{Bosca Sonraí |
{{WD Bosca Sonraí Duine}} |
||
| ainm = Publius Vergilius Maro |
|||
| íomhá = GiorcesBardo42.jpg{{!}}200px |
|||
| dáta_breithe = [[15 Deireadh Fómhair]], [[70 RC]] |
|||
| áit_bhreithe = [[Mantua]], Gallia Cisalpina |
|||
| dáta_báis = [[21 Meán Fómhair]], [[19 RC]] |
|||
| áit_bháis = Brundisium |
|||
| ainm_cleite = Virgilius |
|||
| gairm = File |
|||
| seánra = Filíocht eipiciúil, teagascach, srl |
|||
}} |
|||
B'fhile Rómhánach é '''Publius Vergilius Maro''' ([[15 Deireadh Fómhair]], [[70 RC]] – [[21 Meán Fómhair]], [[19 RC]]), nó '''Veirgil''' i nGaeilge, le linn na tréimhse [[Ágastas|Águstaigh]]. Scríobh sé trí cinn de na dánta is cáiliúla i litríocht na Laidine: [[na hEaclóga]], [[na Seoirsicí]] agus [[an Aeinéid]]. Dhá leabhar déag de dhánta atá san [[an Aeinéid|Aeinéid]] agus b'eipic náisiúnta [[Impireacht na Róimhe|Impireachta na Róimhe]] í. Uaireanta luaitear roinnt miondhánta, a bhailíodh san ré Águstach leis. |
B'fhile Rómhánach é '''Publius Vergilius Maro''' ([[15 Deireadh Fómhair]], [[70 RC]] – [[21 Meán Fómhair]], [[19 RC]]), nó '''Veirgil''' i nGaeilge, le linn na tréimhse [[Ágastas|Águstaigh]]. Scríobh sé trí cinn de na dánta is cáiliúla i litríocht na Laidine: [[na hEaclóga]], [[na Seoirsicí]] agus [[an Aeinéid]]. Dhá leabhar déag de dhánta atá san [[an Aeinéid|Aeinéid]] agus b'eipic náisiúnta [[Impireacht na Róimhe|Impireachta na Róimhe]] í. Uaireanta luaitear roinnt miondhánta, a bhailíodh san ré Águstach leis. |
Leagan reatha ó 11:00, 10 Meán Fómhair 2020
Ainm sa teanga dhúchais | (la) Publius Vergilius Maro |
---|---|
Beathaisnéis | |
Breith | 15 Deireadh Fómhair 70 "RCh" Andes (Poblacht na Róimhe) |
Bás | 21 Meán Fómhair 19 "RCh" 50 bliana d'aois Brindisi (Impireacht na Róimhe) |
Áit adhlactha | Parco Virgiliano (en) |
Teanga dhúchais | an Laidin |
Gníomhaíocht | |
Gairm | file, scríbhneoir |
Tréimhse ama | Impireacht na Róimhe |
Seánra | Mórdhán agus pastoral poetry (en) |
Gluaiseacht | Augustan poetry (en) |
Mac/iníon léinn | Cebes |
Faoi thionchar | |
Teangacha | An Laidin |
Saothar | |
Saothar suntasach
| |
Teaghlach | |
Máthair | Magia Polla |
Duine muinteartha | Vergilia Vera (en) (luach anaithnid) |
B'fhile Rómhánach é Publius Vergilius Maro (15 Deireadh Fómhair, 70 RC – 21 Meán Fómhair, 19 RC), nó Veirgil i nGaeilge, le linn na tréimhse Águstaigh. Scríobh sé trí cinn de na dánta is cáiliúla i litríocht na Laidine: na hEaclóga, na Seoirsicí agus an Aeinéid. Dhá leabhar déag de dhánta atá san Aeinéid agus b'eipic náisiúnta Impireachta na Róimhe í. Uaireanta luaitear roinnt miondhánta, a bhailíodh san ré Águstach leis.
Bíonn Veirgil rangaithe go traidisiúnta mar cheann de na filí is mó sa Róimh. Glacadh lena hAeinéid mar eipic náisiúnta na Sean-Róimhe ón chéad uair a foilsíodh é. Samhaltaithe i ndiaidh an Iliaid agus na hOdaisé de chuid Hóiméir, leanann an Aeinéid dídeanaí na Traí, Aeinéas, agus é ag streachailt lena thodhchaí a bhaint amach agus an Iodáil a bhaint amach, áit a bhfuarthas a shliocht Romalas agus Réamas i gcathair na Róimhe. Tá tionchar leathan agus domhain ag saothar Virgil ar litríocht an Iarthair, go háirithe Coméide Dhiaga ó Dhainté Ailigéirí, ina bhfuil Veirgil le feiceáil mar threoirí Dhainté trí trí ifreann agus phurgadóir.[1]
Íomhánna[cuir in eagar | athraigh foinse]
-
Áit bhreite i dTuaisceart na hIodáile
-
Portráid de Veirgil sa leabhar Vergilius Romanus ón 5ú haois
Saothair (rogha)[cuir in eagar | athraigh foinse]
Na hEaclóga: (Eclogae / Bucolica 42 RC - 35 RC)[cuir in eagar | athraigh foinse]
- ECLOGA PRIMA
- ECLOGA SECVNDA
- ECLOGA TERTIA
- ECLOGA QVARTA
- ECLOGA QVINTA
- ECLOGA SEXTA
- ECLOGA SEPTIMA
- ECLOGA OCTAVA
- ECLOGA NONA
- ECLOGA DECIMA
Na Seoirsicí: (Georgica 37 RC - 29 RC)[cuir in eagar | athraigh foinse]
An Aeinéid: (Aeneis 29 RC - 19 RC)[cuir in eagar | athraigh foinse]
- AENEIDOS LIBER PRIMVS
- AENEIDOS LIBER SECVNDVS
- AENEIDOS LIBER TERTIVS
- AENEIDOS LIBER QVARTVS
- AENEIDOS LIBER QVINTVS
- AENEIDOS LIBER SEXTVS
- AENEIDOS LIBER SEPTIMVS
- AENEIDOS LIBER OCTAVVS
- AENEIDOS LIBER NONVS
- AENEIDOS LIBER DECIMVS
- AENEIDOS LIBER VNDECIMVS
- AENEIDOS LIBER DVODECIMVS
Aistriúcháin[cuir in eagar | athraigh foinse]
- Na hEaclóga: wikisource.org (aistriúchán Bhéarla)
- Na Seoirsicí: wikisource.org (aistriúchán Bhéarla)
- An Aeinéid: wikisource.org (aistriúchán Bhéarla)
- Na hEaclóga agus An Aeinéid: gottwein.de (Laidin in éineacht le haistriúchán ó Laidin go Gearmáinis)
- ↑ "Critical Companion to Dante" (as en) (2008). Infobase Publishing. Dáta rochtana: 23 November 2016.