An difríocht idir athruithe ar: "An Fheothanach"

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Content deleted Content added
Líne 11: Líne 11:
daonáireamh = |
daonáireamh = |
}}
}}
Paróiste agus baile fearainn i gCorca Dhuibhne í '''an Fheothanach''' . Tá an Fheothanach suite ag bun Chnoc Bréanainn thart ar 11 ciliméadar siar ó thuaidh ó [[An Daingean|Dhaingean Uí Chúis]] i nGaeltacht [[Contae Chiarraí|Chontae Chiarraí]]. Paróiste Mórdhach a ghlaothar ar an bparóiste go háitiúl. Síneann paróiste Mórdhach ó Chnoc Bréanainn go Trá na Feothanaí agus ó Binn Bhaile Reo go Mám an Lochaigh. Tá beagnach 500 duine ag maireachtaint i bParóiste Mórdhach. Tá an paróiste i nGaeltacht Chorca Dhuibhne agus tá an Ghaoluinn fós mar theanga an phobail ann.
[[Paróiste]] agus [[baile fearainn]] i g[[Corca Dhuibhne]] í '''an Fheothanach''' . Tá an Fheothanach suite ag bun [[Cnoc Bhreandáin|Chnoc Bréanainn]] thart ar 11 [[ciliméadar]] siar ó thuaidh ó [[An Daingean|Dhaingean Uí Chúis]] i nGaeltacht [[Contae Chiarraí|Chontae Chiarraí]].
Paróiste Mórdhach a ghlaothar ar an bparóiste go háitiúl. Síneann paróiste Mórdhach ó Chnoc Bréanainn go Trá na Feothanaí agus ó Binn Bhaile Reo go Mám an Lochaigh. Tá beagnach 500 duine ag maireachtaint i bParóiste Mórdhach. Tá an paróiste i n[[Gaeltacht Chorca Dhuibhne]] agus tá an [[An Ghaeilge|Ghaoluinn]] fós mar theanga an phobail ann.


== An sráidbhaile ==
== An sráidbhaile ==
Tá an sráidbhaile suite ar chrosaire an L5005 leis an L12052, L5007 agus L12234 agus sroicheann an trácht trí an lonnaíocht buaic phointe i rith séasúr an tsamhraidh.
Tá an sráidbhaile suite ar chrosaire an L5005 leis an L12052, L5007 agus L12234 agus sroicheann an trácht trí an lonnaíocht buaic phointe i rith séasúr an tsamhraidh.
D’fhorbair an sráidbhaile mar Chlochán siar ó acomhal an bhóthair L5005 leis an L5007, ach níl mórán de fágtha.
D’fhorbair an sráidbhaile mar Chlochán siar ó acomhal an bhóthair L5005 leis an L5007, ach níl mórán de fágtha.
[[Íomhá:Farmhouse near An Fheothanach - geograph.org.uk - 447620.jpg|mion]]


== Bailte Fearainn an Pharóiste ==
== Bailte Fearainn an Pharóiste ==
Líne 34: Líne 37:
* Baile Dháith
* Baile Dháith
* Corrghráig
* Corrghráig
* [[Baile na bPoc, Paróiste Mórdhach]]
*[[Íomhá:Ballyroe - geograph.org.uk - 125809.jpg|mion|Baile Reo]][[Baile na bPoc, Paróiste Mórdhach]]
* Baile Reo
* Baile Reo
* Na Gráfaí
* Na Gráfaí
* Baile Uí Chorráin
* Baile Uí Chorráin
* Cuas a' Bhodaigh
* Cuas a' Bhodaigh

[[Íomhá:Farmhouse with Ballydavid Head behind - geograph.org.uk - 460329.jpg|mion|Ceann Bhaile Dhaith]]


== Déimeagrafaic ==
== Déimeagrafaic ==
Tá an cuid is mó den bparóiste suite laistigh de thoghcheantar Chill Chuáin. Bhí cónaí ar 434 duine i dtoghcheantar Chill Chuáin sa bhliain 2016 agus is dócha go raibh beagnach 500 duine ag maireachtaint i bParóiste Mórdhach ina iomláine. Bhí [[Gaelainn]] ag 86.5% de dhaonra an toghcheantar sa bhliain 2016 agus labhair 72.8% den ndaonra an Ghaoluinn go laethúil. Ach an oiread leis na paróistí eile laistiar den n[[An Daingean|Daingean]] is í an Ghaoluinn teanga an phobail sa cheantar, ach tá go leor stróinséirí ag bogadh isteach dtín gceantar agus Béarla á labhairt ag fórmhór acu. Is í an talmhaíocht an fhoinse fostaíochta is mó i gCill Chuáin.
Tá an chuid is mó den bparóiste suite laistigh de thoghcheantar Chill Chuáin. Bhí cónaí ar 434 duine i dtoghcheantar Chill Chuáin sa bhliain 2016 agus is dócha go raibh beagnach 500 duine ag maireachtaint i bParóiste Mórdhach ina iomláine. Bhí [[Gaelainn]] ag 86.5% de dhaonra an toghcheantar sa bhliain 2016 agus labhair 72.8% den ndaonra an Ghaoluinn go laethúil. Ach an oiread leis na paróistí eile laistiar den n[[An Daingean|Daingean]] is í an Ghaoluinn teanga an phobail sa cheantar, ach tá go leor stróinséirí ag bogadh isteach dtín gceantar agus [[An Béarla|Béarla]] á labhairt ag fórmhór acu. Is í an [[talmhaíocht]] an fhoinse fostaíochta is mó i gCill Chuáin.
[[Íomhá:Pasture with a view towards Beenmore - geograph.org.uk - 460616.jpg|mion|Binn Bhaile Reo i lár]]


== Feidhmeanna agus Áiseanna ==
== Feidhmeanna agus Áiseanna ==
Tá scoil, halla agus dhá phub sa pharóiste. Tá Scoil Naomh Eirc ag freastal ar mhuintir Pharóiste Mórdhach le blianta fada anosi agus tá cáil ar an scoil toisc go bhfuil féith na drámaíochta go smior ann. Tá Halla na Feothanaí suite trasna an bhóthair ón scoil. Is i Halla na Feothanaí a léiríonn Aisteoirí Bhréanainn a gcuid drámaí. Bíonn go leor ceolchoirmeacha ar siúl sa halla chomh maith. Is iad na tithe tábhairne 'An Cúinne' agus 'An Bóthar' an dhá theach tábhairne sa pharóiste. Níl aon sáipéal sa pharóiste ach tá ceann ar an gCarraig i bParóiste na Cille agus is ar an sáipéal sin a bíonn muintir an pharóiste ag triall ar an aifreann .Tá cé in aice láimhe ag Duinín.
[[scoil]], halla agus dhá [[Teach tábhairne|phub]] sa pharóiste. Tá Scoil Naomh Eirc ag freastal ar mhuintir Pharóiste Mórdhach le blianta fada anois agus tá cáil ar an scoil toisc go bhfuil féith na [[Drámaíocht|drámaíochta]] go smior ann. Tá Halla na Feothanaí suite trasna an bhóthair ón scoil. Is i Halla na Feothanaí a léiríonn [[Aisteoir]]í Bhréanainn a gcuid drámaí. Bíonn go leor ceolchoirmeacha ar siúl sa halla chomh maith. Is iad na tithe tábhairne 'An Cúinne' agus 'An Bóthar' an dhá theach tábhairne sa pharóiste. Níl aon sáipéal sa pharóiste ach tá ceann ar an gCarraig i bParóiste na Cille agus is ar an sáipéal sin a bíonn muintir an pharóiste ag triall ar an aifreann .Tá cé in aice láimhe ag Duinín.


== Oidhreacht ==
== Oidhreacht ==
Tá stair suimiúl ag an bparóiste. Tá dún dochreidte i mBaile na bhFionnúrach ar a ghlaotar 'Cathair na bhFionnúrach'. Tá Túr Baile Dháith ag barra Ceann Bhaile Dháith, ba leis na Sasanaigh an túr fadó. Deirtear gur sheol Naomh Breandán ó Cuas a' Bhodaigh in iar-thuaisceart an pharóiste agus é ag triall ar Mheircea.
[[stair]] suimiúl ag an bparóiste. Tá [[dún]] i mBaile na bhFionnúrach ar a ghlaotar 'Cathair na bhFionnúrach'. Tá Túr Baile Dháith ag barra Ceann Bhaile Dháith, ba leis na [[Sasanaigh]] an túr fadó. Deirtear gur sheol [[Naomh Breandán]] ó Cuas a' Bhodaigh in iar-thuaisceart an pharóiste agus é ag triall ar [[Meiriceá Thuaidh|Mheircea]].
[[Íomhá:Brandon Mountain from Brandon Peak - geograph.org.uk - 331817.jpg|mion|[[Cnoc Bhreandáin]]]]


== Oidhreacht Nádúrtha ==
== Oidhreacht Nádúrtha ==

Leagan ó 09:47, 22 Aibreán 2019

Teimpléad:Ie baile infobox Paróiste agus baile fearainn i gCorca Dhuibhne í an Fheothanach . Tá an Fheothanach suite ag bun Chnoc Bréanainn thart ar 11 ciliméadar siar ó thuaidh ó Dhaingean Uí Chúis i nGaeltacht Chontae Chiarraí.

Paróiste Mórdhach a ghlaothar ar an bparóiste go háitiúl. Síneann paróiste Mórdhach ó Chnoc Bréanainn go Trá na Feothanaí agus ó Binn Bhaile Reo go Mám an Lochaigh. Tá beagnach 500 duine ag maireachtaint i bParóiste Mórdhach. Tá an paróiste i nGaeltacht Chorca Dhuibhne agus tá an Ghaoluinn fós mar theanga an phobail ann.

An sráidbhaile

Tá an sráidbhaile suite ar chrosaire an L5005 leis an L12052, L5007 agus L12234 agus sroicheann an trácht trí an lonnaíocht buaic phointe i rith séasúr an tsamhraidh. D’fhorbair an sráidbhaile mar Chlochán siar ó acomhal an bhóthair L5005 leis an L5007, ach níl mórán de fágtha.

Bailte Fearainn an Pharóiste

Ceann Bhaile Dhaith

Déimeagrafaic

Tá an chuid is mó den bparóiste suite laistigh de thoghcheantar Chill Chuáin. Bhí cónaí ar 434 duine i dtoghcheantar Chill Chuáin sa bhliain 2016 agus is dócha go raibh beagnach 500 duine ag maireachtaint i bParóiste Mórdhach ina iomláine. Bhí Gaelainn ag 86.5% de dhaonra an toghcheantar sa bhliain 2016 agus labhair 72.8% den ndaonra an Ghaoluinn go laethúil. Ach an oiread leis na paróistí eile laistiar den nDaingean is í an Ghaoluinn teanga an phobail sa cheantar, ach tá go leor stróinséirí ag bogadh isteach dtín gceantar agus Béarla á labhairt ag fórmhór acu. Is í an talmhaíocht an fhoinse fostaíochta is mó i gCill Chuáin.

Binn Bhaile Reo i lár

Feidhmeanna agus Áiseanna

scoil, halla agus dhá phub sa pharóiste. Tá Scoil Naomh Eirc ag freastal ar mhuintir Pharóiste Mórdhach le blianta fada anois agus tá cáil ar an scoil toisc go bhfuil féith na drámaíochta go smior ann. Tá Halla na Feothanaí suite trasna an bhóthair ón scoil. Is i Halla na Feothanaí a léiríonn Aisteoirí Bhréanainn a gcuid drámaí. Bíonn go leor ceolchoirmeacha ar siúl sa halla chomh maith. Is iad na tithe tábhairne 'An Cúinne' agus 'An Bóthar' an dhá theach tábhairne sa pharóiste. Níl aon sáipéal sa pharóiste ach tá ceann ar an gCarraig i bParóiste na Cille agus is ar an sáipéal sin a bíonn muintir an pharóiste ag triall ar an aifreann .Tá cé in aice láimhe ag Duinín.

Oidhreacht

stair suimiúl ag an bparóiste. Tá dún i mBaile na bhFionnúrach ar a ghlaotar 'Cathair na bhFionnúrach'. Tá Túr Baile Dháith ag barra Ceann Bhaile Dháith, ba leis na Sasanaigh an túr fadó. Deirtear gur sheol Naomh Breandán ó Cuas a' Bhodaigh in iar-thuaisceart an pharóiste agus é ag triall ar Mheircea.

Cnoc Bhreandáin

Oidhreacht Nádúrtha

Tá ceantair Áiseanna Príomha agus Tánaisteacha Speisialta suite siar ón bhFeothanach. Tá ceantar mór bogaigh giolcacha mórdtimpeall ar Abha na Feothanaí atá gan chosaint faoi láthair.

Daoine ón bparóiste

  • Siún Nic Gearailt, RTÉ
  • Maidhc Dainín Ó Sé, Údar agus ceoltóir
  • Daithí Ó Sé, RTÉ+TG4
  • Séamus Ó Beaglaoi, ceoltóir
  • Breandán Ó Beaglaoi, ceoltóir
  • Seosaimhín Ní Bheaglaoich, ceoltóir
  • Méabh Ní Bheaglaoich, ceoltóir

Tagairtí