Reilig Chnocán Iaróm

WD Bosca Sonraí FoirgneamhReilig Chnocán Iaróm
Sonraí
Cineál	Reilig
Foirgníocht	1836
Suíomh geografach
Limistéar riaracháin	Baile Átha Cliath, Éire
	53° 19′ 29″ N, 6° 17′ 03″ O / 53.324694°N,6.284166°W
Gníomhaíocht
Reiligiún	an Protastúnachas agus an Eaglais Chaitliceach Rómhánach
Suíomh gréasáin oifigiúil	mountjerome.ie

Tá Reilig Chnocán Iaróm nó Reilig Chnocán Iaróimé uaireanta (Béarla: Mount Jerome Cemetery) lonnaithe i gCros Araild i ndeisceart Bhaile Átha Cliath.^[1] Ó bunaíodh siar in 1836 é cuireadh breis is 300,000 míle duine ann (féach ar Daoine a cuireadh i Reilig Chnocán Iaróm). Ba reilig do Phrotastúnaigh a bhíodh ann^[2] go dtí na 1920dí nuair a ligeadh Caitlicigh isteach den chéad uair.

Stair

Tagann ainm na reilige ó eastát a bunaíodh ann ag an Reverend Stephen Jerome, a bhí ina bhiocáire ar Paróiste Naomh Caoimhínsa bhliain 1639. Ag an tráth úd bhí Crosaire Arailt mar chuid de Pharóiste Naomh Caoimhín.

Sa dara leath den 17ú céad déag, d'aistrigh úineireacht na talún go hIarla na Mí, agus chuir sé sin an talamh ar léas do chlanna cáiliúla i mBaile Átha Cliath. Tógadh teach, Teach Chnoc Iaróm, ar cheann de na ceapaigh seo, agus túgadh ar léas é do John Keogh.

Sa bhliain 1834 tar éis gur theip ar iarracht reilig a bhunú i bPáirc an Fhionnuisce, cheannaigh Comhlacht Ginearálta Reiligí Bhaile Átha Cliath an sealúchas "for establishing a general cemetery in the neighbourhood of the city of Dublin" ('le reilig ghinearálta a bunú i gcomharsanacht chathair Bhaile Átha Cliath').^[3]

Bhí an Séiplín Sochraide mar an chéad eaglais Gotach Pugineach i mBaile Átha Cliath. Dhear William Atkins é.

Daoine Clúiteacha a Cuireadh ann

Príomhalt: Daoine curtha i Reilig Chnocán Iaróm

I measc na ndaoine clúiteacha a cuireadh sa reilig seo tá:^[4]^[5]

Robert Adams (1791–1875), dochtúir agus ollamh máinliachta
Edward Bunting (1773–1843), ceoltóir agus bailitheoir ceoil
Peter Caffrey (1949–2008), aisteoir (Ballykissangel)
Sir Charles Cameron (1830–1921), a bhí i gceannas ar Roinn na Sláinte Poiblí do Bhardas Bhaile Átha Cliath ar feadh 50 bliain, maraon lena mhic, Charles J. agus Ewen Henry
James Campbell, 1st Baron Glenavy (1851–1931), dlíodóir, polaiteoir agus, Ard-Seansailéir na hÉireann
Paddy Daly (1888-1957), ball den IRA i rith Chogadh na gCarad agus ina mhaorghinearál níos déanaí in Arm na hÉireann
Thomas Davis, (1814–1845), iriseoir, polaiteoir, agus bunaitheoir an nuachtáin The Nation
Uaigh William Carleton
Ethel Kathleen French (née Moore, 1871-1891), ealaíontóir agus maisitheoir, céad bhean chéile Percy French. Bhásaigh sí i mbreith clainne a céad pháiste.
Edward Gibson, 1st Baron Ashbourne (1837–1913), dlíodóir agus Lord Chancellor of Ireland
Robert Graves (1796–1853), ollamh leighis agus scríbhneoir
Sir Richard John Griffith (1784–1878), geo-eolaí, innealtóir mianadóireachta agus cathaoirleach Bhord na n-Oibreacha, údar Griffith's Valuation
Benjamin Guinness (1798–1868), grúdaire, daonchara, chomh maith le baill eile de mhuintir Guinness
William Rowan Hamilton (1805–1865), matamaiticeoir agus réalteolaí
Thomas Kirk (1781–1845), dealbhóir, a rinne dearadh ar mhásailéam mhuintir Butler atá sa reilig chomh maith^[6]
Joseph Sheridan Le Fanu (1814–1873), scríbhneoir agus eagarthóir, mar aon lena bhean chéile, Susanna Bennett, a hathair agus a beirt deartháireacha sa bhoghta céanna.
David Marcus (1924–2009), scríbhneoir Giúdach Éireannach, eagarthóir

Sir Richard Morrison (1767–1849), ailtire (Pro-Cathedral, Coláiste na Tríonóide, etc.)^[6]
William Vitruvius Morrison (1794–1838), ailtire, mac agus comhoibrí le Richard^[6]
John Skipton Mulvany (1813–1870), ailtire a rinne dearadh ar roinnt séadchomharthaí sa reilig seo, ina measc séadchomhartha mMahony agus boghtaí Perry agus West vaults^[6]
Máirtín Ó Cadhain (1906–1970), Scríbhneoir
Walter Osborne (1859–1903), ealaíontóir
George Petrie (1790–1886), ealaíontóir, seandálaí, ceoltóir
William Plunket, 4th Baron Plunket (1828–1897), Ardeaspag Bhaile Átha Cliath
Sarah Purser (1848–1943), ealaíontóir
George Russell (1867–1935), scríbhneoir, ealaíontóir
Cecil Sheridan (1910–1980), fear grinn agus aisteoir^[7]
John Millington Synge (1871–1909), drámadóir
Isaac Weld (1774–1856), scríbhneoir topagrafach, taiscéalaí agus ealaíontóir.^[6]
William Wilde and Jane Francesca Elgee, tuismitheoirí le hOscar Wilde
S. Allen Windle (1828–1880), Séiplíneach Mariners' Church, Dún Laoghaire^[8]
Edward Perceval Wright (1834–1910), máinlia oftalmach, luibheolaí agus zó-eolaí
Jack Butler Yeats (1871–1957), ealaíontóir

Tá ceapach mhór ann do bhaill den Constáblacht Ríoga na hÉireann agus den Póilíní Chathair Átha Cliath.^[4] Tá taisí de chuid na nUgóineach Francach ó Reilig Naomh Peadar, Rae Pheadair (san áit a bhfuil CCFÓ Bhaile Átha Cliath lonnaithe anois), a leagadh sna 1980dí, agus ó reiligí Naomh Bríghid agus Naomh Tomás curtha sa reilig.^[4]^[9]

I measc na ndaoine a cuireadh ann le deireanas tá Martin Cahill an coirpeach cáiliúil (1949–1994) ar a dtugtaí An ginearál. Rinneadh loitiméireacht ar leac a uaighe cuid mhaith agus briseadh ina dhá leath í, agus bhí an chuid ar barr de ar lár. Bogadh a chorp ó shin go huaigh gan ainm. ^[fíoras?]

Flóra

Tá ceann amháin den dá sceach Paliurus spina-christi atá in Éirinn le fáil sa reilig seo (tá an ceann eile i nGarraithe Náisiúnta na Lus^[4]

Féach freisin

Daoine a cuireadh i Reilig Chnocán Iaróm

Tagairtí

↑ Somerville-Large, Peter (1988). "Dublin: The First Thousand Years". Belfast: The Appletree Press. ISBN 0-86281-206-2.
↑ Scríobh James Joyce in Ulysses,"Then Mount Jerome for the protestants. Funerals all over the world everywhere every minute. Shovelling them under by the cartload doublequick. Thousands every hour. Too many in the world". Caibidil 6, eipeasóid Hades,
↑ Igoe, Vivien. Dublin Burial Grounds & Graveyards. Wolfhound Press, 2001. p. 172
↑ ^4.0 ^4.1 ^4.2 ^4.3 Langtry, Joe and Nikki Carter, eds. Mount Jerome: A Victorian Cemetery. Staybro Printing Ltd., Baile Átha Cliath 1997.
↑ Boylan, Henry (1998). "A Dictionary of Irish Biography, 3rd Edition". Dublin: Gill and MacMillan. ISBN 0-7171-2945-4.
↑ ^6.0 ^6.1 ^6.2 ^6.3 ^6.4 Patao, Sofia (2000). "Funeral Art and Architecture". Dublin: EEC.
↑ The Irish Times, "Final tribute to Cecil Sheridan", 8 Eanáir, 1980
↑ Irish Times, Baile Átha Cliath, 29 Eanáir 1880
↑ "St. Peter's Churchyard Excavation Report". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2011-07-17. Dáta rochtana: 2011-03-07.

Naisc Sheachtracha

[somer-1] Somerville-Large, Peter (1988). "Dublin: The First Thousand Years". Belfast: The Appletree Press. ISBN 0-86281-206-2.

[2] Scríobh James Joyce in Ulysses,"Then Mount Jerome for the protestants. Funerals all over the world everywhere every minute. Shovelling them under by the cartload doublequick. Thousands every hour. Too many in the world". Caibidil 6, eipeasóid Hades,

[3] Igoe, Vivien. Dublin Burial Grounds & Graveyards. Wolfhound Press, 2001. p. 172

[lang-4] 4.0 ^4.1 ^4.2 ^4.3 Langtry, Joe and Nikki Carter, eds. Mount Jerome: A Victorian Cemetery. Staybro Printing Ltd., Baile Átha Cliath 1997.

[5] Boylan, Henry (1998). "A Dictionary of Irish Biography, 3rd Edition". Dublin: Gill and MacMillan. ISBN 0-7171-2945-4.

[sofia-6] 6.0 ^6.1 ^6.2 ^6.3 ^6.4 Patao, Sofia (2000). "Funeral Art and Architecture". Dublin: EEC.

[7] The Irish Times, "Final tribute to Cecil Sheridan", 8 Eanáir, 1980

[8] Irish Times, Baile Átha Cliath, 29 Eanáir 1880

[9] "St. Peter's Churchyard Excavation Report". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2011-07-17. Dáta rochtana: 2011-03-07.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]