Muammar Gaddafi

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Infotaula de personaMuammar Gaddafi

(1970) Cuir in eagar ar Wikidata
Ainm sa teanga dhúchais(ar) معمر القذافي‎
Beathaisnéis
Breith(ar) Muammar Muhammad Abu Minyar Gadafi
7 Meitheamh 1939 ↔ 7 Meitheamh 1943
Qasr Abu Hadi (Italian Libya)
Bás20 Deireadh Fómhair 2011
69 bliana d'aois
Sirte, An Libia Cuir in eagar ar Wikidata
Siocair bháisDúnmharú (Tráma balaistíoch)
Áit adhlacthaGaineamhlach na Libia Cuir in eagar ar Wikidata
Cathaoirleach Aontas na hAfraice
2 Feabhra 2009 – 31 Eanáir 2010
← Jakaya Mrisho KikweteBingu wa Mutharika →
Príomh-Aire na Libia
16 Eanáir 1970 – 16 Iúil 1972
← Mahmud Sulayman al-MaghribiAbdessalam Jalloud →
Ceannaire bráthar agus treoraí na Réabhlóide
1 Meán Fómhair 1969 – 23 Lúnasa 2011
← luach ar iarraidh – Deireadh an phoist → Cuir in eagar ar Wikidata
Faisnéis phearsanta
ReiligiúnQuranism (en) Aistrigh agus an tIoslam Sunnaíoch
Scoil a d'fhreastail sé/síBenghazi Military University Academy (en) Aistrigh
Joint Services Command and Staff College (en) Aistrigh
Ollscoil na Libia
Fu Hsing Kang College, National Defense University (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Céim acadúilDochtúir Eolaíochtaí
Airde185 cm Cuir in eagar ar Wikidata
Gníomhaíocht
Gairmpolaiteoir, scríbhneoir, oifigeach míleata Cuir in eagar ar Wikidata
Tréimhse oibre1961 –  20 Deireadh Fómhair 2011
Ball de pháirtí polaitíochtaLibyan Arab Socialist Union (en) Aistrigh
Arab Socialist Union (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
GluaiseachtPan-Arabism (en) Aistrigh, frithchoilíneachas, Arab nationalism (en) Aistrigh agus Third International Theory (en) Aistrigh
TeangachaAn Araibis
Gairm mhíleata
GéillsineLibyan Arab Republic (en) Aistrigh agus Great Socialist People's Libyan Arab Jamahiriya (en) Aistrigh
Brainse míleataArm na Libia agus Armed Forces of the Libyan Arab Jamahiriya (en) Aistrigh
Céim mhíleatacoirnéal Cuir in eagar ar Wikidata
I gceannas arArmed Forces of the Libyan Arab Jamahiriya (en) Aistrigh
CoinbhleachtCogadh cathartha na Libia 2011, Libyan–Egyptian War (en) Aistrigh, Uganda–Tanzania War (en) Aistrigh, Chadian–Libyan War (en) Aistrigh, First Liberian Civil War (en) Aistrigh, Toyota War (en) Aistrigh, Second Congo War (en) Aistrigh, Battle of Tripoli (en) Aistrigh, Cogadh Cathartha na hAetóipe agus 1969 Libyan coup d'état (en) Aistrigh
Ghlac sé/sí páirt i
1 Meán Fómhair 19691969 Libyan coup d'état (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Saothar
Saothar suntasach
Eile
CéileFethiye Nuri al-Khaled (1969–1970)
Safia Farkash (1970–2011) Cuir in eagar ar Wikidata
PáisteAl-Saadi Gaddafi
 ( Safia Farkash)
Saif al-Arab Gaddafi
 ( Safia Farkash)
Khamis Gaddafi
 ( Safia Farkash)
Muhammad Gaddafi
 ( Fethiye Nuri al-Khaled)
Mutassim Gaddafi
 ( Safia Farkash)
Saif al-Islam al-Gaddafi
 ( Safia Farkash)
Hannibal Muammar Gaddafi
 ( Safia Farkash)
Ayesha Gaddafi
 ( Safia Farkash) Cuir in eagar ar Wikidata
AthairMohammed Abdus-Salam  agus Aisha Ben Niran
CúiseamhPolitical repression (en) Aistrigh agus bású seachbhreithiúnach
Gradam a fuarthas
Síniú

IMDB: nm0300490 Musicbrainz: 030c3aee-545f-4b9c-a89e-56a45592f900 Discogs: 2435558 Find a Grave: 78774264 Cuir in eagar ar Wikidata

Polaiteoir agus Uachtarán na Libia ab ea Muammar Mohammed Abu Minyar Gaddafi, Ceannaire Mhór-Réabhlóid an Chéad lá de Mhéan Fómhair[1], a rugadh i 1942 agus fuair bás ar an 20 Deireadh Fómhair 2011.

Deachtóireacht[cuir in eagar | athraigh foinse]

Bronnadh neamhspleáchas ar Libia i mí na Nollag 1951. Bhí rí i gceannas na tíre ar feadh tamaill go dtí gur éirigh an t-arm amach ina choinne faoin gCornal Gaddafi, an té atá i gceannas i Libia ó Mheán Fómhair 1969 go dtí 2011.

Córas ina raibh meascán den sóisialachas agus de dhlí traidisiúnta Arabach a bhunaigh Gaddafi ina raibh an pobal in ainm iad féin a rialadh. Ach go praiticiúil, deachtóireacht mhíleata a bhí sa Libia, agus thug an ceannaire tacaíocht do naimhde Iosraeil, Mheiriceá agus na Breataine ó tháinig sé i gcumhacht.

Caidreamh idirnáisiúnta[cuir in eagar | athraigh foinse]

Rinne Gaddafi ionsaithe chomh maith ar Sead ar mhaithe le greim a fháil ar mhianaigh luachmhara sa tír sin, agus theastaigh uaidh tíortha Arabacha na hAfraice a aontú le chéile faoina cheannas féin.

  • Éire. Chuir Gaddafi an-chuid armlóin ar fáil don IRA in Éirinn
  • Locarbaidh. Ciontaíodh gníomhairí dá chuid as an ionsaí ar eitleán paisinéirí Meiriceánach os cionn Locarbaidh na hAlban sa bhliain 1992.
  • Airm núicléacha. D'admhaigh an Libia sa bhliain 2003 go raibh iarracht á dhéanamh airm núicléacha a dhéanamh le cabhair ó eolaithe na Pacastáine, ach i ndiaidh deireadh a bheith curtha leis an tionscnamh sin bhí gaol níos fearr aici le tíortha an Iarthair.
9 Nollaig 2003

Éirí amach, 2011[cuir in eagar | athraigh foinse]

Sa bhliain 2011, mar chuid den Earrach Arabach, thosaigh éirí amach sa Libia i gcoinne réimis Gaddafi. D'eisigh an Chúirt Choiriúil Idirnáisiúnta barántas gafa ar Gadaffi agus, faoi cheannasaíocht na Ríochta Aontaithe agus Fraince, thug roinnt tíortha cúnamh do na reibiliúnaigh Libiacha.

Ar 22 Lúnasa 2011 rinne na reibiliúnaigh a mbealach isteach sa phríomhchathair agus an lá ina dhiaidh sin bhris siad isteach i ndaingean Gaddafi sa chathair chéanna. D'éalaigh sé go dtí an chathair Sirte.

Maraíodh Gaddafi ar 20 Deireadh Fómhair 2011.

Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. "Parallel corpus: "réabhlóid"" (en). gaois.ie. Dáta rochtana: 2019-02-17.