Mianach (pléascán)
Pléascán a fholaítear faoin talamh nó faoin uisce chun feithiclí, longa is daoine a scriosadh nuair a théann siad os a chionn nó gar dó. Leathnaíodh iad sa tSín sa 16ú céad, ach ba i gcogaí an 20ú céad a úsáideadh iad ar scála áiféalta amach is amach.
Os cionn 500 cineál mianaigh a saothraíodh, i miotail, gloine, adhmad, plaisteach, agus ábhair phléascacha cosúil le TNT (trínítreatolúéin) iontu.
Tá ar a laghad 4 chineál mianaigh faoin uisce: mianaigh tadhaill a phléascann nuair a bhuaileann soitheach iad, fuaim-mhianaigh a phléascann nuair a bhraitheann siad fuaim loinge sa chomharsanacht, brú-mhianaigh a phléascann nuair a bhraitheann siad an t-athrú brú is soitheach mór ag dul thart, agus mianaigh mhaighnéadacha a fhrithghníomhaíonn do réimse maighnéadach loinge sa chomharsanacht.
Tá na céadta mianach talún, a mharaíonn is a ghortaíonn daoine trí bhlúirí miotail a spré i ngach treo ar ardluas. Gníomhachtaítear iad le sreang tuisle, brú, comhartha raidió nó eile.
Meastar go bhfuil thar 100 milliún mianach talún nach bhfuil ar aon léarscáil a leagadh amach ar fud 60 tír ó dheireadh an dara cogadh domhanda, agus go maraíonn siad seo deichniúr sibhialtach in aghaidh saighdiúra amháin.
Cuireadh cosc ar mhianaigh féinscriosta sa bhliain 1997.[1] Shínigh 125 rialtas conradh i 1997 ag cur toirmisc ar tháirgeadh, úsáid, aistriú is stóráil mianach talún, agus rinneadh dlí idirnáisinta de i 1999. Ach níor shínigh na Stáit Aontaithe, an Rúis ná an tSín é.[2]
Féach freisin
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ "Ottawa Treaty" (as en) (2020-03-24). Wikipedia.
- ↑ Hussey, Matt (2011). "Mianach". Fréamh an Eolais. Coiscéim. p. 452.
Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |