Máire I, Banríon na nAlbanach
Máire I, Banríon na nAlbanach | |||||
---|---|---|---|---|---|
![]() | |||||
Nollaig 14, 1542 - Iúil 24, 1567 ← Séamas V na hAlban - Séamas VI, Albain agus Séamas I, Sasana agus Éire →
Iúil 10, 1559 - Nollaig 5, 1560 | |||||
Saol | |||||
Eolas breithe | Gleann Iucha, 8 Nollaig 1542, 1542 | ||||
Náisiúntacht | Ríocht na hAlban | ||||
Áit chónaithe | Albain Fotheringhay Castle (en) ![]() Chartley Castle (en) ![]() Páras | ||||
Teanga dhúchais | An Albainis | ||||
Bás | Fotheringhay Castle (en) ![]() | ||||
Áit adhlactha | Abtheach Westminster Ard-Eaglais Peterborough | ||||
Cúis bháis | pionós an bháis (dícheannadh) | ||||
Muintir | |||||
Athair | Séamas V na hAlban | ||||
Máthair | Mary of Lorraine | ||||
Céile/Céilí | Francis II na Fraince (Aibreán 24, 1558, Aibreán 24, 1558 (Ghréagóra) - 1560) Henry Stuart, Lord Darnley (en) ![]() James Hepburn, 4th Earl of Bothwell (en) ![]() | ||||
Páistí | liosta iomláin
| ||||
Siblíní | |||||
Teaghlach | liosta iomláin
| ||||
Treibh | Teaghlach na Stíobhartach | ||||
Oideachas | |||||
Teangacha | an Béarla An Albainis an Fhraincis An Laidin | ||||
Múinteoirí | George Buchanan (en) ![]() | ||||
Gairm | |||||
Gairm | polaiteoir, rí, uasal, céile an rí agus céile an rí | ||||
Saothar iomráiteach | Oxburgh Hangings (en) ![]() | ||||
Duaiseanna | |||||
Cleamhnú | |||||
Reiligiúin | Caitliceachas | ||||
Discogs ID | 1548010 agus 3746879 | ||||
![]() |
Bá í Màiri I (ar a dtugtar is gnáthaí Màiri (Máire), Banríon na nAlbanach i nGaeilge agus Marie Stuart sa bhFraincis) (8 Nollaig, 1542 - 8 Feabhra, 1587) Banríon na hAlban, ón 14 Nollaig, 1542 go 24 Iúil, 1567.
Ba í Máire an t-aon leanbh dlisteanach marthanach a bhí ag an Rí Séamas V. Bhí sí 6 lá d'aois nuair a bhfuair a hathair bás agus rinneadh Banríon na nAlbanach dí. Ghlac a máthair, Marie de Guise (Gaeilge na hAlban: Màiri de Guise) an leasríocht agus fuair a hiníon an Choróin naoi mí ina dhiaidh sin.
Phós sí François, Dauphin na Fraince, a tháinig i gcoróin François II, sa bhliain 1559. Mar sin féin, ní raibh Màiri ina Banríon na Fraince le fada; bhí sí ina mbaintreacha ar an 5ú lá Nollaig, sa bhliain 1560, nuair a fuair a fear céile bás. D'fhill Màiri ar ais go hAlbain, ag teacht i dtír i Lìte (nó 'Leith', sa Bhéarla) ar an 19 Lúnasa, sa bhliain 1561. Ceithre bliana ina dhiaidh sin, phós sí a céad col ceathrar, Henry Stuart, Tiarna Darnley. Bhí aontas míshásta acu agus i Feabhra na bliana 1567, fuarthas Darnley marbh sa ghairdín ag Kirk o'Field , tar éis pléascadh ollmhór sa teach.
Phós sí James Hepburn, an 4ú Iarla Bothwell, go luath ina dhiaidh sin. Chreidtear go raibh Hepburn freagrach as an Tiarna Darnle a dhúnmharú. Tar éis éirí amach in aghaidh an lánúin, príosúníodh Màiri i gCaisleán Loch Lìobhann, ar an 15 Meitheamh agus iachall uirthi éirí as mar bhanríon, i bhfabhar a mac, nach raibh ach aon bhliain d'aois, Séamas VI. Clár [hide]