Séamas V, Rí na nAlbanach

Séamas V, Rí na nAlbanach
	;
Ainm sa teanga dhúchais	(gd) Seumas V Alba; (en) James V of Scotland
Beathaisnéis
Breith	10 Aibreán 1512; Pálás Linlithgow (Ríocht na hAlban)
Bás	14 Nollaig 1542 ; 30 bliana d'aois; Falkland Palace (Ríocht na hAlban)
Áit adhlactha	Mainistir Holyrood ; Dùn Èideann
Monarc na hAlban
	9 Meán Fómhair 1513 – 14 Nollaig 1542 ; ← Séamas IV, Rí na nAlbanach – Máire I, Banríon na nAlbanach →
Faisnéis phearsanta
Reiligiún	Caitliceachas
Gníomhaíocht
Gairm	file, uasal
Teangacha	An Albainis agus an Béarla
Eile
Teideal uasal	Diúc
Teaghlach	Teaghlach na Stíobhartach
Céile	Madeleine Valois (1537 (Féilire Ghréagóra)–); Mary na Lorráine (1538 (Féilire Ghréagóra)–)
Páirtí	Elizabeth Bethune (en) ; Elizabeth Carmichael (en) ; Christine Barclay (en) ; Elizabeth Shaw (en) ; Euphemia Elphinstone (en) ; Margaret Erskine (en) ; Lady Helen Stuart (en)
Páiste	Robert Stewart, Céad Iarla Inse Orc, child born out of wedlock (en) ; ( Euphemia Elphinstone (en) ); James Stewart; ( Elizabeth Shaw (en) ); Margaret Stewart; ( ); John Stewart; ( Elizabeth Carmichael (en) ); James Stewart; ( Christine Barclay (en) ); Séamas, Diúc Bhaile Bhòid; ( Mary na Lorráine); Robert Stewart; ( ); An Bhantiarna Jean Stewart, child born out of wedlock (en) ; ( Elizabeth Bethune (en) ); Adam Stewart; ( Lady Helen Stuart (en) ); James Stewart, Céad Iarla Mhoireibh, child born out of wedlock (en) ; ( Margaret Erskine (en) ); Máire I, Banríon na nAlbanach; ( Mary na Lorráine); Arthur Stewart, Diúc Albany; ( Mary na Lorráine)
Athair	Séamas IV, Rí na nAlbanach agus Margaret Tudor
Siblín	Margaret Stewart, Margaret Douglas, An Bhantiarna Janet Stewart, Arthur Stewart, Diúc Rothesay, Séamas, Diúc Bhaile Bhòid, Alexander Stewart, Diúc Ross, Alexander Stewart agus James Stewart, Céad Iarla Mhoireibh
Duine muinteartha	Anraí VIII Shasana (uncail)
	Gradam a fuarthas Ridire Ord Lomra an Óir; Ord an Ghairtéir ;

Bhí Séamas V (c. 10 Aibreán, 1512 - 14 Nollaig, 1542) ina Rí na hAlban ón dáta 9 Meán Fómhair, 1513 go dtí a bhás roimh am ag aois a tríocha, a lean briseadh na nAlbanach ag Cath Bhlàr Shalmhaigh. Ba í Máire an t-aon leanbh dlisteanach marthanach a bhí ag an Rí Séamas V. Ní raibh sí ach 6 lá d'aois, nuair a fuair a hathair bás, agus rinneadh Banríon na nAlbanach dí.

Luthshaol[cuir in eagar | athraigh foinse]

Mac Rí Séamas IV na nAlbanach, agus an bhanphrionsa Margaret Túdar Shasana, rugadh é ar an 10ú Aibreán, 1512, i bPálás Ghleann Iucha, Labhdaidh an Iar, agus bhí se díreach 17 mhí déag d'aois nuair a maraíodh a athair ag Cath Flodden Field ar an 9ú Meán Fómhair 1513. Tháinig sé i gcoróin sa Séipéal Ríoga i gCaisteal Sruighlea, ar an 21ú Meán Fómhair, 1513. Le linn a óige, rialaigh leasríthe an tír, ar dtús ba ea an chéad leasraí ná a mháthair, Margaret Túdar (deirfiúr an Rí Anraí VIII Shasana), go dtí gur athphós sí an bhliain dár gcionn, agus ina dhiaidh sin b'é John Stewart, 2nd Diúc Albany, a bhí ina leasraí. B'é John Stewart an dara duine le teacht i gcomharbacht ar Séamas V, i ndiaidh Alexander Stewart, deartháir óg an Rí. Sa bhliain 1525, ghlac Archibald Douglas, an 6ú Iarla Aonghas, leasathair an rí óg Séamas faoi choimeád, agus bhí sé mar phríosúnach fíorúil ar feadh trí bliana, a fheidhmiú cumhachta ar a son. D'éalaigh Séamas sa deireadh thiar thall sa bhliain 1528 agus coinneáil sé féin an tsriain chumhachta as sin amach.