John von Neumann

John von Neumann
cathaoirleach	; 1951 - 1952 ; ← Joseph Leonard Walsh - Gordon Thomas Whyburn →
cathaoirleach
Saol
Ainm iomlán	Neumann János Lajos
Eolas breithe	Búdaipeist, 28 Nollaig 1903
Náisiúntacht	An Ungáir; Stáit Aontaithe Mheiriceá
Teanga dhúchais	An Ungáiris
Bás	Walter Reed Army Medical Center (en) agus Washington, D.C., 8 Feabhra 1957
Áit adhlactha	Reilig Princeton
Cúis bháis	bás nádúrtha (ailse inchinne)
Muintir
Athair	Max von Neumann
Máthair	Margaret Neumann
Céile/Céilí	Klara Dan von Neumann (1938 - Feabhra 8, 1957)
Páistí	liosta iomláin Marina von Neumann Whitman;
Oideachas
Alma mater	Fasori Gimnázium ; (1911 - 1921) ; Frederick William University (en) ; (1921 - 1923) : Innealtóireacht cheimiceach; ETH Zürich ; (1923 - 1925) : Innealtóireacht cheimiceach; Ollscoil Eötvös Loránd ; (1926 - 1926) céim dochtúireachta : matamaitic; Ollscoil Göttingen ; (1926 - 1927)
Tráchtas	Die Axiomatisierung der Mengenlehre agus Az általános halmazelmélet axiomatikus felépítése
Stiúrthóir tráchtais	Lipót Fejér
Mic léinn dochtúireachta	Donald B. Gillies; Maurice Pryce; Israel Halperin; Friederich Ignaz Mautner; John Patterson Mayberry
Teangacha	An Ungáiris; an Fhraincis; An Ghearmáinis; An Laidin; An tSean-Ghréigis; an Béarla
Múinteoirí	László Rátz; Gábor Szegő
Gairm
Gairm	matamaiticeoir, eolaí ríomhaireachta, ceimiceoir, fisiceoir, innealtóir, cumadóir, eacnamaí, eolaí núicléach agus múinteoir ollscoile
	Tionscadal Manhattan
Fostóirí	Frederick William University (en) (1926 - 1929); Ollscoil Hamburg (1929 - 1930); Ollscoil Princeton (1930 - 1933); Institute for Advanced Study (en) (1933 - 1957); Ballistic Research Laboratory (en) (1940 - 1941); Naval Ordnance Laboratory (en) (1941 - 1955); Los Alamos National Laboratory (en) (1943 - 1955); Armed Forces Special Weapons Project (en) (1950 - 1955); United States Atomic Energy Commission (en) (1955 - Feabhra 8, 1957)
Saothar iomráiteach	von Neumann cellular automaton (en) ; Von Neumann neighborhood (en) ; von Neumann universal constructor (en) ; von Neumann architecture (en) ; von Neumann algebra (en) ; von Neumann–Morgenstern utility theorem (en) ; von Neumann regular ring (en) ; Von Neumann–Bernays–Gödel set theory (en) ; von Neumann universe (en) ; Von Neumann conjecture (en) ; von Neumann entropy (en) ; Von Neumann stability analysis (en) ; abelian von Neumann algebra (en) ; von Neumann ordinal (en) ; Von Neumann equation (en) ; von Neumann bicommutant theorem (en) ; Weyl–von Neumann theorem (en) ; minimax theorem (en) ; First draft of a report on the EDVAC (en)
Duaiseanna	Presidential Medal of Freedom (1956) ; Carl-Gustaf Rossby Research Medal (1956) ; Bôcher Memorial Prize (1938) ; Enrico Fermi Award (1956) ; Josiah Willard Gibbs Lectureship (1947) ; Silliman Memorial Lectures (1955) ; Medal for Merit (1947) ; Albert Einstein Award (1956) ; Financial Times Person of the Year (1999) ; Fellow of the Institute of Mathematical Statistics (1945)
Ballraíocht	Acadamh Náisiúnta na nEolaíochtaí; Acadamh Ealaíona agus Eolaíochtaí Mheiriceá; Cumann Meiriceánach na Fealsúnachta; Acadamh Ríoga Ealaíon agus Eolaíochtaí na hÍsiltíre; Accademia dei Lincei; London Mathematical Society (en) ; Institute of Mathematical Statistics (en)
Cleamhnú
Reiligiúin	An Giúdachas; An Chríostaíocht; Caitliceachas
IMDb	nm9604592

Matamaiticeoir a saolaíodh i mBúdaipeist, a d'oibrigh an chuid is mó dá shaolré sna Stáit Aontaithe ab ea John Von Neumann (28 Nollaig 1903 - 8 Feabhra 1957). Scríobh sé leabhar bunúsach ar mheicnic chandamach (1932) agus d'fhorbair teoiric na n-oibreoirí líneacha maidir le tacartheoiric. Ar fhoireann Thionscadal Manhattan i Los Alamos a thóg na buamaí adamhacha, agus chuidigh i ndéanamh an bhuama chomhleáite (H-bhuama) le hobair bhunúsach ar ríomhaireacht ardluais. Thug sé isteach teoiric na gcluichí is feidhmiú na teoirice seo san eacnamaíocht lena leabhar ceannródaíoch The Theory of Games and Economic Behavior (Teoiric na gCluichí is Iompar Eacnamaíoch, 1944). Rinne sé saothar bunúsach ar mheaisíní féinatáirgthe is uathoibreáin cheallacha.