George Berkeley

George Berkeley
	;
Beathaisnéis
Breith	12 Márta 1685; Cill Chainnigh
Bás	14 Eanáir 1753 ; 67 bliana d'aois; Oxford, England
Áit adhlactha	Ardeaglais Christ Church
Dean of Derry (en)
Dean of Dromore (en)
Faisnéis phearsanta
Reiligiún	Anglacánachas agus Eaglais Easpagóideach
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Coláiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath ; Choláiste Cill Chainnigh
Gníomhaíocht
Réimse oibre	Fealsúnacht, diagacht, oideachas, eipistéimeolaíocht, meitifisic, fealsúnacht na heolaíochta, calcalas agus neamhábharachas
Gairm	fealsamh, fealsamh na heolaíochta, meitifisiceoir, eipistéimeolaí, sagart Anglacánach, scríbhneoir, ministir
Tréimhse ama	Glúin an 17ú aois
Gluaiseacht	Eimpíreachas agus neamhábharachas
Faoi thionchar	John Locke agus Nicolas Malebranche
Teangacha	An Laidin, an Fhraincis agus Béarla
Saothar
	Saothar suntasach (1709) An Essay Towards a New Theory of Vision; (1710) A Treatise Concerning the Principles of Human Knowledge (en) ; (1713) Three Dialogues between Hylas and Philonous (en) ; (1721) De Motu (en) ; (1733) The Theory of Vision, or Visual Language; (1734) The Analyst (en) ; (1735) The Querist; (1744) Siris ;
Teaghlach
Céile	Anne Forster ; Anne Forster (1728–)
Páiste	Lucia Berkeley; ( Anne Forster); Henry Berkeley; ( Anne Forster); George Berkeley; ( Anne Forster)
Athair	William Berkeley
	Síniú

Fealsamh, matamaiticeoir agus Easpag Anglacánach ab ea George Berkeley (12 Márta, 1685 – 14 Eanáir, 1753).. Bhain sé cáil amach lena theoiric nua ar a dtugtar neamhábharachas.

*A Treatise Concerning the Principles of Human Knowledge*, 1710

Fealsúnacht

D'fhoilsigh Berkeley leabhair cháiliúla, Aiste i dtreo Teoiríc Nua ar an Radharc ("Essay Towards a New Theory of Vision", 1709) agus Tráchtas ar Phrionsabail an Eolais Dhaonna (A Treatise Concerning the Principles of Human Knowledge, 1710.

Bhí a fhealsúnacht idéalaíoch bunaithe ar an nath, de réir Matt Hussey, gurb "ionann a bheith agus a bheith braite, agus mar sin nach ann do thoilleadh an domhain ábhartha (an t-idéal) go mbraitheann intinn duine é (an t-eimpíreach)".^[2] Lena rá ar bhealach eile, is é an smaoineamh a bhí i gceist ná "Níl ábhar i rud muna gceapann muid go bhfuil".^[3]

Bhí Berkeley i gcoinne an ábharachais, teoiric san fhaisean ag an am sin.

B'fhuar an fháilte a cuireadh roimh na leabhair seo ar dtús. Bhí Berkeley fiú ina cheap magaidh ag an am. .

Saol

De bhunadh Chaisleán Disirt, Co. Chill Chainnigh, rinne Berkeley staidéar i gColáiste na Tríonóide. Ceapadh é ina léachtóir ann sa bhliain 1707.

Tar éis roinnt blianta a chaitheamh ag taisteal san Fhrainc agus san Iodáil, tháinig Berkeley ar an tuairim go raibh sibhialtacht na hEorpa millte go deo. Cheap sé go raibh dóchas na todhchaí ar fáil sa Domhan Úr. I mí Mheán Fómhair 1728, tar éis dó trí bliana a chaitheamh ag lorg deontas a mhealladh ó rialtas na Breataine, gheall Sir Horace Walpole suim £20,000 dó. Thóg Berkeley a sheolta a fhad le Newport, Rhode Island, in éineacht scaifte lucht leanúna agus a bhrídín nua.

Trí bliana ina dhiaidh, ámh, nuair a chuir an rialtas an deontas ar ceal, d'fhill Berkeley abhaile. D'fhág sé a lorg ar fhealsúnacht Mheiriceá agus chuir sé fuinneamh nua in oideachas ollscolaíochta na tíre sin.

De bhunadh Chaisleán Disirt, Co. Chill Chainnigh, ceapadh Berkeley ina Easpag Chluana sa bhliain 1734.

Oidhreacht

Ainmníodh ar ball ollscoil chlúiteach Berkeley (i San Francisco) ina onóir.

Shaibhrigh Berkeley é féin ar dhroim sclábhaithe.^[4] Dá bharr sin, d'athainmnigh leabharlann i Coláiste na Tríonóide, BÁC sa bhliain 2023/2024.^[1]

Féach freisin

Neamhábharachas

Tagairtí

↑ ^1.0 ^1.1 Ellen Kenny, Conor Healy (2023-11-15). "College opens submissions for renaming of the Berkeley Library" (en-US). Trinity News. Dáta rochtana: 2024-05-18.
↑ Hussey, Matt - Fréamh an Eolais (Coiscéim 2011)
↑ An Croiait. "George Berkeley" (ga-IE). ancroiait. Dáta rochtana: 2024-01-14.
↑ "Trinity College to 'dename' Berkeley Library due to slavery links". www.bbc.com. Dáta rochtana: 2024-01-14.

[:0-1] 1.0 ^1.1 Ellen Kenny, Conor Healy (2023-11-15). "College opens submissions for renaming of the Berkeley Library" (en-US). Trinity News. Dáta rochtana: 2024-05-18.

[2] Hussey, Matt - Fréamh an Eolais (Coiscéim 2011)

[3] An Croiait. "George Berkeley" (ga-IE). ancroiait. Dáta rochtana: 2024-01-14.

[4] "Trinity College to 'dename' Berkeley Library due to slavery links". www.bbc.com. Dáta rochtana: 2024-01-14.

[1]

[2]

[3]

[4]