Frederik Willem de Klerk

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Infotaula de personaFrederik Willem de Klerk

(1990) Cuir in eagar ar Wikidata
Beathaisnéis
Breith18 Márta 1936
Johannesburg (Aontas na hAfraice Theas)
Bás11 Samhain 2021
85 bliana d'aois
Cape Town, An Afraic Theas Cuir in eagar ar Wikidata
Siocair bháisBás nádúrtha (Mesothelioma (en) Aistrigh)
1 Leas-Uachtarán na hAfraice Theas
10 Bealtaine 1994 – 30 Meitheamh 1996
← Alwyn SchlebuschThabo Mbeki →
7 Uachtarán Stáit na hAfraice Theas
15 Lúnasa 1989 – 10 Bealtaine 1994
← P. W. BothaNelson Mandela →
Aire Oideachais
17 Meán Fómhair 1984 – 15 Lúnasa 1989
← Gerrit ViljoenGene Louw →
Aire Gnóthaí Baile
1982 – 1985
← Jan Christiaan HeunisStoffel Botha →
Aire Fuinnimh
1979 – 1982
← Fanie BothaPietie du Plessis →
An tAire Forbartha Sóisialta
Eanáir 1978 – Deireadh Fómhair 1978
← Johannes Petrus van der SpuySchalk van der Merwe →
An tAire Spóirt agus Áineasa
1978 – 1979
← Piet KoornhofGerrit Viljoen → Cuir in eagar ar Wikidata
Faisnéis phearsanta
ReiligiúnReformed Church (en) Aistrigh
Scoil a d'fhreastail sé/síPotchefstroom University for Christian Higher Education (en) Aistrigh
Ollscoil North-West
Coláiste Goodenough Cuir in eagar ar Wikidata
Teanga dhúchaisan Afracáinis
Gníomhaíocht
Gairmpolaiteoir, dlíodóir Cuir in eagar ar Wikidata
Ball de pháirtí polaitíochtaAn Páirtí Náisiúnta (1997–2004)
An Páirtí Náisiúnta (1972–1997) Cuir in eagar ar Wikidata
Ball de
TeangachaBéarla agus an Afracáinis
Ghlac sé/sí páirt i
Cruinniú Bliantúil an Fhóraim Eacnamaíoch Dhomhanda, 1992 Cuir in eagar ar Wikidata
Teaghlach
CéileMarike de Klerk (1959–1998)
Elita Georgiades (1998–2021) Cuir in eagar ar Wikidata
AthairJohannes de Klerk  agus Corrie Coetzer
SiblínWimpie de Klerk
Gradam a fuarthas
Síniú

Suíomh gréasáinfwdeklerk.org Cuir in eagar ar Wikidata
IMDB: nm1253947 Musicbrainz: a44996e1-6750-4dda-a1ce-d0f10a453e40 Discogs: 808089 Cuir in eagar ar Wikidata
Davos, 1992

Is polaiteoir ón Afraic Theas é Frederik Willem de Klerk, nó F. W. de Klerk[1] mar is fearr atá aithne air (18 Márta 1936 - 11 Samhain 2021). Ba eisean an t-uachtarán deireanach ar an Afraic Theas nuair a bhí an córas cinedheighilte i bhfeidhm (ón mbliain 1948 go dtí na 1990idí).

Philadelphia, 1993

Bhí de Klerk ina Uachtarán Stáit ar Phoblacht na hAfraice Theas (1989-94) agus fuair sé Duais Nobel na Síochána in éineacht le Nelson Mandela sa bhliain 1993.

1994ː i mbun feachtas bríomhar i Soweto, an bailecheantar

Tiontú agus an-éacht[cuir in eagar | athraigh foinse]

Bhí de Klerk ina chrann seasta ag an réimeas cinedheighilte, córas polaitiúil ar a mbreathnaíonn go leor stát mar choire in aghaidh na daonnachta, tuairim atá deimhnithe go pointe áirithe ag Reacht na Róimhe den Chúirt Choiriúil Idirnáisiúnta.

Ina dhiaidh sin, bhí páirt lárnach ag de Klerk agus deireadh á chur leis an gcóras sin, agus daonlathas bunreachtúil á chur ina áit.[2] Bhí Nelson Mandela  i mbéal an phobail i gcónaí. Ach ní mór beirt a bheith ann san idirbheartaíocht. Ansin bhí ar de Klerk feidhm a bhaint as a scileanna chun dul i gcion ar lucht na cinedheighilte. Ní gan dua a rinneadh é.

le Hillary Clinton, 2012

Saol[cuir in eagar | athraigh foinse]

2015

Bhronn Ollscoil Potchefstroom (cuid d'Ollscoil an Iarthuaiscirt faoi láthair) bunchéimeanna BA agus LLB ar de Klerk sa bhliain 1958. Bhí sé ina dhlíodóir in Vereeniging. Na blianta ina dhiaidh sin iarradh air bheith ina Ollamh le dlí riaracháin i Potchefstroom, ach dhiúltaigh sé dó, ó ba rud é go raibh sé chomh ghnóthach sin mar pholaiteoir.

Ball dílis de Pháirtí Náisiúnta na hAfraice Theas ba ea é. Toghadh chun Theach an Tionóil é sa bhliain 1969 agus bhí aireachtaí éagsúla aige ó 1978 go 1989 (Gnóthaí Baile san áireamh, 1982-85), ag baint amach a cháil mar cheannaire de chuid na heite deise den pháirtí.[2]

Leasuithe[cuir in eagar | athraigh foinse]

Mar sin féin, tar éis dó a bheith tofa mar cheannaire an Pháirtí Náisiúnta agus mar an Uachtarán Stáit sa bhliain 1989, thosaigh de Klerk ag taispeáint dearcadh ní ba phragmataí maidir leis an ngluaiseacht daonlathach san Afraic Theas agus maidir le hathrú na tíre ina sochaí a d'fhág an chinedheighilt ina diaidh, ag tosú cainteanna díreacha le Nelson Mandela, a bhí faoi ghlas, chomh fada siar le mí na Nollag 1989.[2] I mí Feabhra 1990 d'fhógair de Klerk go gcuirfí deireadh leis an gcosc ar an gComhdháil Náisiúnta Afracach agus ar Pháirtí Cumannach na hAfraice Theas, go scaoilfí Nelson Mandela gan choinníoll agus go gcuirfí a lán gnéithe den chinedheighilt ar ceal.

Ar feadh ceithre bliana ina dhiaidh sin bhí páirt ríthábhachtach ag de Klerk agus athrú na hAfraice Theas i dtreo an daonlathais neamhchiníoch ilpháirtí á réiteach, ar bhunús an toghcháin duine amháin, vóta amháin a tharla sa bhliain 1994.[2]

Bhí de Klerk ina Leas-Uachtarán ar an Afraic Theas faoi Mandela ó 1994 go 1996, fad is a bhí an Páirtí Náisiúnta i gcomhrialtas, mar pháirtí mionlach, leis an gComhdháil Náisiúnta Afracach.

Voortrekker Monument, Pretoria

Teannas[cuir in eagar | athraigh foinse]

Bhí teannas mór sa chaidreamh idir Mandela agus de Klerk sa rialta idir 1994-1996. Tharraing de Klerk a pháirtí as an rialtas tar éis dhá bhliain.

Ina theannta sin, d'éirigh idir de Klerk agus an Coimisiún um Fhírinne agus um Athmhuintearas a bhí sé freagrach as gníomhartha foréigin pholaitiúil a rinneadh i ré na cinedheighilte agus le linn an athraithe i dtreo an an daonlathais.[2]

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. FW de Klerk go minic
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 Scoil Dlí, COBÁC (2018). "Willem de Klerk". Dáta rochtana: 2021.