Domhnach na Fola (1972)

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Teimpléad:WD Bosca Sonraí ImeachtDomhnach na Fola
Map
 54°59′49″N 7°19′32″W / 54.9969674°N 7.3255581°W / 54.9969674; -7.3255581
Cineáleirleach Cuir in eagar ar Wikidata
Cuid deNa Trioblóidí Cuir in eagar ar Wikidata
Dáta na bliana30 Eanáir 1972 Cuir in eagar ar Wikidata
SuíomhDoire, Northern Ireland Cuir in eagar ar Wikidata
Rannpháirtí
Líon básanna14 Cuir in eagar ar Wikidata
Líon gortaithe17 Cuir in eagar ar Wikidata


Bloody Sunday (geograph 4776398).jpg

Is éard a bhí i gceist le Domhnach na Fola (Bloody Sunday sa Bhéarla) ná eachtra nó dúnmharú a tharla i nDoire i dTuaisceart Éireann ar an 30 Eanáir, 1972. Lámhaigh saighdiúirí de chuid na Breataine 26 duine agus iad ag máirseáil i dTaobh an Phortaigh, ar son chearta sibhialta. Cailleadh 14 de na daoine seo.

Eachtraí an lae[cuir in eagar | athraigh foinse]

Cathlán den Parachute Regiment faoin Leifteanant-choirnéal Derek Wilford agus an Captaen Mike Jackson a bhí i mbun na hoibríochta seo. Fuair triúr déag bás (seisear dóibh faoi ocht mbliana déag d'aois), ar an bpointe, agus duine eile 4½ mí níos déanaí de bharr a bheith gortaithe ar an lá seo. Gortaíodh beirt agóidigh nuair a bhuail gluaisteáin de chuid an airm iad.

Is soiléir inniu nach raibh airm ar bith ag éinne de na 26 duine nuair a scaoileadh leo. Piléir sa droim a ghortaigh cúigear díobh.

Bloody Sunday Banner and Crosses.jpg
Cuimneacháin, Doire

Fiosrúcháin[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tá dhá fhiosrúchán déanta ag rialtas na Breataine:

  • Fiosrúchán Widgery[1], foilsithe ar 19 Aibréain 1972: dúirt Widgery go raibh na saighdiúirí neamhchiontach. Níor thug mórán daoine meas air, agus mar sin, tharraing an tuarascáil go leor conspóide ar feadh na bilianta.
  • Fiosrúchán Saville; 1998 - 2010: dúirt go raibh siad ciontach. Ghlac rialtas na Breataine leis an toradh seo.
Balla i nDoire: Domhnach na Fola

Cúiteamh[cuir in eagar | athraigh foinse]

Íocadh pacáiste cúitimh. Ar an 18 Nollaig 1974, shocraigh Rialtas na Breataine £42,000 a íoc le muintir an 13.

Tábhacht[cuir in eagar | athraigh foinse]

Dhá bhliain roimhe seo a thosaigh feachtas na Sealadach ach tháinig borradh agus fás air mar thoradh ar eachtraí an lae seo. Tá Domhnach na Fola ar ceann de na heachtraí is tábhachtaí i stair na dna Trioblóidí i dTuaisceart Éireann: anois bhí arm na Breataine páirteach sna heachtraí agus fuair muintir na tíre amach faoin eachtra go héasca tríd na meán chumarsáide.

Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]