Frank Kitson

Frank Kitson
Beathaisnéis
Breith	15 Nollaig 1926; Kensington, England
Bás	2 Eanáir 2024 ; 97 bliana d'aois
Faisnéis phearsanta
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Scoil Stowe
Gníomhaíocht
Gairm	saighdiúir, scríbhneoir
Teangacha	Béarla
Gairm mhíleata
Brainse míleata	Arm na Breataine
Céim mhíleata	oifigeach coitianta
Coinbhleacht	An Éigeandáil Mhalaech
Teaghlach
Céile	Elizabeth Janet Spencer (1962–2024), bás an duine
Athair	Henry Kitson
	Gradam a fuarthas (31 Nollaig 1984) Knight Grand Cross of the Order of the British Empire (en) ; (31 Nollaig 1979) Knight Commander of the Order of the Bath (en) ; (15 Feabhra 1972) Ceannasaí Ord na hImpireachta Briotanaí; (1 Eanáir 1968) Oifigeach Ord Impireacht na Breataine; (13 Meitheamh 1959) Ball d'Ord Impireacht na Breataine; (23 Bealtaine 1958) Military Cross and Bar (en) ; (1 Eanáir 1955) Cros Mhíleata ;

Ginearál in Arm na Breataine ba ea Sir Frank Kitson GBE,^[1] CBE,^[2] KCB, MC & Bar, DL (15 Nollaig 1926 – 2 Eanáir 2024). Is é an Ginearál Kitson an duine is mó a luaitear le straitéis mhíleata fhorneartach Arm na Breataine i mblianta tosaigh na coimhlinte i dTuaisceart Éireann.^[3] Maíodh go minic go ndeachaigh saighdiúirí Kitson i bpáirt le dílseoirí.^[4]

Gairm

Oifigeach Sasanach ba ea Kitson, a bhí ag cur faoi chois ceannaircí sna coilíneachtaí i ndiaidh an Dara Cogadh Domhanda, cosúil le hÉirí Amach Mau Mau sa Chéinia agus an Éigeandáil Mhalaech i Leithinis Mhalae - an Mhalaeisia, inniu. Saineolaí ab ea Kitson ar chúrsaí frithcheannairce – nó sceimhlitheoireacht stáit – ceird a chleacht sé i dtosach sa Mhalae, sa Chéinia, in Óman, in Áidin agus sa Chipir, agus bhronn Arm na Breataine dhá bhonn gaisce air as ucht a raibh déanta aige sna háiteanna sin. Is é Kitson a chum an polasaí cochaill a chur anuas ar chloigne daoine agus iad á gceistiú, agus is sa Chéinia a bhain sé feidhm i dtosach as an bpolasaí sin sular chuir sé barr feabhais air sa Tuaisceart.^[4]

Scríobh Kitson lámhleabhar na frithcheannairce – go liteartha agus agus go meafarach – leabhar a foilsíodh sa bhliain 1971. Comhairlíonn sé sa leabhar buíonta sceimhlitheoirí stáit a bhunú, bolscaireacht a chraobhscaoileadh agus leas a bhaint as cleasa síceolaíochta leis an mbonn a bhaint de cheannaircigh dhúchasacha. Níos déanaí, chuaigh smaointí Kitson i bhfeidhm ar an dara heagrán den Leabhar Uaine de chuid an IRA.

Tuaisceart Éireann

In 1970, d'éirigh le saighdiúirí Kitson seilbh a ghabháil ar cheantair i mBéal Feirste a bhí faoi smacht an IRA Oifigiúil agus an IRA Shealadaigh agus tugadh moladh céadach dó dá bhíthin sin.

Bhí Kitson, mar bhriogáidire, i gceannas ar an gcathlán paratrúipéirí a lámhach agus a mharaigh deichniúr i mBaile Uí Mhurchú in iarthar Bhéal Feirste i gcaitheamh trí lá idir 9-11 Lúnasa 1971.^[4]

Bhí Kitson i gceannas ar an gcathlán paratrúipéirí a lámhach agus a mharaigh ceithre dhuine dhéag i gcathair Dhoire ar an 30 Eanáir 1972, Domhnach na Fola.

Bronnadh gradam CBE^[2] ar Kitson ar 15 Feabhra 1972, coicís i ndiaidh Dhomhnach na Fola.

Bronnadh ridireacht ar Kitson i 1980.

Mar le Domhnach na Fola, thug an Ginearál Mike Jackson le fios in 2007 go ndúirt Kitson gur chóra don Choirnéal Derek Wilford – an t-oifigeach a bhí i gceannas na saighdiúirí an lá sin – gur chóra dó "an obair a chríochnú".^[4]

In 2015, chuir teaghlach Patrick Eugene Heenan, fear Caitliceach ar mharaigh an UDA é in 1973, chuir siad an dlí ar Kitson agus ar Arm na Breataine go ginearálta as a mharú.^[5]

Níos déanaí

Ceapadh Kitson mar ardcheannasaí-Ginearál ar Arm na Breataine ar 1 Iúil 1982.

Bhásaigh Kitson ar 2 Eanáir 2024 in aois a sheacht mbliana déag agus ceithre scór.

Féach freisin

Tagairtí

↑ Knight Grand Cross of the Order of the British Empire
↑ ^2.0 ^2.1 Commander of the Order of the British Empire
↑ "Former British officer Frank Kitson left ‘terrible legacy’ in north" (en). The Irish News (2024-01-04). Dáta rochtana: 2024-01-11.
↑ ^4.0 ^4.1 ^4.2 ^4.3 Nuacht RTÉ (2024-01-04). "An 'frithcheannairceach' an Ginearál Frank Kitson tar éis bháis" (as ga-IE).
↑ "Senior UK army officer to be sued over NI death" (as en) (2015-04-27).

[1] Knight Grand Cross of the Order of the British Empire

[:0-2] 2.0 ^2.1 Commander of the Order of the British Empire

[3] "Former British officer Frank Kitson left ‘terrible legacy’ in north" (en). The Irish News (2024-01-04). Dáta rochtana: 2024-01-11.

[:1-4] 4.0 ^4.1 ^4.2 ^4.3 Nuacht RTÉ (2024-01-04). "An 'frithcheannairceach' an Ginearál Frank Kitson tar éis bháis" (as ga-IE).

[5] "Senior UK army officer to be sued over NI death" (as en) (2015-04-27).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]