Benazir Bhutto

Benazir Bhutto
	;
Ainm sa teanga dhúchais	(ur) بینَظِیر بُھٹّو; (sd) بينظير ڀُٽو‎
Beathaisnéis
Breith	21 Meitheamh 1953; Karachi (Impireacht na Breataine)
Bás	27 Nollaig 2007 ; 54 bliana d'aois; Benazir Bhutto Hospital, An Phacastáin (en)
Siocair bháis	Dúnbhású (Buamáil féinmharaithe)
Áit adhlactha	Bhutto family mausoleum (en)
Leader of the Opposition (en)
	17 Feabhra 1997 – 12 Deireadh Fómhair 1999 ; ← Nawaz Sharif – Fazal-ur-Rehman →
Federal Minister for Finance (en)
	26 Eanáir 1994 – 10 Deireadh Fómhair 1996
Príomh-Aire na Pacastáine
	19 Deireadh Fómhair 1993 – 5 Samhain 1996 ; ← Moeenuddin Ahmad Qureshi – Malik Meraj Khalid →
Leader of the Opposition (en)
	6 Samhain 1990 – 18 Aibreán 1993 ; ← Khan Abdul Wali Khan – Nawaz Sharif →
Aire Cosanta na Pacastáine
	4 Nollaig 1988 – 6 Lúnasa 1990
Príomh-Aire na Pacastáine
	2 Nollaig 1988 – 6 Lúnasa 1990 ; ← Muhammad Khan Junejo – Ghulam Mustafa Jatoi →
Ceannaire páirtí Páirtí Phobal na Pacastáine
	12 Samhain 1982 – 27 Nollaig 2007 ; ← Nusrat Bhutto – Asif Ali Zardari →
Faisnéis phearsanta
Reiligiún	Ioslam
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Coláiste Radcliffe - Baitsiléir Ealaíon ; Karachi Grammar School (en) ; Convent of Jesus and Mary, Murree (en) ; Presentation Convent Girls High School (en) ; Convent of Jesus and Mary, Karachi (en) ; Colásite San Caitríona, Oxford - Master of Studies (en) ; Ollscoil Harvard ; Halla na Bantiarna Margaret, Oxford - Baitsiléir Ealaíon ; Eliot House (en)
Céim acadúil	Dochtúir Eolaíochtaí
Gníomhaíocht
Gairm	polaiteoir
Ball de pháirtí polaitíochta	Páirtí Phobal na Pacastáine
Ball de	Phi Beta Kappa
Teangacha	An Urdúis agus Béarla
Eile
Teaghlach	Bhutto family (en)
Céile	Asif Ali Zardari (1987–2007), bás
Páiste	Bilawal Bhutto Zardari, Bakhtawar Zardari Bhutto, Aseefa Bhutto Zardari
Athair	Zulfikar Ali Bhutto agus Nusrat Bhutto
Siblín	Sanam Bhutto, Shahnawaz Bhutto agus Murtaza Bhutto
Ciontaíodh i	money laundering (en)
	Gradam a fuarthas (2008) United Nations Prize in the Field of Human Rights (en) ; Bruno Kreisky Award for Services to Human Rights (en) ;
	Síniú
Suíomh gréasáin	benazirbhutto.com

Ba pholaiteoir Pacastánach í Benazir Bhutto (Urdúis: بینظیر بھٹ), a rugadh ar an 21 Meitheamh 1953 in Karachi. Bhí sí ar an gcéad bhean a toghadh mar cheannaire ar stát Moslamach. Bhí sí ina príomhaire ar an bPacastáin idir na blianta 1988 agus 1990, agus arís ón mbliain 1993 go 1996. Feallmharaíodh í ar an 27 Nollaig, 2007 tar éis slógaidh pholaitiúil.^[1] Bhí a hathair Zulfikar Ali Bhutto ina phríomhaire ar an bPacastáin freisin sna 1970idí, sular crochadh é sa bhliain 1979.

Óige

Rugadh í ar 21 Meitheamh 1953. Bhí an-bhaint ag a muintir leis an bpolaitíocht agus seilbh acu ar thailte móra sa tSind. Ba é Zulfikar Alî Bhutto a hathair agus ba í an Béagam Nusrat Ispahani Bhutto, Ioránach, a máthair. Chuaigh sí ar scoileanna Caitliceacha agus bhain amach Meiriceá, áit ar ghnóthaigh sí BA le honóracha in Harvard. In Oxford thug sí faoin bhfealsúnacht, faoin bpolaitíocht agus faoin ngeilleagar, in éineacht le reachtaíocht idirnáisiúnta agus le taidhleoireacht.

Teaghlach

D'fhill Benazir abhaile sa bhliain 1977 chun dul i mbun na taidhleoireachta, ach bhris an t-arm a hathair, arbh é an Príomh-Aire é ag an am, agus crochadh é tar éis é a chiontú i ndúnmharú (cé nach raibh ní raibh bonn ceart faoin gcúiseamh ina choinne). Ruaigeadh Benazir Bhutto agus a máthair chun na Breataine, agus fuair deartháir léi bás sa Fhrainc, bás nach raibh saor ó amhras.

Phós sí Asif Ali Zardari sa bhliain 1987, agus bhí triúr clainne acu.

Polaitíocht

Chuaigh sí i gceannas ar Pháirtí Phobal na Pacastáine, agus é faoin lánsmacht aici go lá a báis. D'fhill sí abhaile sa bhliain 1986, bhain amach bua sna toghcháin agus chuaigh i réim. (d'éag Zia ul-Haq, an ginearál a chroch a hathair, idir an dá linn i dtuairt eitleáin)/.

D'éirigh leis an Uachtarán Ghulam Ishaq Khan í a bhriseadh ar shéala na caimiléireachta sa bhliain 1990; i gceann tamaill fógraíodh neamhchiontach í agus tháinig sí i réim arís. Chuaigh sí i bpáirt le polaiteoirí eile agus leis na ginearáil, agus go fiú le Jamiat Ulema-e-lslami, dream coimeádach Ioslamach. D'oir sin don chaidreamh a bhí a rialtas ag iarraidh a dhéanamh leis na Talaban ar maithe le teorainn neamhchorrach agus le comhchaidreamh le tíortha iarShóivéideacha i lár na hÁise.

Chuir sí i leith an Uachtaráin Farooq Leghari go raibh baint aige le marú a dearthár Murtaza; chuir cairde Mhurtaza an choir chéanna ina leithse. Briseadh arís í agus chaill a páirtí na toghcháin. Chuaigh sí thar lear ar eagla a naimhde, ach d'fhill nuair a thug an tUachatarán nua Pervez Musharraf pardún di féin agus dá fear céile. (Bhí an Ginearál Musharraf tar éis teacht i réim mar cheannaire rialtais mhíleata.)

Sa bhliain 2007 a tháinig Benazir Bhutto ar ais, agus an-fháilte roimpi, ach rinneadh ionsaithe uirthi; tháinig sí slán ó ionsaí féinmharaithe a d'fhág 136 duine marbh. D'fhógair an tUachtarán Musharraf toghcháin nua, ach bhí caibidlí deacra aige féin agus ag Benazir Bhutto lena chéile idir an dá linn: coinníodh sa bhaile ar feadh tamaill í.

Feallmharú

Ar 27 Nollaig 2007, agus Benazir Bhutto ar an mbealach chun cruinnithe de chuid a páirtí i Rawalpindi, rinne fear a bhí in aice léi buama a phléascadh; gortaíodh í féin agus mórán eile, agus bhásaigh sí san ospidéal. Tógadh círéibeacha; d'fhógair urlabhra de chuid al-Qaida gurbh iadsan ba chúis leis an bpléascadh ach shéan urlabhra eile é.

Féach freisin

Tagairtí

↑ "Benazir Bhutto killed in attack" (en-GB) (2007-12-27). Dáta rochtana: 2021-03-15.

[1] "Benazir Bhutto killed in attack" (en-GB) (2007-12-27). Dáta rochtana: 2021-03-15.

[1]