Jump to content

Anne na Briotáine

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Infotaula de personaAnne na Briotáine

Cuir in eagar ar Wikidata
Ainm sa teanga dhúchais(fr) Anne de Bretagne Cuir in eagar ar Wikidata
Beathaisnéis
Breith25 Eanáir 1477
Château des ducs de Bretagne, An Fhrainc Cuir in eagar ar Wikidata
Bás9 Eanáir 1514
36 bliana d'aois
Blois, An Fhrainc Cuir in eagar ar Wikidata
Áit adhlacthaBaisleac de Saint-Denis Cuir in eagar ar Wikidata
Faisnéis phearsanta
ReiligiúnAn Eaglais Chaitliceach Rómhánach
Teanga dhúchaisan Bhriotáinis agus an Fhraincis
Dathán gruaigeFolt rua
Gníomhaíocht
Gairmríochas Cuir in eagar ar Wikidata
TeangachaAn Fhraincis, an Bhriotáinis agus an Laidin
Eile
Teideal uasalBandiúc
Céile an rí
Céile an rí
Bandiúc Cuir in eagar ar Wikidata
TeaghlachTeaghlach Dreux Cuir in eagar ar Wikidata
CéileMaximilian I (1490 (Féilire Ghréagóra)–1491 (Féilire Ghréagóra))
Séarlas VIII na Fraince (1491 (Féilire Ghréagóra)–1498 (Féilire Ghréagóra))
Louis XII na Fraince (1499 (Féilire Ghréagóra)–1514 (Féilire Ghréagóra)) Cuir in eagar ar Wikidata
PáisteCharles Orlando, Dauphin na Fraince
 ( Séarlas VIII na Fraince)
Charles de France
 ( Séarlas VIII na Fraince)
François de France
 ( Séarlas VIII na Fraince)
Renée na Fraince
 ( Louis XII na Fraince)
Claude na Fraince
 ( Louis XII na Fraince)
Anne de France
 ( Séarlas VIII na Fraince) Cuir in eagar ar Wikidata
AthairProinsias II  agus Margaret Foix
SiblínIsabeau na Briotáine
Duine muintearthaAn Bhanríon Áine Kendal (col ceathrair baineann)
Germaine Foix (col ceathrair baineann)
Catherine Navarre (col ceathrair baineann)
Leonor I Navarre (máthair mháthar) Cuir in eagar ar Wikidata
Síniú


Find a Grave: 12294 Cuir in eagar ar Wikidata

Bhí Anne na Briotáine (Briotáinis: Anna BreizhAnna Vreizh; 25/26 Eanáir 1477 [1] – 9 Eanáir 1514 [2] ) i réim mar Bhandiúc na Briotáine ó 1488 go dtí a bás, agus Banríon na Fraince ó 1491 go 1498 agus ó 1499 go dtí a bás. Is í an t-aon bhean a bhí ina bean chéile an rí sa Fhrainc faoi dhó. Le linn Chogaí na hIodáile, rinneadh Banríon Napoli de Anne freisin, ó 1501 go 1504, agus Bandiúc Milano, i 1499-1500 agus ó 1500 go 1512 .

Tógadh Anne in Nantes le linn sraith coinbhleachtaí inar fhéach Rí na Fraince lena cheannasacht ar an mBriotáin a dhearbhú. Ba é a hathair, Proinsias II, Diúc na Briotáine, an fear deireanach i dTeach Montfort. Nuair a fuair sé bás sa bhliain 1488, rinneadh Anne ina bandiúc ionaid na Briotáine, cuntaois Nantes, Montfort, agus Richmond, agus bíocuntaoisLimoges. Ní raibh sí ach 11 bhliain d’aois ag an am sin, ach bhí sí ina banoidhre tarraingteach mar gheall ar sheasamh straitéiseach na Briotáine. An bhliain dár gcionn, phós sí Maximilian I na hOstaire trí sheachvótálaí, ach chonaic Séarlas VIII na Fraince é seo mar bhagairt ó bhí a réimeas suite idir an Bhriotáin agus an Ostair. Chuir sé tús le feachtas míleata a chuir iallach ar an Bhandiúc a pósadh a thréigean sa deireadh.

Phós Áine Séarlas VIII ar deireadh thiar sa bhliain 1491. Níor tháinig aon duine dá bpáistí slán óna luath-óige, agus nuair a fuair an rí bás i 1498, chuaigh an ríchathaoir chuig a chol ceathrar, Louis XII. Tar éis comhaontú a dhéanamh chun ionghabháil na Briotáine a dhaingniú, bhí ar Áine an rí nua a phósadh. Bhí Louis XII go mór i ngrá lena bhean chéile agus bhí go leor deiseanna ag Anne neamhspleáchas a diúcachta a athdhearbhú. Bhí beirt iníonacha acu le chéile agus cé nach bhféadfadh ceachtar acu teacht i gcomharbacht ar ríchathaoir na Fraince mar gheall ar an Dlí Saileach, fógraíodh an duine ba shine ina oidhre ar an mBriotáin. D’éirigh le Anne a hiníon ba shine a bheith geallta le Charles na hOstaire, garleanbh Maximilian I, ach i ndiaidh a báis sa bhliain 1514 phós a hiníon a col ceathrar Francis I na Fraince. Mar thoradh ar an bpósadh seo níos déanaí bhí aontas foirmiúil idir an Fhrainc agus an Bhriotáin .

Tá an-mheas ar Anne sa Bhriotáin mar rialtóir coinsiasach a chosain an diúcacht i gcoinne na Fraince. Sa tréimhse Rómánsúil, rinneadh pearsa de thírghrá na mBreatnach agus tugadh onóir di le go leor cuimhneacháin agus dealbha. Tá a oidhreacht ealaíne tábhachtach i nGleann an Loire, áit ar chaith sí an chuid is mó dá saol. Bhí sí freagrach go háirithe, lena fir chéile, as tionscadail ailtireachta i châteaux Blois agus Amboise .

Luathbhlianta agus oideachas

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Rugadh Anne ar an 25 nó 26 Eanáir 1477 i gCaisleán Dhiúic na Briotáine [3] i gcathair Nantes mar a bhfuil an Loire-Atlantique département anois, mar an leanbh ba shine ag Diúc Proinsias II na Briotáine agus a dhara. bean chéile Marguerite de Foix, Infante de Navarre. [2] Ceithre bliana ina dhiaidh sin (roimh 10 Bealtaine 1481), bhí an dara iníon ag a tuismitheoirí, Isabelle. Fuair a máthair bás nuair a bhí sí óg, agus fuair a hathair bás nuair a bhí Anne aon bhliain déag d'aois. [2]

Is dócha gur fhoghlaim sí léamh agus scríobh i bhFraincis, agus b’fhéidir beagán Laidine. Murab ionann agus a mhaítear uaireanta, ní dócha gur fhoghlaim sí Gréigis nó Eabhrais [4] agus nár labhair nó nár thuig sí an Bhriotáinis riamh.[5] Thóg a máistreás Françoise de Dinan, Bantiarna Chateaubriant agus trí phósadh Chuntaois Laval í.[6] Ina theannta sin, bhí roinnt teagascóirí aici, lena n-áirítear a buitléir agus file cúirte, Jean Meschinot, a cheaptar a mhúin damhsa, amhránaíocht agus ceol di.[7]

Oighre na Briotáine

[cuir in eagar | athraigh foinse]

lachí raibh dlí an chomharbais soiléir sa tréimhse seo, ach roimh Chogadh Comharbais na Briotáine d' oibrigh go príomha de réir an Dlí leath-Saileach; .i. d'fhéadfadh mná oidhreacht a fháil, ach amháin dá mba rud é go bhfuair an líne oidhreachta fireanna bás.Dúirt Conradh Guérande i 1365, áfach, mura mbeadh oidhre fir ó Thealach Montfort, go n - éireodh le hoidhrí Joanna de Penthièvre. Faoin am ar rugadh Anne, ba é a hathair an t-aon fhireannach ó Thealach Briotánach Montfort, agus ba bhaineannach í Nicole of Blois oidhre Blois - Penthièvr, a dhíol a cearta ar an mBriotáin le Rí Louis XI na Fraince sa bhliain 1480le haghaidh 50,000 écus.

Easpa oidhre fireann ba chúis leis an mbagairt ar géarchéim ríoraíoch sa Diúcacht, nó le dul go díreach isteach isteach san fhearann ríoga. Chun é sin a sheachaint, d’aithin Eastát na Briotáine Anne go hoifigiúil mar oidhre air ar 10 Feabhra 1486; áfach, ba cheist thaidhleoireachta fós í ceist a pósta.

Banríon na Fraince

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Bandiúc na Briotáine agus athphósadh

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tréithe pearsanta

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Suaitheantais agus manaí

[cuir in eagar | athraigh foinse]
  1. Alain Bouchart, in his work Grandes Chroniques de Bretagne emphasizes 25 January as Anne's day of birth, other contemporary authors such as Jean de Penguern dit Dizarvoez in his Généalogie de très haulte, très puissante, très excellente et très chrétienne royne de France et duchesse de Bretagne (1510), proposed on 26 January for her birth day. Anne de Bretagne. Une histoire, un mythe, Somogy, 2007, p. 21. The 25 January 1477 corresponded to 15 January 1477 in the Old Style (where the year began at Easter).
  2. 2.0 2.1 2.2 Robin, Larsen & Levin 2007.
  3. Louis Dujardin: Quand naquit, quand mourut Anne de Bretagne? In: Bulletin de la Société Archéologique du Finistère vol. 88 (1962) pp. 301-309.
  4. Jean Kerhervé: Anne de Bretagne in: franceinter.fr [retrieved 21 December 2014].
  5. Georges Minois: Anne de Bretagne, Fayard, 1999, p. 17.
  6. Sophie Cassagnes-Brouquet: Un manuscrit d'Anne de Bretagne : Les vies des femmes célèbres d'Antoine Dufour, Ouest-France, septembre 2007 (251 pages), p. 19.
  7. Henri Pigaillem: Anne de Bretagne. Épouse de Charles VIII et de Louis XII, Pygmalion, 2008, p. 18.