An tSeisnia

An tSeisnia
Нохчийчоь (ce)
Bratach na Seisnia Armas Phoblacht na Seisnia
Aintiún	Shtalak's Song (en)
Suíomh
43.4°N 45.7167°E / 43.4; 45.7167
Críoch á éileamh ag	Caucasus Emirate (en)
Stát ceannasach An Rúis
Príomhchathair	Grozny
Daonra
Iomlán	1,492,992 (2021)
Teanga, nó leagan teanga	An Rúisis An tSeisnis
Tíreolaíocht
Cuid de	North Caucasian Federal District (en)
Achar dromchla	16,165 km²
Ar theorainn le	An Dagastáin Críoch Stavropol An Oiséit Thuaidh-An Aláin An Iongúiséit
Sonraí stairiúla
Cruthú	Eanáir 9, 1993
Eachtra barrthábhachtach	Céad Chogadh an tSeisnia Dara Cogadh an tSeisnia
Eagraíocht pholaitiúil
• Head of the Chechen Republic (en)	Ramazan Kadyrov (Márta 1, 2007)
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama	Am Mhoscó An Eoraip/Moscó
Glaochód	871
Eile
Suíomh gréasáin	chechnya.gov.ru

Poblacht chónaidhme de chuid na Rúise is ea an tSeisnia. Is é Grozny an phríomhchathair agus é suite ar bhruach abhann an Sunzha. Is grúpa eitneach Eorpach iad na Seisniagh. Is í Seisnis a bpríomhtheanga.

Tharla dhá chogadh sa tír ar son neamhspleáchais ó na Rúisigh sna 1990í-2000í, ach theip orthu. Tá an chuid is mó den daonra Moslamach.

Tíreolaíocht

Tá an phoblacht suite i measc na Sléibhte Cugais Thuaidh i ndeisceart na Rúise.

• Achar: 17,300 km²
• Teorainneacha:
  • Teorainneacha inmheánacha: An Dagastáin (Thuas/Thoir/Thoir Theas), Críoch Stavropol (Thiar Thuas), An Oiséit Thuaidh (Thiar Thuas), An Iongúiséit (Thiar)
  • Teorainneacha idirnáisiúnta: An tSeoirsia (Theas)

Crios Ama

Tá an tSeisnia suite i gcrios ama Moscó (MSK/MSD).

Aibhneacha

Seo iad príomhaibhneacha na poblachta:

• Abhainn Terek
• Abhainn Sunzha
• Abhainn Argun

Na hAonaid Riaracháin

Tá Poblacht na Seisnia roinnte ina 18 réigiún. Féach Aonaid Riaracháin na Seisnia.

Pobal

An tSeisnia

• Daonra: 1,103,686 (2002)
  • sna cathracha: 373,177 (33.8%)
  • faoin tuath: 730,509 (66.2%)
  • Fir: 532,724 (48.3%)
  • Mná: 570,962 (51.7%)

• Meánaois: 22.7 bliain
  • sna cathracha: 22.8 bliain
  • faoin tuath: 22.7 bliain
  • Fir: 21.6 bliain
  • Mná: 23.9 bliain

• Buntoisí (2005)
  • Breitheanna: 28,652 (ráta beireatais 24.9)
  • Básanna: 5,857 (ráta báis 5.1)

Stair

Tharla dhá chogadh sa tír ar son neamhspleáchais ó na Rúisigh sna 1990í-2000í, ach theip orthu. Phléasc buamaí sa Rúis i rith 1999, an tríú ceann i Moscó ar an 13 Meán Fómhair 1999. Maraítear 119 duine. Dá barr thosaigh an dara cogadh Seisniach sa bhliain sin.