An Chorsaic

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Bosca Geografaíocht PholaitiúilAn Chorsaic
Corsica (co) Cuir in eagar ar Wikidata
Bratach Coat of Arms of Corsica.svg
Bratach
Corse-photosat.jpg
Cuir in eagar ar Wikidata

Suíomh
Corsica-geographic map-en.svg
Corse in France.svg Map
 42°09′00″N 9°05′00″E / 42.15°N 9.0833°E / 42.15; 9.0833
Stát ceannasachAn Fhrainc
Eintiteas críochach riaracháin de chuid na FrainceAn Fhrainc mheitreapholaiteach Cuir in eagar ar Wikidata

PríomhchathairAjaccio Cuir in eagar ar Wikidata
Daonra
Iomlán343,701 (2020) Cuir in eagar ar Wikidata
• Dlús39.6 hab./km²
Teanga oifigiúilan Chorsaicis Cuir in eagar ar Wikidata
Tíreolaíocht
Cuid deAn Fhrainc
zone de défense et de sécurité Sud (fr) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Achar dromchla8,680 km² Cuir in eagar ar Wikidata
Suite i nó in aice le limistéar uisceAn Mheánmhuir Cuir in eagar ar Wikidata
Pointe is airdeMonte Cinto (en) Aistrigh (2,706 m) Cuir in eagar ar Wikidata
Sonraí stairiúla
Cruthú 1 Eanáir 1972Réigiún na Fraince
ÉarlamhDevota (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Eagraíocht pholaitiúil
Comhlacht feidhmiúcháinExecutive Council of Corsica (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Comhlacht reachtachCorsican Assembly (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama
Cód ISO 3166-2FR-20R, FR-H agus FR-COR Cuir in eagar ar Wikidata
Cód NUTSFR83 Cuir in eagar ar Wikidata
Cód réigiúin INSEE94 Cuir in eagar ar Wikidata
Eile

Suíomh gréasáinisula.corsica Cuir in eagar ar Wikidata
Facebook: IsulaCorsica Twitter: IsulaCorsica Instagram: isulacorsica LinkedIn: IsulaCorsica

Is í an Chorsaic (Corsaicis: Corsica, Fraincis: Corse) an ceathrú hoileán is mó sa Mheánmhuir (i ndiaidh na Sicile, an tSairdín agus na Cipire). Tá sí suite amuigh ó chósta thoir na hIodáile agus thoir theas ón Fhrainc, agus taobh ó thuaidh d'oileán na Sardíne.[1] Tá 275,000 duine ina gcónaí ann.

Stair[cuir in eagar | athraigh foinse]

Rugadh Napoleon Bonaparte ann sa bhliain 1769, i bpríomhchathair an oileáin, Ajaccio. An teach ina raibh a mhuintir ina chónaí san am, is é sin Maison Bonaparte, is músaem é inniu.

Riaracháin[cuir in eagar | athraigh foinse]

Áirítear an Chorsaic ar réigiún de chuid na Fraince, cé gurb é an stádas atá ag an oileán sa dlí ná collectivité territoriale, is é sin, "tiomsaitheacht chríche". Ciallaíonn sin mar shampla go bhfuil "dáil" nó "parlaimint" na Corsaice, an Assamblea di Corsica, níos cumhachtaí ná mar a bhíonn na tionóil réigiúnacha san Fhrainc de ghnáth.

suite amuigh ó chósta thoir na hIodáile agus thoir theas ón Fhrainc

Is iad Ajaccio agus Bastia an dá chathair is mó san oileán. Sna blianta 1975-2018 bhí an t-oileán roinnte ina dhá chúige, mar atá, Haute-Corse ("Uachtar na Corsaice") agus Corse-du-Sud ("Corsaic Theas"), agus ba í Bastia príomhchathair Haute-Corse.

Tháinig deireadh leis an deighilt seo sa bhliain 2018, áfach, agus is aon aonad riaracháin amháin é an t-oileán arís.

Droichead ar an D84 (abhainn Erco)

Teangacha[cuir in eagar | athraigh foinse]

Is í an Fhraincis is mó a labhraítear san oileán inniu, ach tá a dteanga féin ag muintir na Corsaice, an Chorsaicis, cé nach bhfuil sí ó dhúchas ach ag céatadán beag ag bunadh an oileáin inniu.

Is iad na canúintí úd Gallurese agus Sassarese i dTuaisceart na Sairdíne na teangacha is mó gaol leis an gCorsaicis, agus deir cuid de na teangeolaithe go bhfuil siad - an teanga Gallurese ach go háirithe - níos cóngaraí don Chorsaicis ná don tSairdínis.

Tá cosúlachtaí go leor idir cás na Gaeilge in Éirinn agus cás na Corsaicise sa gCorsaic.[2]

Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. Diarmuid Johnson. "Corsica – Oileán faoi Rún" (ga). Beo!. Dáta rochtana: 2020-08-23.
  2. Maitiú Ó Coimín. "‘Namhaid na Poblachta an fhéiniúlacht teanga’ Stádas oifigiúil diúltaithe don Chorsaicis ag Macron" (en-US). NÓS. Dáta rochtana: 2020-08-23.