An Chorsaic
 An Chorsaic | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Corsica (co)  | |||||||||
|
|||||||||
 | |||||||||
|
| |||||||||
| Suíomh | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
| Príomhchathair |
Ajaccio | ||||||||
| Daonra | |||||||||
| Iomlán |
338,554 (2018) | ||||||||
| Teanga, nó leagan teanga |
An Chorsaicis | ||||||||
| Tíreolaíocht | |||||||||
| Cuid de |
An Fhrainc | ||||||||
| Achar dromchla |
8,680 km² | ||||||||
| Suite i nó in aice le limistéar uisce |
An Mheánmhuir | ||||||||
| Pointe is airde |
Monte Cinto (en)  (2,706 m) | ||||||||
| Sonraí stairiúla | |||||||||
| Cruthú | Eanáir 1, 1972 | ||||||||
| Éarlamh |
Devota (en) | ||||||||
| Eagraíocht pholaitiúil | |||||||||
| Comhlacht feidhmiúcháin |
Executive Council of Corsica (en) | ||||||||
| Comhlacht reachtach |
Corsican Assembly (en) | ||||||||
| Aitheantóir tuairisciúil | |||||||||
| Lonnaithe i gcrios ama | |||||||||
| Eile | |||||||||
|
| |||||||||
| Láithreán gréasáin |
isula.corsica | ||||||||
Is í an Chorsaic (Corsaicis: Corsica, Fraincis: Corse) an ceathrú hoileán is mó sa Mheánmhuir (i ndiaidh na Sicile, an tSairdín agus na Cipire). Tá sí suite amuigh ó chósta thoir na hIodáile agus thoir theas ón Fhrainc, agus taobh ó thuaidh d'oileán na Sardíne.[1]
Tá 275,000 duine ina gcónaí ann.
Stair[cuir in eagar | athraigh foinse]
Rugadh Napoleon Bonaparte ann sa bhliain 1769, i bpríomhchathair an oileáin, Ajaccio. An teach ina raibh a mhuintir ina chónaí san am, is é sin Maison Bonaparte, is músaem é inniu.
Riaracháin[cuir in eagar | athraigh foinse]
Áirítear an Chorsaic ar réigiún de chuid na Fraince, cé gurb é an stádas atá ag an oileán sa dlí ná collectivité territoriale, is é sin, "tiomsaitheacht chríche". Ciallaíonn sin mar shampla go bhfuil "dáil" nó "parlaimint" na Corsaice, an Assamblea di Corsica, níos cumhachtaí ná mar a bhíonn na tionóil réigiúnacha san Fhrainc de ghnáth.
Is iad Ajaccio agus Bastia an dá chathair is mó san oileán. Sna blianta 1975-2018 bhí an t-oileán roinnte ina dhá chúige, mar atá, Haute-Corse ("Uachtar na Corsaice") agus Corse-du-Sud ("Corsaic Theas"), agus ba í Bastia príomhchathair Haute-Corse.
Tháinig deireadh leis an deighilt seo sa bhliain 2018, áfach, agus is aon aonad riaracháin amháin é an t-oileán arís.
Teangacha[cuir in eagar | athraigh foinse]
Is í an Fhraincis is mó a labhraítear san oileán inniu, ach tá a dteanga féin ag muintir na Corsaice, an Chorsaicis, cé nach bhfuil sí ó dhúchas ach ag céatadán beag ag bunadh an oileáin inniu.
Is iad na canúintí úd Gallurese agus Sassarese i dTuaisceart na Sairdíne na teangacha is mó gaol leis an gCorsaicis, agus deir cuid de na teangeolaithe go bhfuil siad - an teanga Gallurese ach go háirithe - níos cóngaraí don Chorsaicis ná don tSairdínis.
Tá cosúlachtaí go leor idir cás na Gaeilge in Éirinn agus cás na Corsaicise sa gCorsaic.[2]
Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- ↑ Diarmuid Johnson. "Corsica – Oileán faoi Rún" (ga). Beo!. Dáta rochtana: 2020-08-23.
- ↑ Maitiú Ó Coimín. "‘Namhaid na Poblachta an fhéiniúlacht teanga’ Stádas oifigiúil diúltaithe don Chorsaicis ag Macron" (en-US). NÓS. Dáta rochtana: 2020-08-23.