William Thomson

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
William Thomson
Baron Kelvin 1906.jpg
36. uachtarán an Chumainn Ríoga

1890 - 1895
George Gabriel Stokes - Joseph Lister
Ball de Theach na dTiarnaí

Feabhra 23, 1893 - Nollaig 17, 1907
Ball de Chomhairle Dhlíthiúil na Ríochta Aontaithe

1902 -
Saol
Eolas breitheBéal Feirste, 26 Meitheamh 1824
NáisiúntachtRíocht Aontaithe na Breataine Móire agus na hÉireann
Áit chónaitheBéal Feirste
BásAn Leargaidh Ghallda, 17 Nollaig 1907, 18 Nollaig 1907
Áit adhlacthaAbtheach Westminster
Muintir
AthairJames Thomson
MáthairMargaret Gardiner
Céile/CéilíMargaret Crum (en) Aistrigh  (1852 -
Frances Anna Blandy (en) Aistrigh  (Meitheamh 24, 1874 -
Siblíní
liosta iomláin
Oideachas
Alma materOllscoil Ghlaschú
Ollscoil Cambridge
Peterhouse (en) Aistrigh
Foras Ollscolach Bhéal Feirste
Stiúrthóir tráchtaisWilliam Hopkins
Mic léinn dochtúireachtaRobert Mond (en) Aistrigh
Teangachaan Béarla
MúinteoiríWilliam Hopkins
Mic léinnWilliam Edward Ayrton
Gairm
Gairmfisiceoir, réalteolaí, matamaiticeoir, múinteoir ollscoile, polaiteoir agus scríbhneoir
FostóiríOllscoil Ghlaschú
Saothar iomráiteachCeilvin
Duaiseanna
Ainmníodh é/í le haghaidh
BallraíochtAcadamh Ríoga na Prúise um Eolaíocht
Acadamh Eolaíochtaí na Gearmáine, Leopoldina
An Cumann Ríoga
Acadamh Ríoga na Sualainne um Eolaíocht
Acadamh na nEolaíochtaí, Göttingen
Acadamh Eolaíochtaí na hUngáire
Acadamh Ealaíona agus Eolaíochtaí Mheiriceá
Cumann Ríoga Dhún Éideann
Acadamh Rúiseach na nEolaíochtaí
Acadamh Ríoga Eolaíochtaí agus Litríochta na Danmhairge
Accademia Nazionale delle Scienze detta dei XL
Acadamh Eolaíochtaí agus Daonnachtaí na Baváire
Acadamh Ríoga Ealaíon agus Eolaíochtaí na hÍsiltíre
Acadamh Náisiúnta na nEolaíochtaí
Accademia delle Scienze di Torino
SloinnteLord Kelvin
Cleamhnú
ReiligiúinAn Chríostaíocht
Páirtithe polaitíochtaAn Páirtí Liobrálach
Liberal Unionist Party (en) Aistrigh
Lord Kelvin Signature.svg

Ba fisiceoir matamaiticiúil agus innealtóir Éireannach é William Thomson, nó an Tiarna Chaolbheinn, an 1ú Barún Kelvin, OM, GCVO, PC, PRS, FRSE, (26 Meitheamh 182417 Nollaig 1907) a saolaíodh i mBéal Feirste.

Chuir Thomson go mór le tógáil na fisice mar disciplín[1]. Bhí ról lárnach aige in aontú na heolaíochta sa chéad sin trí gach athrú fisiciúil a shamhlú mar fheiniméan a raibh baint éigin aige le fuinneamh. Fathach ab ea Thompson i bhfisic an chéid sin, díreach mar a bhí Newton sa 17ú céad agus Einstein sa 20ú céad.

Chabhraigh Thomson le bunú na fisice nua-aoisí, shaothraigh dara dlí na teirmidinimice, an dearbhscála teochta (in aonaid atá ainmnithe as: ceilviní), agus teoiric dhinimiciúil an teasa. D'fhorbair sé anailís mhatamaiticiúil an leictreachais, an mhaighnéadais, is na hidridinimice.

Scála teochta Kelvin[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tá a ainm i mbéal an phobail toisc gurb é a d'fhorbair an scála Kelvin le haghaidh na dearbhtheochta a thomhais.

Bhronnadh an gradam Barún air as ucht a mhórghníomhartha.

Popular Science Monthly, Iml 10, 1876

Tá "Kelvin" díorthaithe ó ainm na habhann an abhainn Kelvin, a tharshreabhann Ollscoil Glascú na hAlban.

Aireagáin eile[cuir in eagar | athraigh foinse]

Leag Thomson bunús faoi theoiric leictreamaighnéadach an tsolais. Rinne sé cinneadh ar aois gheofhisiciúil an Domhain.

Bhí Thomson gníomhach i dteileagrafaíocht faoin muir, rinne fionnachtana le húsáid na gcáblaí faoin muir, chabhraigh leis an mBreatain ionad róchéimiúil a bhaint amach i gcumarsáid dhomhanda sa 19ú céad.

William Thomson, Lord Kelvin cph.3b11884.jpg

Saol[cuir in eagar | athraigh foinse]

Rinne sé obair thábhachtach in Ollscoil Ghlascú agus é ag plé le anailís mhatamaiticiúil ar leictreachas agus teirmidinimic.

Tharraing a shaol mar aireagóir clú dó agus a d'fhág é ina dhuine saibhir laochmhar agus onórach.

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. Hussey, Matt - Fréamh an Eolais (Coiscéim 20011)