Volodymyr Zelenskyy
Is é Volodymyr Oleksandrovych Zelenskyy[1] (Ucráinis): Володимир Олександрович Зеленський, fuaimnithe mar [woloˈdɪmɪr olekˈsɑndrowɪtʃ zeˈlɛnʲsʲkɪj]; a rugadh ar 25 Eanáir 1978) 6ú huachtarán na hÚcráine agus in oifig faoi láthair. Polaiteoir atá ann a chaith tamall ina aisteoir agus fuirseoir freisin.
Fuair Zelenskyy céim sa dlí ó Ollscoil Náisiúnta na hEacnamaíochta Kyiv. Cuireadh fáilte mhór ina dhiaidh sin roimh a ról mar Uachtarán na hÚcráine ar Searbhónta an Phobail, clár teilifíse. Nuair a sheas sé don uachtaránacht féin, fuair sé breis is 70% de na vótaí.

Caimiléireacht
[cuir in eagar | athraigh foinse]Bhí feachtas toghcháin Zelenskyy in 2019 dírithe ar ghealltanais chun rialtas na hÚcráine a ghlanadh suas. Ach léirigh na Páipéir Phandora[2] i mí Dheireadh Fómhair 2021 go raibh líonra de chuideachtaí ar an gcoigríoch sna hOileáin Bhriotanacha na Maighdean, sa Chipir agus san Bheilís ag Zelenskyy agus a phríomhchúntóir agus ceann Sheirbhís Slándála na hÚcráine Ivan Bakanov.
I measc na gcuideachtaí seo bhí cuid acu a raibh maoin acu i Londain. Timpeall an ama a toghadh é in 2019, thug Zelenskyy a chuid scaireanna i gcuideachta thar lear do Sergei Shefir. Ach is cosúil go ndearna an bheirt fhear socrú go mbeadh teaghlach Zelenskyy in ann an airgid a fháil ó na cuideachtaí seo.[3][4]
Cogadh
[cuir in eagar | athraigh foinse]Ó mhí na Samhna 2021 ar aghaidh, bhí an teannas ag ardú idir an Rúis agus an Úcráin, agus go leor fórsaí de chuid na Rúise ag bailiú ag an teorainn.[5][6] Nuair a thosaigh ionradh na Rúise ar an Úcráin i mí Feabhra 2022, bhí iontas sa phreas san Iarthar gur thug Zelenskyy óráidí inar sheas sé an fód.[7][8] Nuair a thosaigh an t-ionradh ba é an rud ‘ciallmhar’ do Zelensky a dhéanamh ná teitheadh ó Chív ach sheas sé an fód go ceanndána, cróga.[9]

Rinne Zelenskyy a mhíle dícheall ar feadh trí bliana, 2022-2025, chun an Úcráin a chosaint. D'éirigh cúrsaí i bhfad níos casta nuair a chuir Donald Trump tús le cainteanna síochána leis an Rúis. Ar an 28 Feabhra 2025 bhí argóint mhór phoiblí idir Zelenskyy, Trump agus J.D. Vance (Leas-Uachtaráin na Stát Aontaithe) san Oifig Ubhchruthach sa Teach Bán in Washington. Bhí Zelenskyy ann chun comhaontú a shíniú le Trump chun bealach isteach ar acmhainní mianra na hÚcráine a thabhairt do na Stáit Aontaithe, acht d’imigh sé gan réiteach tar éis na raice. Thosaigh siad ag sáraíocht ar a chéile nuair a chuir Vance ina leith go raibh Zelenskyy ag cur dímheas orthu, agus chuaigh gach rud i gcúl ó shin; chuir Trump ina leith go raibh Zelenskyy ag dul sa seans leis an Tríú Cogadh Domhanda.[10]
Féach freisin
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Géarchéim Rúis-Úcránach, 2021-2022
- Ionradh na Rúise ar an Úcráin
- Cainteanna síochána idir an Rúis agus an Úcráin
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ Dickinson, Peter (2019-06-09). "Zelensky, Zelenskiy, Zelenskyy: Spelling Confusion Doesn't Help Ukraine" (en).
- ↑ "Pandora Papers" (as en) (2024-12-22). Wikipedia.
- ↑ Luke Harding, Elena Loginova, Aubrey Belford (2021-10-03). "Revealed: ‘anti-oligarch’ Ukrainian president’s offshore connections" (en-GB). The Guardian. Dáta rochtana: 2025-03-01.
- ↑ Elena Loginova (OCCRP/Slidstvo.Info). "Pandora Papers Reveal Offshore Holdings of Ukrainian President and his Inner Circle - OCCRP" (en). OCCRP. Dáta rochtana: 2025-03-01.
- ↑ "Ukraine still backs Zelenskyy despite slow progress" (en). Chatham House – International Affairs Think Tank (2021-11-16). Dáta rochtana: 2022-02-28.
- ↑ Al Jazeera Staff. "‘No other option’: Excerpts of Putin’s speech declaring war" (en). www.aljazeera.com. Dáta rochtana: 2022-02-28.
- ↑ "site:.tuairisc.ie "Zelensky" - Cuardach Google". www.google.fr. Dáta rochtana: 2022-03-01.
- ↑ "site:.rte.ie "Uachtarán na hÚcráine" Volodymyr Zelensky - Cuardach Google". www.google.fr. Dáta rochtana: 2022-03-01.
- ↑ Fachtna Ó Drisceoil (4 Márta 2025). "Botún mór déanta ag Volodymyr Zelensky sa Teach Bán" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2025-03-04.
- ↑ Conradh na Gaeilge, Londain (1 Márta 2025). "Nuacht Mhall (Maigh Eo)" (ga-IE). Apple Podcasts. Dáta rochtana: 2025-03-01.