Vlorë
Vlorë | |||||
---|---|---|---|---|---|
Vlorа (sq) | |||||
Suíomh | |||||
| |||||
Stát ceannasach | an Albáin | ||||
Contae de chuid na hAlbáine | Contae Vlorë | ||||
District of Albania (en) | Vlorë District (en) | ||||
Municipality of Albania (en) | Vlorë municipality (en) | ||||
Príomhchathair de | |||||
Daonra | |||||
Iomlán | 130,827 (2015) | ||||
• Dlús | 10,902.25 hab./km² | ||||
Tíreolaíocht | |||||
Achar dromchla | 12 km² | ||||
Suite i nó in aice le limistéar uisce | Muir Aidriad agus Bá Vlorë | ||||
Airde | 0 m | ||||
Sonraí stairiúla | |||||
Éarlamh | Danax | ||||
Eagraíocht pholaitiúil | |||||
• Ceannaire an rialtais | Dritan Leli | ||||
Aitheantóir tuairisciúil | |||||
Cód poist | 9401–9494 | ||||
Lonnaithe i gcrios ama | |||||
Eile | |||||
Suíomh gréasáin | vlora.gov.al |
Is é Vlorë an tríú cathair is mó san Albáin agus príomhchathair Chontae Vlorë agus Bardas Vlorë. Tá sé suite in iardheisceart na hAlbáine, idir Bá Vlorë agus bunchnoic na Sléibhte Ceireánacha, ar feadh chóstaí Mhuir Aidriad agus na Mara Iónaí. Bíonn aeráid Mheánmhuirí ann, faoi thionchar na Sléibhte Ceireánacha agus na Meánmhara.
Bhí limistéar cósta Vlorë ar cheann de na suíomhanna Illirianacha ina raibh gníomhaíocht réamhuirbeach ón 11ú–10ú haois RCR. Rinne na Sean-Ghréagaigh coilíniú ar an gceantar. Bhí calafort mór daingnithe, cuid de faoi uisce anois, in Triport, siar ó thuaidh ó Vlorë an lae inniu. Bhí daoine ina gcónaí ann ón 6ú haois RCR go dtí an 2ú haois AD, agus bhí an port an-ghníomhach ó ré ársa na Sean-Ghréige go dtí an Mheánaois ar a laghad. Dúradh gur aistríodh an chathair ársa ó Triport go dtí an áit ina bhfuil Vlorë anois. I lár na cathrach nua-aimseartha tá iarsmaí seandálaíochta a théann siar go dtí an chianaois dhéanach. Luaitear an t-ainm Aulon (Sean-Ghréigis: Αὐλών, “caineál, gleann”), as ar tháinig an t-ainm Vlorë, i bhfoinsí stairiúla chomh fada siar leis an 2ú haois CE. Chloígh grúpaí éagsúla an chathair anuas tríd an stair, ina measc, na Rómhánaigh, na Biosántaigh, na Normannaigh, na Veinéisigh agus na hOtamánaigh.
San 18ú agus 19ú haois, forbraíodh féiniúlacht náisiúnta san Albáin, as ar eascair an Athbheochan Albánach sa 19ú agus 20ú haois. Bhí ról tábhachtach ag Vlorë i ngluaiseacht neamhspleáchais na tíre, mar lárionad do bhunaitheoirí na hAlbáine, a shínigh Forógra na Saoirse ar an 28 Samhain 1912 ag Tionól Vlorë.
Sa lá atá inniu ann, tá Vlorë ar cheann de na cathracha is tábhachtaí i ndeisceart na hAlbáine agus i réigiún Labëria a bhfuil clú agus cáil air as a chultúr, a thraidisiúin agus a bhéaloideas.