Teicnéitiam

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
WD Bosca Sonraí Dúil CheimiceachTeicnéitiam
Technetium-sample.jpg
Cuir in eagar ar Wikidata
Substaint cheimiceachdúil cheimiceach, dúile sintéiseacha, substaint cheimiceach agus aicme eintiteas ceimiceach
Teicnéitiam sa tábla peiriadach
Siombail cheimiceachTc
Uimhir adamhach43
Mais adamhach97.907
Cumraíocht leictreon[Kr] 4d⁵ 5s²
Peiriad, Grúpapeiread 5
Dúil Ghrúpa 7
Airíonna fisiceacha
Dlúskg/m⁻³
Leáphointe2,170
Leictridhiúltacht1.9
Ga ianach0.65
Stair
AimsitheoirEmilio Segrè agus Carlo Perrier
Fionnachtain1937
Eapainmteicneolaíocht
Tc-TableImage.svg

Is é an teicnéitiam an dúil is éadroime acu siúd nach bhfuil ach iseatóip radaighníomhacha acu. Is é dúil cheimiceach uimhir a 43 é, agus é suite in aon ghrúpa leis an réiniam agus leis an mangainéis, dhá dhúil a bhfuil sé gaolmhar leo ó thaobh na ceimice de. Is é an t-iseatóp is cobhsaí dá bhfuil aige ná Tc-98, agus é 4 mhilliún agus dhá chéad míle bliain ar leathré; Tc-97, agus é 2.6 milliún bliain ar leathré; agus Tc-99, agus é 211 mhíle bliain ar leathré. Is é Tc-99 an t-iseatóp is tábhachtaí ó thaobh na teicneolaíochta agus na táirgíochta de, nó tá sé le fáil go réidh i ndramhaíl eamhnaithe na n-imoibreoirí núicléacha.

Níl an teicnéitiam ar fáil go nádúrtha sa dúlra. Ba iad na fisiceoirí Sicileacha Carlo Perrier agus Emilio Segrè a d'aithin an chéad uair é in eiseamal de thruflais radaighníomhach a fuair Segré mar bhronntanas ó Ernest O. Lawrence i ndiaidh dó cuairt a thabhairt in Ollscoil Berkeley le cioglatrón Lawrence a fheiceáil - ba é Lawrence a chéadcheap an cioglatrón. Go bunúsach, ní raibh i gceist ach páirteanna den chioglotrón nach raibh inúsáidte a thuilleadh, ó bhí siad éirithe radaighníomhach. Le cuidiú an cheimiceora Perrier, fuair Segrè amach gur dúil anaithnid ba chúis leis an radaighníomhaíocht sa sampla, agus d'iompaigh sé amach gurb é dúil uimhir a 43 a bhí i gceist - dúil a raibh tóir bhuile ag na ceimiceoirí uirthi le fada, ó bhí sliotán folamh ann di i dtábla peiriadach na ndúl. Bhaist siad teicnéitiam uirthi, is é sin, an dúil shaorga - tá gaol ag an ainm le "teicníocht", "teicneolaíocht" agus araile. Ní mó ná sásta a bhí lucht riaracháin Ollscoil Palermo leis an ainm seo, nó b'fhearr leosan panóirmiam a thabhairt ar an dúil nua agus ainm Palermo (Panormus as Laidin) a bhuanú i mbéal phobal na heolaíochta.

Is iad na huimhreacha ocsaídiúcháin is tábhachtaí ná +IV, +V agus +VII. Cé gur miotal é an teicnéitiam, ní bhíonn sé fonnmhar chun iain dheimhneacha a dhéanamh. Ina áit sin, ceanglaíonn sé naisc chomhfhiúsacha. Tá dhá ocsaíd ag an teicnéitiam, mar atá, an heaptocsaíd détheicnéitiam Tc2O7 agus dé-ocsaíd an teicnéitiam TcO2.

Tá ocsaigéad ag an teicnéitiam, is é sin, an t-aigéad sártheicnéatach, HTcO4, aigéad láidir a bhfuil tábhacht nach beag lena chuid salann do na ceimiceoirí. Tá struchtúr na salann seo (na sártheicnéatáití) cosúil leis na sármhanganáití, ach ní ocsaídeoirí láidre iad, nó tá an t-ian sártheicnéatáite, TcO4-, cuíosach cobhsaí. Is féidir, áfach, í a dhí-ocsaídiú go teicnéatáit, TcO42-.

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]