An difríocht idir athruithe ar: "Puinseáb"

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Browse history interactively
← Gabh chuig an difear roimhe seoAn chéad dhifear eile →
Content deleted Content added
VisualWikitext
mNo edit summary
m Róbat: Athruithe cosmaideacha
Líne 2: Líne 2:
Tá '''Puinseáb'''<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.tearma.ie/q/Puinse%C3%A1b/ga/|teideal="Puinseáb"|work=téarma.ie|dátarochtana=2020-11-03}}</ref> ({{lang-pa|پنجاب, ਪੰਜਾਬ}}, {{lang-ur|پنجاب}}, {{lang-hi|पंजाब}}, {{lang-fa|پنجاب}}, panj-ab, "cúig-uisce"), ina réigiún ar dhá thaobh na teorann idir Puinseáb na [[An Phacastáin|Pacastáine]] agus Puinseáb an [[An India|India]].<ref name="singh">{{cite book |title=Federalism, Nationalism and Development: India and the Punjab Economy |first=Pritam |last=Singh |publisher=Routledge |year=2008 |ISBN=0415456665 |pages=3 |url=http://books.google.com/books?id=mQLDcjhNoJwC
Tá '''Puinseáb'''<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.tearma.ie/q/Puinse%C3%A1b/ga/|teideal="Puinseáb"|work=téarma.ie|dátarochtana=2020-11-03}}</ref> ({{lang-pa|پنجاب, ਪੰਜਾਬ}}, {{lang-ur|پنجاب}}, {{lang-hi|पंजाब}}, {{lang-fa|پنجاب}}, panj-ab, "cúig-uisce"), ina réigiún ar dhá thaobh na teorann idir Puinseáb na [[An Phacastáin|Pacastáine]] agus Puinseáb an [[An India|India]].<ref name="singh">{{cite book |title=Federalism, Nationalism and Development: India and the Punjab Economy |first=Pritam |last=Singh |publisher=Routledge |year=2008 |ISBN=0415456665 |pages=3 |url=http://books.google.com/books?id=mQLDcjhNoJwC
}}
}}
</ref>
</ref>


Is na 'cúig uisce' ná na [[Abhainn|habhainn]] an Jhelum, an Chenab, an Ravi, an Sutlej, (''gur craobh-aibhneacha na h Iondúise iad, an Jhelum an ceann is mó díobh''.) agus [[an Iondúis]] féin.
Is na 'cúig uisce' ná na [[Abhainn|habhainn]] an Jhelum, an Chenab, an Ravi, an Sutlej, (''gur craobh-aibhneacha na h Iondúise iad, an Jhelum an ceann is mó díobh''.) agus [[an Iondúis]] féin.


Cuimsíonn Puinseáb anois críocha fairsing in oirthear na Pacastáine agus in iarthar na h[[An India|India]] thuaidh. Tá mórchuid an Phuinseáb, sé sin 56% di, laistigh den Phacastáin agus 44% laistigh de Phoblacht na hIndia, cé go bhfuil an réigiún a roinnte i dtrí stát.
Cuimsíonn Puinseáb anois críocha fairsing in oirthear na Pacastáine agus in iarthar na h[[An India|India]] thuaidh. Tá mórchuid an Phuinseáb, sé sin 56% di, laistigh den Phacastáin agus 44% laistigh de Phoblacht na hIndia, cé go bhfuil an réigiún a roinnte i dtrí stát.
Líne 12: Líne 12:
Tugtar [[Puinseábaigh]] ar mhuintir Phuinseáib agus tugtar Painseáibis ar a d[[Teanga (cumarsáid)|teanga]]. Is iad príomh-reiligiúin an réigiún ná [[An tIoslam|Ioslam]], [[An Saíceachas|Saíceachas]] agus [[An Hiondúchas|Hiondúchas]]. Bhíodh grúpaí reiligiúnacha agus eitneacha éagsúla ina gcónaí sa réigiún seo ina labhraítear teangacha Ind-Airianaigh. [[Íomhá:19th Punjabis (5 Punjab) (Afridi, Sikh, Bangash, Swati, Yusufzai, PM) 1910.jpg|clé|mion|177x177px|19th Punjabis, 1910 (Afridi, Sikh, Bangash, Swati, Yusufzai, PM)]]
Tugtar [[Puinseábaigh]] ar mhuintir Phuinseáib agus tugtar Painseáibis ar a d[[Teanga (cumarsáid)|teanga]]. Is iad príomh-reiligiúin an réigiún ná [[An tIoslam|Ioslam]], [[An Saíceachas|Saíceachas]] agus [[An Hiondúchas|Hiondúchas]]. Bhíodh grúpaí reiligiúnacha agus eitneacha éagsúla ina gcónaí sa réigiún seo ina labhraítear teangacha Ind-Airianaigh. [[Íomhá:19th Punjabis (5 Punjab) (Afridi, Sikh, Bangash, Swati, Yusufzai, PM) 1910.jpg|clé|mion|177x177px|19th Punjabis, 1910 (Afridi, Sikh, Bangash, Swati, Yusufzai, PM)]]
== Stair ==
== Stair ==
Tá [[stair]] fhada agus oidhreacht chultúrtha shaibhir ann.
Tá [[stair]] fhada agus oidhreacht chultúrtha shaibhir ann.


=== Impiriúlachas ===
=== Impiriúlachas ===
Tugtar [[Sléacht Jallianwala Bagh]] ar an eachtra a tharla san Jallianwala Bagh (páirc an phobail), i g[[Cathair (lonnaíocht)|cathair]] [[Amritsar]] sa Phunjab, an [[13 Aibreán]], [[1919]], nuair a scaoil scaoil [[Arm na Breataine]], faoi cheannas an [[Briogáidire-Ghinearál Reginald Dyer]], ar shlua daoine. idir páistí, fir agus mná. agus iad neamharmtha. Bhí Dyer [[Oideachas|oilte]] i [[Corcaigh|gCorcaigh]] mar oifigeach airm. Bhí an leifteanantghobharnóir sa Phuinseáb ag an am, Michael O'Dwyer, as Baile an Bharúin, [[Contae Thiobraid Árann|Tiobraid Árann]].
Tugtar [[Sléacht Jallianwala Bagh]] ar an eachtra a tharla san Jallianwala Bagh (páirc an phobail), i g[[Cathair (lonnaíocht)|cathair]] [[Amritsar]] sa Phunjab, an [[13 Aibreán]], [[1919]], nuair a scaoil scaoil [[Arm na Breataine]], faoi cheannas an [[Briogáidire-Ghinearál Reginald Dyer]], ar shlua daoine. idir páistí, fir agus mná. agus iad neamharmtha. Bhí Dyer [[Oideachas|oilte]] i [[Corcaigh|gCorcaigh]] mar oifigeach airm. Bhí an leifteanantghobharnóir sa Phuinseáb ag an am, Michael O'Dwyer, as Baile an Bharúin, [[Contae Thiobraid Árann|Tiobraid Árann]].
[[Íomhá:A view of a sunrise from a countryside in Jhang, Punjab, Pakistan.jpg|clé|mion|177x177px|éirí na gréine]]
[[Íomhá:A view of a sunrise from a countryside in Jhang, Punjab, Pakistan.jpg|clé|mion|177x177px|éirí na gréine]]


=== Críochdheighilt ===
=== Críochdheighilt ===
Cuireadh críochdheighilt i bhfeidhm ar an réigiúin sa bhliain 1947, nuair a tháinig deireadh leis an [[Réimeas Briotanach]] agus nuair a bunaíodh an Phacastáin agus an India, na tíortha chomharbais. Roinneadh Puinseáb, mar a bhí, eatarthu.
Cuireadh críochdheighilt i bhfeidhm ar an réigiúin sa bhliain 1947, nuair a tháinig deireadh leis an [[Réimeas Briotanach]] agus nuair a bunaíodh an Phacastáin agus an India, na tíortha chomharbais. Roinneadh Puinseáb, mar a bhí, eatarthu.
[[Íomhá:Scenery in wheat crop season.jpg|clé|mion|177x177px|faoin tuath]]
[[Íomhá:Scenery in wheat crop season.jpg|clé|mion|177x177px|faoin tuath]]


Líne 30: Líne 30:
{{Stáit na hIndia}}
{{Stáit na hIndia}}


⚫
[[Catagóir:Puinseáb| ]]
[[Catagóir:Críocha roinnte]]
[[Catagóir:Críocha roinnte]]
⚫
[[Catagóir:Puinseáb]]

Leagan ó 03:37, 7 Samhain 2020

Bosca Geografaíocht PholaitiúilPuinseáb
ਪੰਜਾਬ (pa) Cuir in eagar ar Wikidata

Cuir in eagar ar Wikidata
Ainmnithe in ómós5 agus abhainn Cuir in eagar ar Wikidata
Suíomh
Map
 31°N 74°E / 31°N 74°E / 31; 74
Tíreolaíocht
Achar dromchla355,591 km² Cuir in eagar ar Wikidata
Suite i nó in aice le limistéar uisceAbhainn Beas, Abhainn Chenab, Jhelum, Abhainn Ravi agus Sutlej Cuir in eagar ar Wikidata
Sonraí stairiúla
Eachtra thábhachtach
Aornos (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata

Tá Puinseáb[1] (Puinseáibis: پنجاب, ਪੰਜਾਬ, Urdais: پنجاب, Hiondúis: पंजाब, Peirsis: پنجاب, panj-ab, "cúig-uisce"), ina réigiún ar dhá thaobh na teorann idir Puinseáb na Pacastáine agus Puinseáb an India.[2]

Is na 'cúig uisce' ná na habhainn an Jhelum, an Chenab, an Ravi, an Sutlej, (gur craobh-aibhneacha na h Iondúise iad, an Jhelum an ceann is mó díobh.) agus an Iondúis féin.

Cuimsíonn Puinseáb anois críocha fairsing in oirthear na Pacastáine agus in iarthar na hIndia thuaidh. Tá mórchuid an Phuinseáb, sé sin 56% di, laistigh den Phacastáin agus 44% laistigh de Phoblacht na hIndia, cé go bhfuil an réigiún a roinnte i dtrí stát.

Harmandir Sahib, in Amritsar, India

Cultúr

Tugtar Puinseábaigh ar mhuintir Phuinseáib agus tugtar Painseáibis ar a dteanga. Is iad príomh-reiligiúin an réigiún ná Ioslam, Saíceachas agus Hiondúchas. Bhíodh grúpaí reiligiúnacha agus eitneacha éagsúla ina gcónaí sa réigiún seo ina labhraítear teangacha Ind-Airianaigh.

19th Punjabis, 1910 (Afridi, Sikh, Bangash, Swati, Yusufzai, PM)

Stair

Tá stair fhada agus oidhreacht chultúrtha shaibhir ann.

Impiriúlachas

Tugtar Sléacht Jallianwala Bagh ar an eachtra a tharla san Jallianwala Bagh (páirc an phobail), i gcathair Amritsar sa Phunjab, an 13 Aibreán, 1919, nuair a scaoil scaoil Arm na Breataine, faoi cheannas an Briogáidire-Ghinearál Reginald Dyer, ar shlua daoine. idir páistí, fir agus mná. agus iad neamharmtha. Bhí Dyer oilte i gCorcaigh mar oifigeach airm. Bhí an leifteanantghobharnóir sa Phuinseáb ag an am, Michael O'Dwyer, as Baile an Bharúin, Tiobraid Árann.

éirí na gréine

Críochdheighilt

Cuireadh críochdheighilt i bhfeidhm ar an réigiúin sa bhliain 1947, nuair a tháinig deireadh leis an Réimeas Briotanach agus nuair a bunaíodh an Phacastáin agus an India, na tíortha chomharbais. Roinneadh Puinseáb, mar a bhí, eatarthu.

faoin tuath

Tagairtí

  1. ↑ ""Puinseáb"". téarma.ie. Dáta rochtana: 2020-11-03.
  2. ↑ Singh, Pritam (2008). "Federalism, Nationalism and Development: India and the Punjab Economy": 3. Routledge. 

Naisc sheachtracha


Stáit na hIndia
Andhra Pradesh | Arunachal Pradesh | Assam | Biohár | Chhattisgarh | Goa | An Ghúisearáit | Haryana | Himachal Pradesh | Jammu agus Kashmir | Jharkhand | Karnataka | Kerala | Madhya Pradesh | Maharashtra | Manipur | Meghalaya | Mizoram | Nagaland | Odisha | Puinseáb | Rajasthan | Sikkim | Tamil Nadu | Telangana | Tripura | Uttar Pradesh | Uttarakhand | Beangál Thiar
Aisghafa ó "https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Puinseáb&oldid=981031"