Puinseáb

An Phuinseáib

Tá an Phuinseáib (nó an Phainseáib) (Puinseáibis: پنجاب, ਪੰਜਾਬ, Urdais: پنجاب, Hiondúis: पंजाब, Peirsis: پنجاب, panj-ab, "cúig-uisce"), ina réigiún ar dhá thaobh na teorann idir Puinseaib na Pacastáine agus Puinseaib an India.

Is na 'cúig uisce' ná na habhainn an Jhelum, an Chenab, an Ravi, an Sutlej, (gur craobh-aibhneacha na h Iondúise iad, an Jhelum an ceann is mó díobh.) agus an Iondúis féin.

Cuimsíonn an Phuinseáib anois críocha fairsing in oirthear na Pacastáine agus in iarthar na hIndia thuaidh. Tá mórchuid na Puinseáibe, sé sin 56% di, laistigh den Phacastáin agus 44% laistigh de Phoblacht na hIndia, cé go bhfuil an réigiún a roinnte i dtrí stát.

Cultúr

Tugtar Puinseábaigh ar mhuintir na Puinseáibe agus tugtar Painseáibis ar a dteanga. Is iad príomh-reiligiúin an réigiún ná Ioslam, Saíceachas agus Hiondúchas. Bhíodh grúpaí reiligiúnacha agus eitneacha éagsúla ina gcónaí sa réigiún seo ina labhraítear teangacha Ind-Airianaigh.

Stair

Tá stair fhada agus oidhreacht chultúrtha shaibhir ag an Phuinseaib.

Impiriúlachas

Tugtar Sléacht Jallianwala Bagh ar an eachtra a tharla san Jallianwala Bagh (páirc an phobail), i gcathair Amritsar sa Phunjab, an 13 Aibreán, 1919, nuair a scaoil scaoil Arm na Breataine, faoi cheannas an Briogáidire-Ghinearál Reginald Dyer, ar shlua daoine. idir páistí, fir agus mná. agus iad neamharmtha. Bhí Dyer oilte i gCorcaigh mar oifigeach airm. Bhí an leifteanantghobharnóir sa Phuinseaib ag an am, Michael O'Dwyer, as Bhaile an Bharúin, Tiobraid Árann.

Críochdheighilt

Cuireadh críochdheighilt i bhfeidhm ar an réigiúin sa bhliain 1947, nuair a tháinig deireadh leis an Réimeas Briotanach agus nuair a bunaíodh an Phacastáin agus an India, na tíortha chomharbais. Roinneadh an Phuinseáib, mar a bhí, eatarthu.

Léitheoireacht sa bhreis

• [Quraishee 73] Punjabi Adab De Kahani, Abdul Hafeez Quaraihee, Azeez Book Depot, Lahore, 1973.
• [Chopra 77] The Punjab as a sovereign state, Gulshan Lal Chopra, Al-Biruni , Lahore, 1977.
• Patwant Singh. 1999. The Sikhs. New York: Doubleday. ISBN 0-385-50206-0.
• The evolution of Heroic Tradition in Ancient Panjab, 1971, Buddha Parkash.
• Social and Political Movements in ancient Panjab, Delhi, 1962, Buddha Parkash.
• History of Porus, Patiala, Buddha Parkash.
• History of the Panjab, Patiala, 1976, Fauja Singh, L. M. Joshi (Ed).

Naisc sheachtracha

• Indian Punjab - Suíomh Gréasáin an Rialtais