Sabino Arana
Scríbhneoir agus cainteoir Bascach ab ea Sabino Policarpo Arana Goiri (i Spáinnis ), Sabin Polikarpo Arana Goiri ( i mBascais ), nó Arana ta Goiri'taŕ Sabin, mar a thug sé air féin. ( 26 Eanáir 1865 – 25 Samhain 1903 ), agus bunaitheoir Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ) (Gaeilge: Páirtí Náisiúnach na mBascach) . Meastar gurb é Arana athair an náisiúnachais Bhascaigh.
Fuair sé bás i Sukarrieta agus é 38 bliain d'aois tar éis dó a bheith tinn le galar Addison, le linn ama a chaitheamh sa phríosún. Bhí tréas curtha ina leith as iarracht a dhéanamh teileagram a chur chuig an Uachtarán Theodore Roosevelt, inar mhol sé na Stáit Aontaithe as cuidiú le Cúba neamhspleáchas a fháil ón Spáinn .
Cúlra
[cuir in eagar | athraigh foinse]
Ar cheann de na hiarmhairtí a bhain leis an gCéad Chogadh Cairlíoch bhí neamhspleáchas teoranta ach fós ábhartha a chur in ionad riail dhúchais na mBascach. Thacaigh tromlach Nafarroa agus an chuid eile de na ceantair Bhascacha le Carlos V , éilitheoirí ar choróin na Spáinne, as a thacaíocht dá n-institiúidí agus dá ndlíthe (a shaintréithe a bheith níos liobrálaí ná in aon áit eile sa Spáinn). Mar sin féin, buaileadh iad sa bhliain 1839, agus rinneadh Nafarroa, Bizkaia , Araba agus Guipúzcoa a chomhtháthú le córas custaim na Spáinne. Bhain tionsclóirí Bascaise leas as príobháidiú dúshaothraithe agus as margadh gabhála na Spáinne leis an amhiarainn agus leis an tiontaire Bessemer, agus rinneadh an Bioscáin " an iarann California. " Mealladh oibrithe ón Spáinn ar fad chun an cheantair mar oibrithe don tionscal a bhí ag dul i méid.